Szczury nie są najbardziej popularnymi i najczęściej wybieranymi zwierzakami domowymi. Ciągle jeszcze większości kojarzą się raczej negatywnie – ze szkodnikami, które niszczą zapasy, są niehigieniczne, roznoszą mnóstwo chorób, a przy tym są agresywne i atakują ludzi bez powodu. Szczury cieszą się złą sławą – choć wiele tych kwestii, które ich dotyczą to mit. Hodowla szczurów domowych ma się jednak całkiem nieźle. Niektórzy ludzie doceniają ich inteligencję i wygląd. Odpowiednia hodowla szczura wymaga wiedzy – zwłaszcza jeśli chcesz zwierzaka rozmnażać. Ciąża i poród szczura to tematy, które warto bliżej poznać, by wiedzieć, czego w tym okresie potrzebuje Twój zwierzak. Przeczytaj!
Szczur jako zwierzę domowe
Szczur w domu przez wiele stuleci uważany był za szkodnika, którego trzeba się jak najszybciej pozbyć. Między innymi właśnie dlatego ludzie trzymali w swoim otoczeniu koty. To naturalni wrogowie szczurów i innych szkodników. Kot chronił przed szczurami, a więc też przed głodem i chorobami.
Jedna z teorii mówi wręcz, że jednym z powodów wybuchu epidemii czarnej śmierci, dżumy, która zabiła ogromną część mieszkańców Europy i nie tylko, była zdecydowanie mniejsza liczba kotów – polowano na nie, dręczono je i zabijano w obawie przed demonicznymi mocami, których miały być nośnikiem. Dżumę rozniosły bowiem pchły, które żerowały na szczurach – a ich populacja wzrosła przez brak kotów.
Nic więc dziwnego, że szczur jako zwierzę domowe nawet współcześnie budzi opory i strach wielu ludzi. Pierwsze próby celowej hodowli szczurów to dopiero XIX wiek. Wtedy używano ich jednak do celów badawczych i laboratoryjnych. Właśnie od tych szczurów mają się wywodzić współczesne szczury domowe.
Ich miłośnicy wskazują na to, że to zwierzęta bardzo towarzyskie, a przy tym niezwykle inteligentne. Doceniają też ich wygląd – łącznie z długim, łysym ogonem, który może budzić opory osób niechętnych szczurom. Same szczury są też mało kłopotliwe w utrzymaniu. Nie znaczy to jednak, że mogą jeść cokolwiek – szczury domowe są bardziej delikatne od swoich dzikich kuzynów i trzeba zadbać o ich odpowiednią, dobrze zbilansowaną dietę.
Jeśli chcesz hodować szczury, warto rozważyć trzymanie więcej niż jednego – szczury lubią towarzystwo. Chociaż najbezpieczniejszą opcją jest trzymanie razem dwóch samiczek. Samce mogą zacząć między sobą walczyć, a w przypadku parki musisz liczyć się z tym, że szczury będą się szybko rozmnażać.
Rozmnażanie szczurów
Nie warto rozmnażać szczurów bez nadzoru – bardzo szybko pojawi się wtedy problem z nadmierną liczbą tych zwierząt, które – jeśli mają tylko odpowiednie warunki do życia, czyli zapewniony stały dostęp do wyżywienia i poczucie bezpieczeństwa – mogą rozmnażać się bardzo szybko. To też bardzo nieodpowiedzialne, bo niekontrolowane rozmnażanie może doprowadzić do chowu wsobnego. Jeśli zwierzyna nie będzie miała odpowiednich warunków do życia – będą cierpieć. Ciąża szczura to też stan, który bardzo obciąża organizm samicy, dlatego niewskazane jest doprowadzanie do zbyt częstych ciąż – jest to niebezpieczne zarówno dla samicy jak i jej miotu.
Jeśli chcesz trzymać szczurzą parkę ciągle razem – najlepiej i najbezpieczniej dokonać sterylizacji, by nie dopuszczać do ciągłego rozrodu. Szczury dojrzałość płciową osiągają dość szybko, bo samice już po około 24 dniach, a samce po około 39.
Cykl płciowy samicy trwa około 4-5 dni, a ruja pojawia się co około 5-8 dni. Sama ruja trwa około 12-14 godzin. Najczęściej pojawia się wieczorem lub bardzo wcześnie rano. Cykl ten może zostać zaburzony przez złe warunki życia szczurów, niedożywienie, stres czy zbyt dużą liczbę szczurów na małej przestrzeni.
Samica przyjmie samca tylko wtedy, gdy jest w rui. Jeśli chcesz zacząć mnożyć szczury, połącz je wtedy w parę – najlepiej samicę wprowadzić do klatki samca, by czuł się pewniej.
Przeczytaj także: Co je szczur? Przykładowa dieta dla tego zwierzaka
Ile trwa i jak przebiega ciąża szczura?
Ile trwa ciąża u szczura? To okres około 21-23 dni. Jeśli samica zajdzie w ciążę, może zrobić się nerwowa lub bardzo wycofana. Wszystko zależy od jej charakteru, ale też samej ciąży – bywa, że samica przy każdej ciąży zachowuje się inaczej. Warto ją jednak odizolować od reszty szczurów, by zapewnić jej spokój i poczucie bezpieczeństwa.
W tym okresie szczur może więcej jeść i zacząć przybierać na wadze. Sama ciąża u szczura zacznie być jednak widoczna gdzieś po około 2 tygodniach, więc mniej-więcej na tydzień przed porodem. To wtedy zacznie być widoczny zaokrąglony brzuch, sutki staną się większe, a gruczoły mlekowe bardziej nabrzmiałe.
Szczur w ciąży pod sam koniec jej trwania zacznie budować gniazdo – to instynktowne działania, na które należy samicy pozwolić. To właśnie w gnieździe będą przebywać młode przez pierwszy okres ich życia.
W miocie może być od 6 do nawet 12 szczurów – jeśli chcesz prowadzić ich hodowlę, musisz to wziąć pod uwagę. Samica staje się też płodna około doby po porodzie, ale nie należy wtedy dopuszczać do zapłodnienia – to może za bardzo obciążyć jej organizm.
Poród szczura – co należy wiedzieć?
Poród szczura to wydarzenie, które możesz z dużym prawdopodobieństwem przeoczyć. Samice rodzą najczęściej w nocy lub bardzo wcześnie rano. Tuż przed porodem samica zaszyje się w swoim gnieździe i jeśli będzie dzielić klatkę z innymi szczurami – będzie bronić tam dostępu wszystkim swoim towarzyszom. Warto zadbać o to, by gniazdo było stworzone jak najlepiej – samica sama je sobie zbuduje, ale potrzeba do tego sporo materiałów, które warto jej dostarczać.
W miocie jest średnio 10 młodych – choć może być ich też nieco więcej lub mniej. Poród na ogół trwa od około półtorej do 2 godzin. Jeśli młode są bardzo duże, samica może pomagać sobie zębami przy ich porodzie.
Gdy poród szczura dobiegnie końca, matka przegryza pępowinę, zjada też łożysko i błony płodowe.
W zdecydowanej większości szczury nie mają problemów porodowych, są to zwierzęta przystosowane przez naturę do wydawania na świat dużej ilości potomstwa. Nie znaczy to jednak, że problemy nie występują. Prowadząc hodowlę szczurów, należy o tym pamiętać i zadbać o właściwą opiekę i wyżywienie samicy zarówno przed jak i po porodzie. Warto też mieć na uwadze, że u szczurów nieprzeznaczonych do rozrodu zalecana jest kastracja – nie tylko zapobiegnie ona rozmnażaniu, ale również pomoże uniknąć wielu groźnych chorób.
lek. wet. Hanna Pietruszka
Opieka nad młodymi po porodzie
Poród szczura to dla organizmu bardzo duże obciążenie. Dlatego może Cię kusić sprawdzenie, czy z matką i młodymi tuż po porodzie wszystko w porządku – nie rób tego. Zapewnij samicy z młodymi spokój i poczucie bezpieczeństwa. Nie zaglądaj do gniazda, bo zestresowana matka może porzuć swoje potomstwo lub nawet je pożreć.
Zostaw samicę z młodymi w spokoju przez pierwsze 3-4 dni. Później możesz delikatnie sprawdzić, czy wszystko jest w porządku, ale najlepiej, gdy zrobisz to wtedy, gdy samicy nie będzie w gnieździe – na przykład będzie zajęta jedzeniem lub będzie na swoim wybiegu.
Nie dotykaj młodych – Twój zapach może sprawić, że matka je porzuci albo zabije. Jeśli z jakiegoś powodu uznasz to za absolutnie niezbędne, postaraj się maksymalnie zamaskować swój zapach, na przykład zapachem ściółki czy innych rzeczy, które samica zna i kojarzy ze swoją klatką.
Młode rodzą się łyse, ślepe i głuche. Pełnie opieki nad nimi przejmuje matka i bez niej nie mają większych szans na przeżycie w tym okresie. Tuż po porodzie matka je wylizuje, co pobudza w nich układ krążenia do lepszej pracy – brak starannego rozmasowania ciała malucha, znacznie zmniejsza jego szansę na przeżycie – te pierwsze chwile po urodzeniu są dla niego kluczowe. Pozwalają też na zawiązanie więzi między matką a jej potomstwem, a także w ten sposób matka uczy się rozpoznawać zapach swoich młodych.
W tym okresie możesz wzbogacić dietę szczurzycy i podawać jej nieco większe porcje jedzenia – będzie ich potrzebować, by nabrać sił po porodzie i móc wykarmić swoje młode.
Ciąża i poród szczura – podsumowanie
Jeśli chcesz hodować i rozmnażać szczury musisz to robić rozsądnie. Te zwierzęta bardzo szybko osiągają dojrzałość płciową, a w miocie rodzi się nawet do kilkunastu młodych, choć najczęściej jest ich około dziesięciu.
Ile trwa ciąża szczura? Średnio 21 do 23 dni. Pod koniec ciąży samica zaczyna budować gniazdo, by zaszyć się w nim tuż przed porodem. Poród szczura następuje najczęściej w nocy lub nad ranem. Przez kilka pierwszych dni nie zaglądaj go gniazda, bo matka może się zestresować. To z kolei może doprowadzić do porzucenia lub zjedzenia młodych. Szczury rodzą się ślepe, głuche i łyse – w pierwszych dniach życia są całkowicie zależne od matki, która sprawuje nad nimi pełną pieczę. Nie stresuj jej i nie zabieraj jej młodych – Twój zapach może sprawić, że młode zostanie zabite lub porzucone.
Czy wie ktoś kiedy szczurki otwierają oczy albo kiedy można zacząć podawać im zwykłą pasze dla szczurów? Kiedy młode zaczną chodzić i czy ktoś z Morąga lub pobliża chce jednego lub dwa?
Szczurki otwierają oczy w wieku około 2 tygodni. Zwykłą paszę dla szczurów można im zacząć podawać w wieku 3-4 tygodni. Młode zaczynają chodzić około 2-3 tygodnia życia.