Nużyca psów to choroba, która może mieć przeróżny obraz kliniczny. Czasami zmiany są niewielkie i rozsiane w różnych miejscach na skórze, czasem dotyczą układu powłokowego jednej lub wielu okolic ciała, a w innych przypadkach okazuje się, że poza skórą, kondycja ogólna zwierzęcia również ulega upośledzeniu. W większości jednak przypadków, nużeńce nie dają o sobie znać i żyją na naszych psach zupełnie niezauważone. Jak bardzo groźny jest to pasożyt i jak postępować kiedy dochodzi do rozwoju choroby? Czym właściwie jest nużyca u psa?
Czym jest nużyca?
Nużyca to choroba wywołana przez niewielkiego pajęczaka, żyjącego w mieszkach włosowych i gruczołach łojowych. To w tych miejscach przechodzi on cały swój cykl życiowy, żywiąc się złuszczonymi nabłonkami i wydzieliną gruczołów łojowych. Poza skórą, w środowisku zewnętrznym nużeńce nie są w stanie funkcjonować i szybko giną.
Jako że są to komensale, ich obecność w skórze naszych czworonogów jest całkowicie naturalna. Dopiero w sprzyjających okolicznościach ilość nużeńców gwałtownie wzrasta i dochodzi do pojawienia się objawów klinicznych choroby.
Jak rozprzestrzenia i rozwija się nużyca u psów?
Nużeńce przedostają się z matki na skórę szczeniąt, np. podczas ssania mleka. Dochodzi do tego tylko w ciągu pierwszych 72 godzin życia maluchów. Poza tym krótkim okresem rzadko pojawia się możliwość przekazania nużeńców na inne zwierzę. W takim razie jak to się dzieje, że psy chorują kilka miesięcy albo nawet lat później?
Najważniejszy jest poziom odporności, jaką ma zwierzę. Przy jego obniżeniu, ryzyko nadmiernego namnożenia nużeńców jest dużo wyższe.
Nierzadko problemy z układem odpornościowym mają swoją przyczynę w genetyce. Z tego też powodu, istnieje kilka ras psów, u których wyjątkowo często dochodzi do rozwinięcia się objawów klinicznych nużycy. Rasami tymi są m.in.: boston teriery, cavalier king charles spaniele, dogi, jack russel terriery, yorkshire terriery, west highland white teriery, a także wiele ras brachycefalicznych, jak np. shih tzu, mopsy, buldożki francuskie, czy boksery.
Jednak nie tylko uwarunkowania rasowe mają znaczenie. Ważna jest też obecność chorób współistniejących, które również potrafią silnie obniżyć odporność zwierzaka. Robaczyca, zaburzenia hormonalne, nowotwory, wadliwe żywienie, a nawet stres, to tylko przykłady problemów, które mają olbrzymi wpływ na kondycję skóry naszych czworonogów.
Pamiętajmy, że czynniki sprzyjające rozwojowi nużycy mogą wystąpić u wszystkich psów, również u tak popularnych w naszych domach mieszańców. Dlatego też bez badań dodatkowych, w wielu przypadkach nie można wykluczyć nużycy jako przyczyny problemów skórnych.
Nużyca u psa – czy jest zaraźliwa dla ludzi?
Pies nie może przekazać pasożytów na człowieka, tak samo jak nie może zarazić innego psa (z wyjątkiem matek karmiących). Należy jednak uważać na wtórne, wikłające infekcje – stąd konieczność przestrzegania zasad higieny przy kontakcie z chorym zwierzakiem.
Nużyca u psa – objawy
Nie istnieje jeden stały schemat rozwoju choroby. Obraz kliniczny może być bardzo zróżnicowany. Wszystko zależy od poziomu odporności, uwarunkowań genetycznych, ale również od wieku zwierzęcia i chorób wikłających.
Kiedy dochodzi do rozwinięcia klinicznej postaci nużycy u psa, objawy w większości dotyczą wyłącznie powierzchni skóry. W zależności od liczby zmienionych obszarów, wyróżniamy postać miejscową oraz ogólną nużycy.
Postać miejscowa
Jeżeli nie naliczymy więcej niż 5 zmian, nużycę zaliczamy do postaci miejscowej. Zmiany skórne są niewielkie, okrągłe i z reguły nie swędzą psiaka. Możemy je znaleźć najczęściej wokół oczu, przy wargach, na przedramionach lub tułowiu. Zajęta okolica jest pozbawiona włosa z lekko łuszczącym się naskórkiem. Zdarza się, że skóra w tych miejscach ciemnieje. Mogą też powstawać zaskórniki.
W bardzo rzadkich przypadkach dochodzi do zapalenia kanałów słuchowych u psów, co bywa jedynym objawem rozwijającej się nużycy.
Ta postać choroby, dotyczy przede wszystkim szczeniąt do 6 miesiąca życia. Najczęściej, wraz z rozwojem układu hormonalnego zmiany samoistnie ustępują. Nie jest to jednak regułą, dlatego w każdym przypadku należy zdiagnozować zwierzę i postępować zgodnie z zaleceniami lekarskimi.
Postać uogólniona
Ta postać nużycy może dotyczyć zarówno kilkumiesięcznych zwierząt (forma młodzieńcza), jak i starszych (forma dorosła).
Zdarza się, że dochodzi do niej, kiedy postać miejscowa ulega zaostrzeniu. W większości jednak jest to pierwotna postać choroby. Można ją rozpoznać po dużo większej powierzchni występowania zmian – czasem są to liczne niewielkie zmiany rozproszone po całym ciele (jest ich więcej niż 5), a czasami zajęta jest cała okolica ciała lub w ogóle całe ciało.
Nietypową postacią nużycy uogólnionej jest pododemodekoza, która objawia się zaczerwienieniem, obrzękiem, bólem i świądem jedynie okolicy palców – wałów pazurowych lub przestrzeni międzypalcowych. Dodatkowo może pojawić się w tych miejscach łuszczenie naskórka, łysienie, ciemnienie skóry, czy wypływ ropny.
Wśród zmian skórnych, jakie obserwuje się w uogólnionej postaci nużycy, można wymienić występowanie m.in. łusek na skórze, krost, plamek, wyłysień, czy zaskórników. Skóra może być silnie zaczerwieniona, lub też może ulegać zmianom barwnikowym i ciemnieć. Często też zdarza się łojotok, który jest przyczyną nieprzyjemnego, mdłego zapachu.
W większości przypadków zwierzęta chore odczuwają świąd i ból. Drapanie zmian może znacząco pogorszyć obraz kliniczny choroby i przyczynić się do rozwoju infekcji wtórnych.
Czy tylko skóra jest zajęta?
W przypadkach uogólnionych, kiedy dochodzi do wtórnych zakażeń, a przebieg jest ciężki, może dojść do pogorszenia ogólnej kondycji psiaka. Zakażenia osłabiają organizm, stąd można zaobserwować apatię, a także niechęć do poruszania się i jedzenia. Lekarz weterynarii badając zwierzę, może wykryć powiększenie węzłów chłonnych, czy odwodnienie. Czasem też chore psy gorączkują.
Czy każda zmiana skórna wymaga interwencji lekarskiej?
Przeróżne zmiany mogą pojawić się na ciele naszych czworonogów. Jako że objawów nużycy jest bardzo wiele i nie są one specyficzne wyłącznie dla tej jednostki chorobowej, niemożliwe jest postawienie pewnej diagnozy baz starannie przeprowadzonego badania i wykonania badań dodatkowych.
Niepokojące zmiany, bez względu na to jak są duże i czy pies je drapie, czy nie, zawsze powinny zostać zbadane przez lekarza weterynarii. Tylko wtedy mamy pewność, jak należy z nimi postępować i czego można się spodziewać w przyszłości.
Nużyca u psa – leczenie
Istnieje wiele sposobów terapii nużycy. Lekarz zawsze dobierze preparaty zależnie od indywidualnych potrzeb psa.
Lekarz zwróci uwagę nie tylko na samą nużycę, ale również na problemy współistniejące. Jeżeli wyniki badań dodatkowych wskażą na dodatkowe problemy, zawsze należy się nimi zająć. Pamiętajmy, że poprawa funkcjonowania np. przewodu pokarmowego, czy układu hormonalnego, w znacznym stopniu poprawi proces leczenia nużycy.
Preparaty roztoczobójcze są bardzo skuteczne i łatwe w aplikacji. Występują w postaci smacznych tabletek, lub kropli do wylewania na skórę okolicy karku. Istnieje również możliwość wykonywania kąpieli leczniczych.
Działanie tych preparatów jest bardzo dobre i daje duże szanse powodzenia, jednak konieczne jest regularne i długie ich stosowanie.
Wyjątek stanowi miejscowa postać nużycy u szczeniaka – w tym przypadku stosowanie preparatów roztoczobójczych nie zawsze jest konieczne, gdyż w wielu przypadkach zmiany cofają się samoistnie po zakończeniu okresu wzrostu psiaka.
Poza leczeniem ukierunkowanym bezpośrednio na nużeńce lekarz weterynarii może również przepisać środki wspomagające kondycję skóry i sierści, jak również preparaty stymulujące odporność czworonoga. Natomiast w przypadku, kiedy doszło do rozwinięcia wtórnych infekcji bakteryjnych, lekarz dobierze odpowiednie antybiotyki, by skutecznie z nimi walczyć. Konieczne jest regularne ich stosowanie i przestrzeganie zaleceń co do długości trwania terapii.
Co można zrobić w domu?
Staranne przestrzeganie zaleceń lekarskich co do częstotliwości podawania leków, czy kąpieli jest konieczne, by wyeliminować objawy kliniczne.
Dodatkowo jednak pamiętajmy o oszczędzeniu psiakowi stresów. Równie istotne jest jedzenie, jakie zwierzak dostaje. Konieczna jest wysoka jakość pożywienia. Właściwy bilans składników odżywczych i dodatki wspomagające kondycję skóry i sierści, znacznie przyspieszają powrót do pełnej formy.
Kiedy na skórze czworonoga pojawiają się zmiany, właściciele zastanawiają się, co może być ich przyczyną i co to jest? Nużyca u psa objawia się na wiele różnych sposobów, dlatego konieczna jest staranna diagnostyka. Dzięki niej możemy potwierdzić chorobę, jak również wykryć inne, współistniejące zaburzenia.
Leczenie nużycy jest czasochłonne, jednak rygorystyczne przestrzeganie zaleceń lekarskich daje szanse wyleczenia pupila. Dzięki całościowemu podejściu do problemu możemy przywrócić psiakowi nie tylko piękną okrywę włosową i zdrową skórę, ale również witalność i radość z każdego dnia.
Świetny artykuł. Od dawna borykam się z problemem u buldożka. Brak sierści wokół oczu, za uszami, świąt, apatia, zmiany skórne pod pochwiną, łuszczenie skóry- miejscowe. Podejrzenia były różne aż tu natrafiłam na Pani artykuł i koniecznie muszę zdiagnozować suczkę w tym kierunku.
Dziękuję i pozdrawiam.
Witam. Ja mam psa boksera. 2 lata. Ma czerwone plamy rumień robią się strupy. Cały czas się drapie.Kremy i szampony nie pomagają.