Opis rasy cane corso italiano – włoskiego stróża podwórka

Cane corso italiano to masywny pies, którego sama postawa wzbudza duży respekt. Idealnie nadaje się na stróża domowego obejścia. Mając u swojego boku psa tej rasy, żaden intruz nie ośmieli się wkroczyć na teren posesji. Cane corso italiano, odpowiednio wyszkolony, może pracować w służbach policyjnych. To odważny i nieustraszony czworonóg, który jest w stanie stawić czoło nawet najbardziej wymagającym wyzwaniom. Czy może wykazywać zachowania agresywne w stosunku do domowników? Chętnie odpowiemy na to pytanie. W niniejszym wpisie opowiemy trochę o usposobieniu, szkoleniu i pielęgnacji cane corso italiano. Przedstawiamy kompleksowy opis rasy, zapraszamy!

Cane corso italiano

Cane corso italiano – obowiązujące wzorce rasy

Cane corso to rasa w typie molosa. Pies ten został uznany przez Międzynarodową Organizację Kynologiczną (FCI). W związku z tym doczekał się własnego wzorca. Jego klasyfikacja prezentuje się następująco:

  • grupa 2 – pinczery, sznaucery, molosy i szwajcarskie psy do bydła,
  • sekcja 2.1 – molosy typu mastifa,
  • numer wzorca – 343.

Psa tej rasy obowiązują próby pracy – to specjalne testy lub konkursy mające na celu ocenę umiejętności i zdolności psów w różnych dyscyplinach, w zależności od rasy psa i jego przeznaczenia.

Inne organizacje kynologiczne również ustanowiły własne wzorce rasy, a mianowicie:

  • American Kennel Club (AKC) – zaklasyfikowała cane corso do grupy psów pracujących,
  • Australian National Kennel Council (ANKC) – zaliczyła psa tej rasy do grupy 6 psów użytkowych,
  • World Kennel Union (WKU) – tu cane corso należy do 2 grupy (2.19) psów pracujących,
  • Canadian Kennel Club (CKC) – cane corso zaliczony jest do grupy III psów pracujących,
  • United Kennel Club (UKC) – w tej organizacji kynologicznej cane corso zaklasyfikowany jest do psów stróżujących.

Kennel Club in the United Kingdom, jako jedyna organizacja nie uznała tej rasy psa.

Historia rasy cane corso italiano

Cane corso italiano wywodzi się z południowych Włoch. „Cane” w języku włoskim oznacza po prostu psa, natomiast drugi człon nazwy rasy pochodzi od łacińskiego słowa „cohors”, co w wolnym tłumaczeniu znaczy tyle, co obrońca, stróż podwórka/zagrody.

Pochodzenie cane corso italiano

Cane corso italiano to pies o długim rodowodzie, jego bezpośrednich przodków należy doszukiwać się w starorzymskich molosach. Dawniej psy te były popularne na terenie całych Włoch, lecz w nieco bliższych nam czasach najliczniej występowały na południu Apulii oraz sąsiednich prowincjach – Foggia i Bari.

Użytkowość rzymskiego molosa

Cane corso italiano uważa się za wszechstronnego psa użytkowego. Niegdyś jego głównym zadaniem była pomoc w pasieniu bydła oraz polowania na grubą zwierzynę. Poza tym świetnie sprawdzał się w roli psa obronno-stróżującego. Pilnował nie tylko podwórka, ale również ludzi znajdujących się na terenie posesji i zwierząt hodowlanych. Tak zostało do dziś, pies tej rasy to świetny stróż i obrońca w jednym. Dobrze wyszkolony może być również wykorzystywany do pracy w służbach policyjnych. Cane corso może zaskoczyć wieloma wspaniałymi talentami, ale musi być poprowadzony przez doświadczonego opiekuna.

Czy mogę spotkać cane corso w Polsce?

Cane corso italiano nie znajduje się w top najpopularniejszych psów w Polsce, ale dzięki niezwykle wszechstronnemu charakterowi rasy, zyskuje ona coraz większą popularność wśród entuzjastów psów rasowych – nie tylko w naszym kraju, ale również poza jej granicami. Natomiast największą popularnością cieszy się oczywiście w kraju swojego pochodzenia, czyli we Włoszech.

Cane corso

Wygląd włoskiego mastifa

Cane corso italiano to wyjątkowy pies, który mimo krzepkiej postury, prezentuje się bardzo elegancko. Chcesz poznać wyróżniające go cechy wyglądu? Zapraszamy!

Wygląd ogólny cane corso

Cane corso italiano to pies o mocnej budowie ciała – jest silny i masywny. Posiada prostokątną sylwetkę; dużą, masywną głowę (której wygląd jest typowy dla psów w typie molosa) i szeroką czaszkę z głęboką bruzdą na czole oraz wyraźnie zaznaczony łuk brwiowy. Jego uszy są średniej wielkości – trójkątne i zwisające, a oczy lekko wypukłe, a także szeroko rozstawione. Cane corso obdarzony jest bystrym, czujnym spojrzeniem.

Tułów psa tej rasy jest nieco dłuższy od wysokości w kłębie. Ogon natomiast jest osadzony stosunkowo wysoko i gruby u nasady. Podczas ruchu delikatnie wzniesiony ku górze. Kończyny cane corso są długie i mocne.

Wymiary molosa z Włoch

Wielkość psa cane corso italiano mieści się w przedziale od średniego do dużego. Samce mogą mieć od 64 do 68 cm w kłębie, a samice od 60 do 64 cm. Z tolerancją dwóch centymetrów w górę lub w dół.

Pies cane corso może ważyć od 45 do 50 kg, a suki od 40 do 45 kg. Ważne, by waga odpowiadała wielkości psa.

Rodzaj sierści i możliwe kolory umaszczenia

Sierść cane corso jest krótka, dość gęsta i przylegająca, ma śliski w dotyku podrostek. Maść psów tej rasy może być:

  • czarna,
  • ołowiano-szara,
  • łupkowa,
  • jasno-szara,
  • jasno-płowa,
  • ciemno-płowa,
  • jelenia,
  • ciemno-pszeniczna,
  • pręgowana.

W przypadku psów płowych i pręgowanych może występować czarna lub szara maska. Nie może ona sięgać powyżej linii oczu.

Cane corso italiano hodowla

Pielęgnacja cane corso italiano

Cane corso italiano ze względu na krótka sierść, nie są zbyt wymagające w pielęgnacji. Podpowiemy, jakie zabiegi pielęgnacyjne warto stosować w przypadku psa tej rasy.

Jak dbać o sierść krótkowłosego cane corso?

Sierść cane corso italiano jest banalna w pielęgnacji. Wystarczy przeczesywać ją od czasu do czasu włosianą szczotką. Pies ten posiada niewielką ilość podszerstka, dzięki temu nie musimy zbytnio przejmować się problemem linienia. By jednak sierść zachowała swój blask, warto regularnie szczotkować cane corso.

Kąpiel włoskiego molosa

Cane corso italiano nie potrzebuje częstych kąpieli. Psy tej rasy mają krótką sierść, w związku z tym jej pielęgnacja powinna ograniczać się do regularnego wyczesywania włosa. Można myć cane corso raz na rok lub wtedy, kiedy pojawią się wyraźne ślady brudu, które ciężko usunąć przy pomocy szczotki. Warto dopasować szampon do aktualnego stanu sierści (można np. użyć takiego, który jest przeznaczony dla psów o wrażliwej skórze lub psów krótkowłosych). Pamiętajmy, aby po dokładnym namydleniu i spłukaniu psa z piany, wysuszyć go przy pomocy ręcznika i suszarki.

Dodatkowe zabiegi pielęgnacyjne

Cane corso italiano to aktywny pies, którego pazury zazwyczaj ścierają się samoistnie podczas kontaktu z twardym podłożem. Warto jednak kontrolować ich stan i przycinać w razie konieczności obcinaczkami do pazurów. Jeśli zajdzie taka potrzeba, możemy zapytać o radę lekarza weterynarii. Powinniśmy kontrolować również stan uszu i oczu psa – istnieją specjalne preparaty do ich czyszczenia. Natomiast o higienę jamy ustnej cane corso zadbamy najlepiej, czyszcząc jego zęby szczotką i pastą dla psów lub podając mu smaczki oczyszczające zęby – dzięki temu unikniemy powstawania kamienia nazębnego.

Cane corso – charakter i usposobienie psa tej rasy

Cane corso italiano to pies obdarzony wieloma talentami. Znany jest, jako świetny obrońca, stróż i towarzysz rodzin w jednym. Jakie cechy charakteru składają się na tak rozbudowany opis? Opowiemy trochę więcej o temperamencie cane corso.

Jak cane corso zachowuje się wśród domowników?

Psy cane corso italiano wbrew pozorom obdarzone są łagodnym charakterem. To lojalne psiaki, bardzo oddane opiekunowi i jego rodzinie. Są bardzo cierpliwe w stosunku do dzieci. Mimo wszystko kontakt między psem a naszymi pociechami powinien odbywać się pod kontrolą osób dorosłych.

Jaki stosunek cane corso ma do obcych ludzi i zwierząt?

Cane corso to pies, który wymaga gruntownej socjalizacji. W związku z tym, że niegdyś był przeznaczony do strzeżenia i obrony ludzi oraz ich zasobów, jest obdarzony silnym instynktem terytorialnym, cechuje się dużą nieufnością w stosunku do obcych ludzi i zwierząt. Nieodpowiednio poprowadzony, może stać się nawet agresywny, dlatego musimy położyć duży nacisk na jego odpowiednie wychowanie. Warto zabierać pupila w miejsca, gdzie będzie mógł się oswoić z towarzystwem nieznajomych.

Ulubione zajęcia cane corso italiano

Cane corso italiano jest zawsze gotowy do działania. Uważa się go generalnie za psa spokojnego i zrównoważonego, ale musimy zapewnić mu dużo ruchu i stymulować jego umysł różnymi zabawami. Jeśli nie spożytkujemy odpowiednio drzemiącej w nim dużej dawki energii, może stać się niespokojny i przejawiać zachowania destrukcyjne.

Cane corso italiano charakter

Wychowanie cane corso italiano – co powinien wiedzieć opiekun?

Zachowanie i charakter cane corso w dużej mierze zależy od jego wychowania. Trzeba znać i rozumieć potrzeby tego psa oraz zapewnić odpowiednie dla niego warunki. Co jest potrzebne do odpowiedniego wychowania psa tej rasy? Podpowiadamy!

Jakie warunki do życia są najlepsze dla włoskiego doga?

Cane corso ze względu na gabaryty najlepiej będzie się czuł na dużych przestrzeniach. Dom z ogrodem to miejsce stworzone dla niego. Może pilnować wyznaczonego terytorium i ma dużo przestrzeni do swobodnej eksploracji terenu. Musimy i tak zabierać go na regularne spacery, dzięki którym będzie mógł poznawać nowe miejsca i oswajać się z nimi. Powinniśmy zaspokoić jego zapotrzebowanie na ruch, a także angażować w aktywności rozwijające jego umiejętności i logiczne myślenie – inaczej stanie się niespokojny i niesforny.

Powinniśmy także odpowiednio przygotować psa do naszych krótkich nieobecności. Samotność może przerodzić się w lęk separacyjny, który prowadzi do poważnych problemów behawioralnych. Cane corso do szczęścia zdecydowanie potrzebuje miłości i uwagi opiekuna.

Akcesoria potrzebne w wychowaniu cane corso

Cane corso potrzebuje akcesoriów, które pomogą zaspokoić jego najważniejsze potrzeby. Poza podstawowymi rzeczami, takimi jak miski na jedzenie i picie, przyda mu się wytrzymała smycz i obroża, zapewniająca bezpieczeństwo podczas spacerów. Ważny jest także zakup odpowiedniego, wygodnego legowiska, w którym pies mógłby odpocząć. Poza tym cane corso przydadzą się zabawki, które pomogą umocnić więź z opiekunem, a także zajmą psiaka na dłuższy czas podczas nieobecności opiekuna.

Szelki, smycze, obroże dla psów - Sklep Zoologiczny Zooart

Szkolenie cane corso italiano

W przeszłości cane corso pełniły wiele różnych funkcji. Warto wykorzystać drzemiący w nich potencjał poprzez odpowiednie szkolenie ukierunkowane na konkretny cel. Jak powinno ono przebiegać? Chętnie odpowiemy na to pytanie.

Nauka posłuszeństwa

Cane corso to inteligentny pies, nie nadaje się jednak na pierwszego pupila domu. Powinien być szkolony przez opiekuna, który dzięki swojej wiedzy i doświadczeniu jest w stanie zapanować nad silnym charakterem rasy. Szkolenie cane corso najlepiej rozpocząć już w wieku szczenięcym. Im wcześniej zaczniemy, tym większą mamy szansę na odniesienie sukcesu. Dzięki naszej konsekwencji cane corso może stać się wspaniałym, lojalnym psem stróżującym i towarzyszem rodziny.

Jak stosować smaczki w szkoleniu?

Podawanie smaczków treningowych po wykonanej komendzie, to skuteczny sposób motywacji psa. Warto wybierać naturalne przysmaki, bez konserwantów. Nie powinny być również zbyt tłuste, by nie obciążać żołądka cane corso. Najlepiej dobierać smakołyki zgodnie z preferencjami psiaka. Warto dostosować ich rozmiar do konkretnego psa. Na początku szkolenia będziemy potrzebować ich więcej, z czasem możemy zastąpić smaczki pieszczotami, wspólną zabawą lub pochwałą słowną – każdy pies jest inny, dlatego należy obserwować swojego cane corso i na tej podstawie wysnuwać wnioski.

Zabierz swojego psa na spacer - Sklep Zoologiczny Zooart

Cane corso italiano – hodowla

Cane corso italiano zdobywa w Polsce coraz większą popularność. W związku z tym możemy znaleźć w naszym kraju kilka hodowli tej rasy psa. Opowiemy trochę więcej o tym, jak wybrać tę właściwą.

Dokumenty ważne w hodowli

W pierwszej kolejności warto wspomnieć o ważnych dokumentach, które potwierdzają czystość rasową danego psa. Dlaczego to takie ważne? Rasowe psy rozmnażane są w sposób kontrolowany, według określonych standardów. Do rozrodu dopuszczane są jedynie osobniki zdrowe, z kompletem stosownych badań. Poza tym posiadają zestaw cech fizycznych i psychicznych pożądanych u danej rasy.

Metryka i rodowód to dokumenty świadczące o rasowości psa. W zależności od organizacji kynologicznej, do której przynależy hodowla, możemy najpierw otrzymać metrykę i na jej podstawie wyrobić rodowód lub dostać rodowód od razu. Metryka zawiera informację o szczeniaku i jego rodzicach, rodowód natomiast przedstawia dane przodków szczeniąt cane corso. Na jej podstawie możemy ocenić predyspozycje wystawowe i użytkowe młodego psa.

Jak rozpoznać dobrą hodowlę?

Decyzja o nabyciu psa cane corso italiano powinna być przez nas dokładnie przemyślana, ponieważ potrzebuje on doświadczonego opiekuna. Jeśli trafi w nieodpowiednie ręce, może stać się agresywny. Hodowca to osoba, która powinna znać tę rasę od podszewki. Zna jej historię i rozumie jej potrzeby. Udzieli rad odnośnie wychowania cane corso italiano, ale nie odda psa w ręce osoby nieodpowiedzialnej, dlatego będzie chciał wiedzieć, czy jesteśmy w stanie zapewnić mu odpowiednie warunki i opiekę. Jeśli jednak okażemy się dobrymi kandydatami na właściciela cane corso, hodowca z przyjemnością sprzeda nam szczeniaka – często takie osoby pozostają w kontakcie z opiekunami, nawet kiedy młody pies znajdzie się już w nowym domu. Chętnie dzielą się przydatnymi wskazówkami. Niekiedy nawet zapewniają szczeniętom wyprawkę na dobry start.

Poza tym dobry hodowca zapewnia swoim psom, jak najlepsze warunki – dba o właściwy rozwój szczeniaków cane corso, młode psy pozostają pod stałą opieką lekarza weterynarii, dodatkowo są odpowiednio żywione, pielęgnowane i socjalizowane.

Cane corso italiano szczeniaki

Zdrowie cane corso italiano

Cane corso to duży, silny pies. Typowi przedstawiciele tej rasy są bardzo odporni i wytrzymali. Średnią długość życia cane corso italiano szacuje się na ok. 10-12 lat. Wśród chorób, które najczęściej mogą dotykać cane corso możemy wymienić:

  • dysplazję stawów biodrowych i łokciowych – schorzenie to jest typowe dla psów dużych ras. Przed zakupem szczeniaka warto poprosić o badania jego rodziców, pod kątem występowania dysplazji. Nie powinniśmy nadwyrężać stawów młodych cane corso – unikajmy ćwiczeń przy, których trzeba dużo skakać oraz częstego wchodzenia i schodzenia po schodach. Dodatkowo wskazana jest odpowiednia suplementacja,
  • skręt żołądka – to uraz, który może prowadzić do poważnych powikłań, a nawet śmierci. Nie należy zatem bagatelizować objawów, takich jak: mocno wzdęty brzuch, apatia, bezskuteczne próby wymiotów. Warto pilnować, by pies nie jadł za szybko, do tego celu mogą przydać się miski spowalniające jedzenie,
  • wady powiek – u cane corso może wystąpić entropium (polega na wywijaniu się powieki do wewnątrz) oraz ektropium (powieki wywijają się do zewnątrz). W obu przypadkach konieczna jest interwencja chirurgiczna,
  • padaczka – to choroba neurologiczna, która powinna być zdiagnozowana przez specjalistę. Tylko lekarz weterynarii po rozpoznaniu jest w stanie zalecić adekwatne leczenie.

Poza wdrożeniem odpowiedniej diety, ważna jest również odpowiednia suplementacja oraz dostarczanie zwierzęciu odpowiedniej dawki ruchu. Warto zabierać psa na wizyty kontrolne do lekarza weterynarii i zaczepić go zgodnie z kalendarzem. Jeśli wszystkie te warunki zostaną spełnione, pies tej rasy powinien dożyć 12 lat.

Żywienie cane corso italiano

Cane corso nie są zbyt wybredne, zazwyczaj apetyt im dopisuje. Musimy jednak pilnować, by ich dieta była zbilansowana i dostosowana do aktualnych potrzeb. Poniżej opisaliśmy najważniejsze aspekty związane z żywieniem cane corso.

Popularne metody żywienia – dieta BARF lub karma komercyjna

Wybór odpowiedniej metody żywienia, dostosowany do potrzeb i preferencji psa jest niezwykle istotny. Dwa najpopularniejsze sposoby to podawanie karmy komercyjnej lub stosowanie diety BARF, oba są dobre, ale warto pamiętać o kilku ważnych kwestiach. Karma dla cane corso powinna być dobrej jakości, musimy dostosować ją do wieku oraz (w razie konieczności) specjalnych potrzeb zdrowotnych. Do wyboru mamy karmy suche lub mokre. Dzięki podawaniu psu karmy komercyjnej mamy pewność, że jego dieta jest pełnowartościowa.

Dieta BARF to bardzo zdrowy, w pełni naturalny sposób żywienia. Jej podstawę stanowi surowe mięso, z dodatkiem niektórych owoców i warzyw oraz kości i podrobów. Warto jednak wcześniej zasięgnąć porady specjalisty, który fachowo doradzi nam, jak wdrożyć dietę BARF do życia psa.

Jak żywić cane corso?

Cane corso, jako pies aktywny, pracujący, powinien otrzymywać dużą dawkę energii każdego dnia. W związku z tym w jego diecie nie może zabraknąć dobrze przyswajalnego źródła białka zwierzęcego oraz zdrowych tłuszczy. Warto, by w pożywieniu naszego psa znalazł się dodatek oleju z łososia, który korzystnie wpływa na mózg, serce i układ nerwowy, a poza tym pomaga w utrzymaniu dobrego stanu skóry i sierści. Oczywiście ważnym składnikiem diety są również witaminy i minerały – zawarte w odpowiednich proporcjach mają korzystny wpływ na zdrowie psiego pupila.

Karmę warto dostosować do wieku psa, ponieważ szczenięta mają nieco inne wymagania żywieniowe. Przede wszystkim powinny otrzymywać posiłki częściej, małymi porcjami. Na rynku istnieją specjalne karmy dedykowane młodym psom. Takie produkty zawierają zbilansowane proporcje poszczególnych składników odżywczych, które wspomagają szybki wzrost, a jednocześnie zapobiegają nadmiernemu przyrostowi masy ciała.

Żywienie psów ras dużych – najważniejsze wskazówki

Psy ras dużych mają specyficzne wymagania żywieniowe. Przede wszystkim w zawrotnym tempie uzyskują duże rozmiary, chociaż dość późno osiągają dojrzałość płciową. Warto wspierać ich prawidłowy rozwój mięśni i kości, podając pożywienie z dodatkiem glukozaminy i chondroityny, które m.in. odpowiadają za regenerację chrząstki stawowej.

Poza tym musimy pamiętać, o tym, by kontrolować wagę psa, gdyż otyłość może przyczynić się do problemów ze stawami. Posiłki najlepiej podawać o ściśle określonych porach i nie przekraczać zalecanej dziennej dawki energetycznej. By cane corso nie nabawił się skrętu żołądka, powinniśmy podawać mu częściej, mniejsze porcje. Możemy również zainwestować w miskę spowalniającą jedzenie.

Cane corso italiano – cena w hodowli i koszty utrzymania

Cena szczeniaka rasy cane corso italiano może wynosić od ok. 2500 do nawet 5000 tysięcy złotych, w zależności od renomy hodowli i predyspozycji użytkowych/ wystawowych młodego cane corso. Poza tym musimy liczyć się z kosztami dodatkowymi, związanymi z wyprawką dla szczeniaka tej rasy. Wymienimy je i podsumujemy.

Koszty utrzymania w ujęciu miesięcznym

Mając w domu cane corso italiano, w ciągu miesiąca szybko mogą skończyć się:

  • przysmaki,
  • worki na nieczystości,
  • karma.

Dlatego właśnie te produkty możemy wpisać w koszty miesięczne. Zapłacimy za nie ok. 300-400 zł.

Koszty utrzymania w ujęciu rocznym i dwuletnim

Do kosztów utrzymania cane corso w ujęciu rocznym i dwuletnim możemy zaliczyć produkty, których nie trzeba wymieniać często, a jest to m.in.:

  • miska na wodę i jedzenie,
  • smycz,
  • obroża,
  • zabawki,
  • legowisko,
  • szczotka,
  • szampon,
  • preparaty do uszu i oczu,
  • obcinaczki do pazurów, szczotka,
  • pasta do zębów dla psów.

Za te akcesoria możemy zapłacić ok. 500-700 zł.

Ważne są także usługi, takie jak: wizyty u lekarza weterynarii oraz (nieobowiązkowo) szkolenie pod okiem profesjonalnego trenera i konsultacje z psim dietetykiem. Cena jest podyktowana wieloma czynnikami, ciężko ją jednoznacznie określić, to kwestia mocno indywidualna.

Pies rasy cane corso italiano – podsumowanie

Bezpośrednim przodkiem cane corso były molosy starorzymskie. Słowo „corso” oznacza „stróża podwórka”, do tego między innymi przeznaczony jest cane corso. To pies wielozadaniowy, opowiedzieliśmy trochę o jego historii oraz niezwykłych umiejętnościach. Omówiliśmy także wychowanie psa tej rasy. Cane corso nadają się na stróży domowego obejścia, ale muszą trafić w ręce osoby doświadczanej. Ważna jest ich odpowiednia socjalizacja i szkolenie. W niniejszym artykule wymieniliśmy najważniejsze aspekty związane ze szkoleniem. Pamiętajmy, że cane corso wymaga właściwego podejścia i odpowiednich warunków. Jesteś gotowy/-a przyjąć go pod swój dach? Mamy nadzieję, że wpis ten rozwiał Twoje wątpliwości.

Jesteśmy zespołem entuzjastów i ekspertów, tworzących angażujące artykuły z dziedziny zoologii. Kochamy zwierzęta, dlatego swoją pracę wykonujemy z pasją. Chętnie dzielimy się zdobytą wiedzą, dzięki czemu czytelnicy mają okazję poznać garść praktycznych porad dotyczących opieki nad czworonożnymi pupilami. Z nami dowiesz się najciekawszych informacji oraz ciekawostek ze świata zwierząt, co sprawia, że blog ZooArt jest chętnie odwiedzanym miejscem.
Oceń ten artykuł
Czy ten artykuł był pomocny?
Przetwarzanie...

Dziękujemy za opinię!
Będziemy zadowoleni, jeżeli powiesz nam czemu nie spodobał Ci się ten artykuł

Napisany w Blog o psach - na temat każdego psa, Rasy psów - poznaj wszystkie, wybierz swoją
Popularne wpisy
Zostaw komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.