Częstym powodem wizyt w gabinecie weterynaryjnym jest problem z pasożytami. Wyróżniamy pasożyty zewnętrzne (ektopasożyty), czyli takie, które spotkać można między innymi w psiej sierści. Są to np. pchły, kleszcze, wszy, wszoły, świerzbowce, nużeńce. Drugi rodzaj to pasożyty wewnętrzne (endopasożyty), czyli takie, które najczęściej żyją w przewodzie pokarmowym naszego pupila. Do pasożytów wewnętrznych możemy zaliczyć tasiemce, robaki obłe (glista psia), pierwotniaki (kokcydia, lamblie). W dzisiejszym artykule omówię uciążliwego pasożyta wewnętrznego, którego dosyć trudno jest wykryć w ogólnym badaniu kału i którego nie zabija standardowe, profilaktyczne odrobaczanie. Jest to lamblia u psa, która niestety jest dosyć powszechna w środowisku i Twój pies bardzo łatwo może się nią zarazić, zarówno drogą pośrednią poprzez wypicie wody z kałuży, jak i drogą bezpośrednią, kontaktując się z psem, nosicielem tego pasożyta.
Co to jest lamblia?
Lamblia lub inaczej giardia to pierwotniak z grupy wiciowców, który może prowadzić do rozwoju choroby określanej terminem giardioza. Głównym jej objawem jest biegunka. Żywicielami pasożyta mogą być zarówno ludzie, jak i zwierzęta, w tym także psy i koty. Inwazję stwierdzano także u małp, przeżuwaczy, świń oraz gryzoni.
Jak dochodzi do zarażenia?
Do zarażenia dochodzi głównie poprzez drogę pokarmową w wyniku wprowadzenia do jamy ustnej inwazyjnych cyst pierwotniaka. Głównym źródłem zarażenia jest zanieczyszczona woda, gleba czy surowe, nieumyte warzywa. Ponadto inwazja pasożytów może być przenoszona przez kontakt bezpośredni między zwierzętami.
Lamblie u psa – rozwój
Po dostaniu się cyst do żołądka, pod wpływem działania kwasu solnego wydostają się z nich tzw. ekscyzoity, z których następnie po podziale komórkowym powstają trofozoity, będące stadium pasożyta, który zasiedla dwunastnicę oraz początkowy odcinek jelita czczego. Trofozoity przyczepiają się do komórek nabłonkowych jelita cienkiego, dzielą się i zasiedlają coraz większą powierzchnię błony śluzowej jelita. Okresowo część z nich formuje cysty, które wraz z kałem wydalane są do środowiska zewnętrznego. Takie cysty mogą przeżyć na zewnątrz bez swojego gospodarza od kilku dni do nawet kilku tygodni i tym samym stanowią główne źródło zakażenia dla Twojego pupila.
Mimo że nie są tak odporne na czynniki środowiska, jak np. oocysty kokcydiów, to jednak, gdy już dojdzie do skażenia środowiska, bardzo łatwo są przenoszone – mechanicznie – na butach, na sierści zwierząt, a w przypadku dzieci bawiących się w piaskownicach – za pośrednictwem brudnych rąk. Do zarażenia może także dochodzić w drodze samozarażenia – przeniesienia cyst do jamy ustnej, np. u zwierząt podczas toalety sierści.
Jak często dochodzi do zarażenia?
W Europie częstotliwość występowania giardiozy u psów i kotów wynosi 3-7%. Giardioza jest znacznie wyższa u młodych zwierząt, poniżej pierwszego roku życia, co czyni lamblię u psa najczęściej występującym pasożytem wewnętrznym w tej grupie wiekowej. Częściej także dochodzi do zarażenia w dużych skupiskach zwierząt, czyli w schroniskach, hotelach dla psów, hodowlach.
Lamblia u psa – objawy choroby Twojego pupila
Podejrzewasz, że u Twojego psa pojawiły się lamblie? U psa objawy mogą w ogóle nie wystąpić, jako że jest to bardzo podstępny pasożyt. Czasami może wystąpić przewlekła biegunka, obfitująca w śluz. Biegunka może być przejściowa, czyli zaraz po niej może pojawić się normalny kał, co zwykle usypia czujność właściciela. Po jakimś czasie znowu pojawia się biegunka, która również może samoistnie zniknąć. W kale może pojawić się także krew.
Mogą wystąpić wymioty, utrata apetytu, bóle brzucha, wzdęcia, chudnięcie, apatia, szczególnie u osobników z obniżoną odpornością oraz u szczeniąt, u których jednocześnie doszło do zakażeń innymi czynnikami patogennymi. Przy silnej inwazji pasożytniczej może dojść nawet do anemii.
Jak przygotować się do badania na lamblie u psa?
Jeśli podejrzewasz u swojego psa inwazję pasożytów, wystarczy zebrać trochę kału do pojemnika i przekazać lekarzowi weterynarii. Jeśli chodzi o lamblię, sprawa jest trochę bardziej skomplikowana. Cysty lamblii wydalane są bardzo nieregularnie i w zmiennych ilościach, dlatego, aby wynik był wiarygodny, potrzebne będą co najmniej 3 próbki kału zebrane w ciągu 5-7 dni.
Jak wykryć lamblie?
Najczęściej stosowanymi testami w diagnostyce giardiozy u psów są: badanie mikroskopowe, PCR, Elisa oraz test immunochromatograficzny. Badanie za pomocą mikroskopu należy do najtańszych badań diagnostycznych i niestety często może dawać fałszywie ujemne wyniki. Bardzo łatwo jest przeoczyć pasożyta tą metodą. Drugą metodą, którą można wykryć obecność lamblii na miejscu, w gabinecie weterynaryjnym jest test immunochromatograficzny. Wynik odczytać można już po 10 minutach. Badanie kału metodą PCR należy do najczulszych metod diagnostycznych stosowanych w weterynaryjnej diagnostyce laboratoryjnej.
Metoda PCR pozwala na wykazanie bezpośredniej obecności lamblii, a konkretnie jej DNA. Jest to jednocześnie metoda najdroższa. Badanie kału metodą ELISA polega na poszukiwaniu antygenów pasożyta w badanym materiale. Najczęściej w gabinetach weterynaryjnych używa się szybkich testów immunochromatograficznych. Czasami, jeśli wynik wyjdzie ujemny, a lekarz weterynarii będzie miał wątpliwości, wtedy może wysłać próbki kału do laboratorium, aby potwierdzić obecność pasożyta bardziej czułym badaniem (Elisa lub PCR).
Lamblia u psa – leczenie
Jeśli potwierdzimy obecność pasożyta w kale naszego psa, musimy wdrożyć odpowiednie leczenie. Jest kilka schematów leczenia giardiozy. Jedną z możliwych opcji jest stosowanie fenbendazolu codziennie przez 5 dni. Potem robimy tydzień przerwy i powtarzamy cykl. Czasami wystarczy kilka dni leczenia, jednak w niektórych przypadkach należy wykonać więcej takich cykli, aby pozbyć się pasożyta.
Inną metodą jest podawanie tabletek, które zawierają połączenie febantelu/pyrantelu/prazykwantelu w standardowej dawce odrobaczającej, raz dziennie przez trzy dni. Skuteczne może być też zastosowanie metronidazolu 2 razy dziennie przez 5 dni. Po zakończonym leczeniu bardzo ważne jest ponowne sprawdzenie kału. Jeśli wynik będzie ujemny, można przerwać leczenie. Jeśli w testach nadal będzie obecna lamblia, musimy powtórzyć cykl raz jeszcze lub zmienić lek. O tym zadecyduje już lekarz weterynarii.
Zapobieganie
Niezbędnymi elementami zapobiegania przenoszenia pasożytów pomiędzy zwierzętami jest mycie i suszenie pomieszczeń, stosowanie czystych przyborów, w których podawane są pokarm i woda, kąpanie w celu usunięcia resztek przylegającego kału i cyst oraz odpowiednie usuwanie kału. Jeśli mamy już w domu psa i chcemy powiększyć nasze stado, wprowadzając nowego psa czy kota, najlepiej zbadać kał nowego przybysza pod kątem pasożytów, w tym lamblii.
Zoonoza
Nie zapominajmy, że lamblią możemy zarazić się od swojego pupila. Jeśli mamy psa, u którego wykryto lamblie, nie wpadajmy od razu w panikę, że przekaże nam tego niemiłego pasożyta. U psa należy wdrożyć odpowiednie leczenie, dobrane przez lekarza weterynarii.
Aby ochronić siebie i swoją rodzinę, oraz zapobiec ponownej inwazji pasożyta u swojego psa, musimy regularnie myć ręce, szczególnie po kontakcie z czworonogiem. Warto regularnie prać posłanie swojego psa oraz czyścić miejsca, w których przebywał. Można zaopatrzyć się w nawilżone chusteczki przeznaczone dla niemowląt i po spacerach regularnie wycierać pupę psa i, oczywiście, od razu po tym umyć ręce.
Pamiętaj, aby regularnie sprawdzać stan zdrowia swojego psa. Jeśli zauważysz jakieś niepokojące objawy u swojego pupila, zgłoś się z nim do lekarza weterynarii, by jak najszybciej wdrożyć odpowiednie leczenie. Jeśli Twój pies ma nawracające biegunki, które pojawiają się bez istotnej przyczyny, warto zbadać kał na obecność lamblii. Pamiętaj, że standardowe odrobaczenie, wykonywane co 4-6 miesięcy, które jest skuteczne przeciwko glistom czy tasiemcom, nie zadziała na lamblie.
Przetwarzanie...
Mój szczeniaka właśnie ma ta chorobę. Jakiego szamponu mogę zastosować aby do wykąpać
Jeśli chcesz wykąpać swojego psa w trakcie leczenia, skonsultuj się z weterynarzem, aby upewnić się, że wybierzesz odpowiedni szampon dla Twojego psa. Weterynarz może zalecić specjalny szampon medyczny, który pomoże zmniejszyć podrażnienie skóry i zmniejszyć liczbę pasożytów na skórze.
Ważne jest również, aby unikać stosowania szamponów, które mogą podrażniać skórę i pogarszać stan psa. Unikaj szamponów z silnymi substancjami chemicznymi, które mogą podrażniać skórę i wywoływać reakcje alergiczne u psa.
Mamy nadzieję, że udało Nam się pomóc! 🙂
Dzień dobry Pani Doktor. Razem z synem odwiedzamy schronisko w naszej miejscowosci i wychodzimy na spacery z tamtejszymi pieskami. Niestety widzimy na spacerach (i słyszymy od innych wolontariuszy, którzy tam pracują) , ze pieski choruja na giardiozę. Zmieniamy buty, myjemy ręce, ale wiadomo, ze pieski na nas skaczą itp. Mamy w domu psa i dwa koty i w związku z tym kieruję pytanie do Pani doktor, jakie jest prawdopodobieństwo, ze przeniesiemy lamblie do naszego domu i zarazimy nimi nasze zwierzaki, i czy my tez możemy się nimi zarazić. Nie ukrywam, ze bardzo chcemy odwiedzać schronisko, ale obawiamy się tej choroby. Bardzo dziękujemy za odpowiedz i pozdrawiamy.
duże