To, że gałkę oczną otaczają dwie powieki jest dla nas czymś naturalnym. U psa to jednak nie wszystko – mają one zapewnioną dodatkową ochronę oczu w postaci trzeciej powieki. W zdrowiu widzimy tylko niewielki jej fragment, jednak kiedy pies choruje trzecia powieka jest zdecydowanie bardziej widoczna i budzi niepokój wśród opiekunów. Co można zrobić, kiedy pies cierpi z powodu zapalenia trzeciej powieki?
Czym jest trzecia powieka?
Trzecia powieka inaczej nazywana jest migotką. To niewielka struktura, która ma ważne zadania do spełnienia. Można ją znaleźć w pobliżu powieki dolnej, jednak największa jej część zajmuje wewnętrzny kąt oka. Migotka, tak jak każda powieka, może przesuwać się po gałce ocznej. Ruch ten zapewnia nie tylko ochronę rogówki, ale także pomaga rozprowadzić film łzowy, niezwykle istotny dla właściwego nawilżenia zewnętrznej części gałki ocznej.
Jedna ze struktur migotki – gruczoł trzeciej powieki – spełnia jeszcze jedną, bardzo ważną funkcję – wytwarza frakcję wodnistą filmu łzowego, a nawet immunoglobuliny, które wchodzą w skład łez. Jest to niezwykle istotne, by właściwie nawilżyć powieki, wypłukiwać ciała obce (np. pyłki), które dostają się do worka spojówkowego, a także odżywiać, wygładzać i chronić rogówkę.
Jak wygląda zapalenie trzeciej powieki u psa?
Najczęstszymi objawami, jakie towarzyszą zapaleniu trzeciej powieki jest jej zaczerwienienie lub przekrwienie, a także obrzęk, czy powstawanie charakterystycznych, niewielkich grudek. Objawy te powodują, że trzecia powieka jest silniej wysunięta. Z reguły zapaleniu ulegają też spojówki powieki górnej i dolnej. Same powieki są przymknięte i ubrudzone ropnym lub surowiczym wypływem. Wszystko to wywołuje u psa dyskomfort, świąd, a nawet ból, dlatego pociera łapami o pysk, lub próbuje otrzeć się o dywany, meble, czy ściany.
Zapalenie trzeciej powieki u psa – przyczyny
W przypadku zapalenia trzeciej powieki u psów, przyczyny mogą być bardzo różnorodne. Z tego też powodu, konieczna jest staranna diagnostyka różnicowa.
1. Zapalenie na tle bakteryjnym, wirusowym lub pasożytniczym:
W przypadkach zapaleń na tle bakteryjnym, objawy są zwykle związane również z innymi narządami. Równocześnie możemy obserwować np. wypływ z nosa, kaszel lub gorączkę. Także zapalenie skóry, kanałów słuchowych lub przyzębia, może przyczynić się do rozwoju zapalenia spojówek. Jeżeli dodatkowo pies cierpi z powodu zaburzeń hormonalnych (np. niedoczynność tarczycy), objawy mogą znacznie się zaostrzyć.
Za wirusowe zapalenie spojówek (w tym zapalenie trzeciej powieki) u psa odpowiada przede wszystkim wirus nosówki. Oczywiście dysfunkcje na terenie oczu nie są jedynym objawem tej choroby, jednak nie sposób je pominąć. Spojówki są wyraźnie zaczerwienione, natomiast rogówka staje się bardziej matowa, a z worków spojówkowych wypływa surowicza wydzielina. Podobne objawy obserwujemy w przypadku wirusowego zapalenie tchawicy i oskrzeli.
2. Podrażnienie spojówek:
Inną przyczyną zapalenia spojówek może być ich podrażnienie przez różnego rodzaju pyły, alergeny, czy kurz. Podobnie drażniąco może działać niska wilgotność powietrza, wiatr, a także zanieczyszczona woda.
Kiedy alergen działa dłuższy czas, na trzeciej powiece od strony wewnętrznej tworzą się niewielkie grudki, które dodatkowo drażnią delikatną powierzchnię rogówki. Z czasem grudki mogą powstawać również na innych częściach spojówek. Taki stan to grudkowe zapalenie trzeciej powieki u psa i zawsze konieczne jest znalezienie przyczyny jego wystąpienia.
Również ciało obce, które wcisnęło się pod powieki może wywołać zapalenie. W sezonie letnim dosyć duże niebezpieczeństwo stanowią źdźbła traw, które potrafią zakamuflować się z spojówce lub właśnie pod trzecią powieką i mocno drażnić otaczające tkanki.
Podrażnienia nie zawsze muszą mieć swoje źródło w czynnikach zewnętrznych. Czasem winny jest sam organizm – źle ukształtowane powieki (np. podwijające się w stronę gałki ocznej), rzęsy (skierowane w stronę rogówki lub dodatkowy ich rząd, wyrastający w stronę gałki ocznej), to problemy wrodzone, które dają o sobie znać już w wieku szczenięcym.
W przypadku ras krótkoczaszkowych dosyć duży problem stanowi ukształtowanie ich nosa i fałdów nosowych. Znajdujące się na nich włosy bardzo często drażnią rogówkę i spojówki, co wzmaga produkcję łez i wywołuje stan zapalny ze śluzowatym lub ropnym wypływem z worków spojówkowych.
Rasy brachycefaliczne mogą mieć również problem z niedomykalnością powiek – w takich sytuacjach rogówka wysycha, gdyż powieki nie są w stanie właściwie jej nawilżyć. Problem z nawilżeniem rogówki pojawia się także w przypadku, kiedy skład filmu łzowego jest nieprawidłowy i niewystarczający, by utrzymać stałe nawilżenie na odpowiednim poziomie.
3. Choroby tła immunologicznego:
Czasem układ odpornościowy psa nie pracuje prawidłowo i z nieznanych przyczyn zaczyna wytwarzać odpowiedź przeciwko rogówce czy błonie naczyniowej. W takich wypadkach może dojść np. do tzw. łuszczki, czyli zespołu przewlekłego zapalenia rogówki i spojówek na tle immunologicznym. W tej chorobie bardzo charakterystyczne są zmiany rogówki oraz śluzowaty wypływ. Trzecia powieka u psa natomiast stale się pogrubia i traci różowe zabarwienie po stronie zewnętrznej. Choroba może wystąpić w różnym wieku psa i nawracać.
Podobnie jest z guzkowatym ziarniniakowym zapaleniem nadtwardówki, rogówki i spojówek. Tutaj objawem są pojedyncze lub mnogie guzki, które mogą lokalizować się waśnie m. in. w okolicy migotki. Guzki są czerwone, a nawet brunatne. Często dołącza się też zmętnienie i obrzęk rogówki, a w powikłanych przypadkach również klasyczne zapalenie spojówek.
Kolejnym przewlekłym rodzajem zapalenia jest drewniejące zapalenie spojówek. Tworzą się wtedy błony, a spojówka (w tym spojówka trzeciej powieki) mocno grubieje i twardnieje. Choroba może dotyczyć tylko oczu, choć zdarza się też jej poważniejsza odmiana, kiedy zajęte są również inne śluzówki.
Jakie sposoby leczenia są wykorzystywane?
Leczenie zawsze zależy od przyczyny schorzenia i od ogólnego stanu zdrowia psiaka. W każdym przypadku najważniejsze jest leczenie choroby pierwotnej. Podawane są więc różne środki by np. unormować gospodarkę hormonalną, zlikwidować zapalenie skóry lub ograniczyć rozwój alergii. Czasami konieczne może okazać się wykonanie zabiegu chirurgicznego, podczas którego lekarz koryguje kształt powiek lub nosa, czy też usuwa nadliczbowe rzęsy.
Kiedy lekarz weterynarii przystępuje do leczenia zapalenia spojówek, najczęściej wybiera krople do stosowania miejscowego. Ważne, by takich kropli nie stosować na własną rękę, gdyż przed ich użyciem niezbędne jest wykonanie m.in. badania oceny jakości i ilości wydzielanych łez, a także kondycji rogówki. Zdarza się również, że niezbędne jest wykonanie posiewu lub innych badań diagnostycznych.
Terapia chorób immunologicznych ma na celu niestety jedynie czasowe zatrzymanie lub spowolnienie choroby. W przypadku łuszczki, poddając psa leczeniu, naszym celem jest zachowanie jego wzroku. Podawane krople muszą być stosowane systematycznie. Konieczne są regularne konsultacje z lekarzem weterynarii, by dobrać odpowiedni schemat leczenia i na bieżąco go korygować. Bywa również, że lekarz zaleci podanie odpowiednich leków w postaci iniekcji pod spojówkę. Ścisłe przestrzeganie zaleceń jest niezbędne, by pies żył w komforcie, a jego wzrok był sprawny.
W przypadku drewniejącego zapalenia naczyń jest podobnie. Tu również stosowane są krople jako pierwszy i najważniejszy sposób terapii. Nie są jednak wykluczone również preparaty działające ogólnie. Czasem jedynie w ten sposób widoczne są efekty i dochodzi do poprawy kondycji psa.
Czy są domowe sposoby leczenia migotki?
W przypadku kiedy choruje trzecia powieka u psa, domowe sposoby leczenia mogą być niewystarczające. W większości przypadków konieczne jest dobranie odpowiednich kropli – antybiotykowych, przeciwzapalnych lub po prostu nawilżających, a zadaniem opiekuna jest ich regularne i dosyć częste aplikowanie.
Jednak nie mniej istotne jest dbanie o higienę okolicy powiek. Wszelkie wydzieliny i wypływy należy regularnie usuwać, by nie doszło do ich odkładania się w wewnętrznym kącie oka lub na powiekach.
Taką pielęgnację można wykonywać płatkiem kosmetycznym nawilżonym solą fizjologiczną lub np. esencją z czarnej herbaty.
Trzecia powieka u psa – podsumowanie
Migotka to niewielka struktura, jednak jej zapalenie może bardzo doskwierać czworonogowi. Właściwe leczenie musi być poprzedzone staranną diagnostyką, gdyż tylko dobrze dobrane leki zmniejszą dyskomfort i umożliwiają szybki powrót zwierzaka do zdrowia. W niektórych przypadkach dodatkowo konieczny może okazać się zabieg chirurgiczny, który przyniesie ulgę zmęczonym oczom naszego pupila. Leczenie nierzadko stanowi dla opiekuna wyzwanie, gdyż z reguły wymagane jest dość częste podawanie kropli do oczu. Często jest to jednak jedyna droga, za to nasz trud przeniesie się na poprawę jakości widzenia psiaka.
Mam psa który ma w rogu oka gruczoł t.z.w.wiśniowe oko .Wlewam jej po kropli 2 razy dziennie do oka . Chciałabym zapytać czy ten gruczoł może się wchłonąć samoistnie.Suczka ma pół roku.Bardzo proszę mi odpisać .Dziękuję.
Witam mam suczkę 8miesiecy zdiagnozowano Wypadnięcie trzeciej powieki . Czy można jej jakoś inaczej pomoc bez operacji.
Dzień dobry, Pani Moniko
To pytanie powinna zadać Pani lekarzowi weterynarii, tylko on posiadając wiedzę na temat zdrowia suczki jest w stanie na nie dobrze odpowiedzieć 🙂