Obcinanie ogona u psa – nieszkodliwy zabieg czy barbarzyństwo?

Ogon jest wyjątkową częścią ciała u każdego psa. Chyba każdy z nas uśmiecha się na widok cieszącego się psa, który swoją radość potrafi właśnie pokazać poprzez ruch ogona. Zdarza się także, że czasami ogon, szczególnie ten długi, potrafi przysporzyć trochę kłopotów. Pewnie nie jedna osoba umie z łatwością wyliczyć szereg rzeczy, które zostały zniszczone w domu poprzez nadmiernie merdający ogon. Czasami pies jest tak szczęśliwy i rozemocjonowany, że uderzając o jakiś przedmiot czy mebel, potrafi sobie taki ogon złamać. Jaką funkcję pełni ogon? Czy obcinanie psom ogonów jest legalne? Na te pytania postaram się odpowiedzieć w dzisiejszym artykule.

Funkcje ogona

Po co w ogóle psom ogon? Jakie spełnia funkcje? Żeby odpowiedzieć na te pytania musimy przyjrzeć się bliżej przodkom psów, czyli wilkom. Wilki są zwierzętami stadnymi, gdzie panuje określona hierarchia. Hierarchia taka ustala poziom podporządkowania poszczególnych osobników w grupie. Jest osobnik alfa, czyli przywódca, potem kolejny osobnik, który podporządkowuje się tylko przywódcy i tak dalej.

W ustaleniu tej hierarchii pomaga właśnie ogon. Wilki i psy komunikują się ze sobą głównie za pomocą zapachu, a gruczoły wydzielające zapach znajdują się właśnie pod ogonem. Dlatego kiedy psy spotykają się ze sobą, rozpoczynają wąchanie właśnie w tym miejscu. Obwąchując miejsce pod ogonem, uzyskują bardzo wiele informacji o swoim koledze. Kiedy wilk czuje się pewnie i zajmuje wysoką pozycję w stadzie, to trzyma ogon w górze. Dzięki temu jego zapach jest silniej wyczuwalny. Jeśli osobnik taki trafi na silniejszego od siebie – opuści ogon, przyjmując postać podporządkowaną. W ten sposób „chowa swój zapach” i się wycofuje.

Po ruchu psiego ogona możemy odczytać też sporo jego emocji. Szczenięta zaczynają machać ogonami w wieku około 1,5 miesiąca, kiedy zaczynają komunikować się ze swoim rodzeństwem i matką.

Pies odczuwający negatywne emocje, takie jak stres, strach, niepewność będzie miał nisko podkulony ogon. Swobodnie idący pies ma ogon luźno opuszczony. Lekkie napięcie oraz podniesienie ogona, może oznaczać ciekawość lub czujność. Merdanie ogonem oznacza oczywiście radość. Powolne ruchy ogona mogą oznaczać niepewność lub zainteresowanie, szybkie machanie – radość i ekscytację. Unieruchomienie ogona to także pewien rodzaj informacji – może oznaczać czujność lub oczekiwanie

Obcinanie ogonów u psów

Obcinanie ogona u psa nazywa się kopiowaniem. Kopiowanie to zabieg chirurgiczny mający na celu ukształtowanie lub zredukowanie wielkości uszu, lub długości ogona u psa. Wykonanie tego zabiegu jest prawnie zabronione na terenie Polski.

Początkowo kopiowanie ogonów dotyczyło ras, które wykorzystywane były w celach użytkowych. Robiono to, aby wzmocnić plecy, zwiększyć szybkość, a uszy wraz z ogonem także po to, aby zapobiec obrażeniom podczas walk. Bardzo często obcinanie ogona dotyczyło psów pasterskich (np. owczarek środkowoazjatycki), które ze względu na swoje stróżująco-obronne funkcje były bezpośrednio narażone na konfrontację z drapieżnikami. Aby zmniejszyć ryzyko poważnych obrażeń, po takim spotkaniu np. z wilkiem, redukowano długość ogona i przycinano małżowiny uszne u szczeniąt.

Psy myśliwskie także były poddawane zabiegom kopiowania z powodów praktycznych. Do takich psów zalicza się m.in. doga argentyńskiego, który był wykorzystywany do polowań na pumy. Istnieją rasy, u których cięcie ogonów i uszu ma znaczenie wyłącznie estetyczne i do takich ras należy m.in. schipperke. W czasach Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii istniał podatek nakładany na pracujące psy z ogonami. Żeby uniknąć zapłaty podatku, obcinano psom ogony. Podatek został zniesiony w 1796 roku, ale nie przerwało to stosowanej dotąd praktyki.

Polska Federacja Kynologiczna w swoim regulaminie hodowli psów rasowych zabrania obcinania ogonów i uszu u szczeniąt oraz innych psów w hodowli.

Zabieg, jakim jest obcinanie ogona u psa, wykonuje się między 10 a 14 dni od momentu narodzenia się szczenięcia. Przeciwnicy twierdzą, że zabieg nie ma uzasadnienia medycznego, jest wykonywany dla celów estetycznych, który tylko dostarcza zwierzęciu niepotrzebnego bólu.

Współczesne książki poświęcone komunikacji psów między sobą oraz z człowiekiem opierają się m.in. na analizie ustawienia uszu, sposobie położenia ogona i jego poruszaniu. W przypadku obcinania uszu i obcinania ogona ta komunikacja jest znacznie utrudniona. Pies za pomocą ogona i uszu daje znać, że czuje się zagrożony. Brak możliwości odczytania takiego sygnału może prowadzić do pogryzienia.

Czy według prawa można obcinać psom ogon?

Współcześnie wiele państw zakazuje całkowicie dokonywania zabiegów kopiowania ogonów i uszu. W Europie obcięcie ogona u psa i obcinanie uszu jest zabronione m.in. w tych państwach, które ratyfikowały Europejską Konwencję o Ochronie Zwierząt Domowych przyjętą przez Radę Europy (European Convention for the Protection of Pet Animals). Polska nie ratyfikowała Konwencji, zakaz obcinania w Polsce wynika z prawa krajowego.

Zgodnie z uchwaloną w 2011 r. przez Sejm RP nowelizacją Ustawy o Ochronie Zwierząt, wszelkie zabiegi mające na celu zmianę wyglądu zwierzęcia i wykonywane w celu innym niż ratowanie jego zdrowia lub życia, a w szczególności przycinanie psom uszu i ogonów (kopiowanie) jest klasyfikowane jako znęcanie się nad zwierzętami i zagrożone karą pozbawienia wolności do lat 3.

Przez znęcanie się nad zwierzętami należy rozumieć zadawanie albo świadome dopuszczanie do zadawania bólu lub cierpień.

W Polsce od 1 stycznia 2012 r. obowiązuje jasno wyrażony w ustawie o ochronie zwierząt zakaz obcinania psom uszu i ogonów z przyczyn innych niż ratowanie życia i zdrowia zwierzęcia. Zmiana ta nastąpiła ustawą z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt oraz ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U.2011.230.1373). Wcześniej takiego zapisu nie było, a od 2012 roku jest w formie poniżej cytowanej:

Art.  1. W ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz. U. z 2003 r. Nr 106, poz. 1002, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:

w ust. 2:– pkt 1 otrzymuje brzmienie: „1) umyślne zranienie lub okaleczenie zwierzęcia, niestanowiące dozwolonego prawem zabiegu lub doświadczenia na zwierzęciu, w tym znakowanie zwierząt stałocieplnych przez wypalanie lub wymrażanie, a także wszelkie zabiegi mające na celu zmianę wyglądu zwierzęcia i wykonywane w celu innym niż ratowanie jego zdrowia lub życia, a w szczególności przycinanie psom uszu i ogonów (kopiowanie);”,

Art.  3. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2012 r.

Główny Lekarz Weterynarii (Inspekcja Weterynaryjna) skierował w dniu 25 kwietnia 2016 r. pismo w tej sprawie do Prezesa Krajowej Izby Lekarsko-Weterynaryjnej.

Amputacja ogona u psa

Jedynym wskazaniem do obcinania ogonów u psów są wskazania medyczne. Czasami zdarza się, szczególnie w przypadku różnego rodzaju urazów, złamań, zaawansowanej infekcji rany czy martwicy, że musimy amputować ogon u psa. Jest to zabieg wykonywany w znieczuleniu ogólnym. Po takim zabiegu psy szybko wracają do normalnej aktywności.

Obcinanie ogona u psa – podsumowanie

Jak widzimy, ogon spełnia bardzo ważne funkcje u psów i jeśli nie ma potrzeby, nie powinniśmy narażać psów na takie zabiegi. Niektórzy właściciele, nie wiadomo z jakich powodów, chcą mieć psa danej rasy, który będzie miał obcięty ogon i postawione uszy i kupują takie osobniki za granicą, w krajach, gdzie zabiegi takie są nadal dopuszczone.

Na szczęście wiele krajów wycofuje się z tej procedury, jaką jest obcinanie ogonów psom. Zresztą, moim zdaniem dużo sympatyczniej wyglądają psy z dłuższymi uszami i ogonem w porównaniu do np. dobermana, który swój „ostry” wygląd zawdzięcza właśnie podciętym, stojącym uszom i krótkiemu ogonowi.

Źródła:

• N. Dobrowolska, Status prawny psa w Polsce. Poradnik praktyka psiarza, 2018.
• A. Bereszyński, Wilk w Polsce i jego ochrona, Poznań, 2000.
• Polska Federacja Kynologiczna, 5. Prawa i obowiązki hodowcy, [pdf], 2010.
• S. Coren, Jak rozmawiać z psem, 2014.
• J. O’Heare, Zachowania agresywne u psów,2010.
• Ustawa z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt oraz ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.
• Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt.

Facebook

Pinterest

Twitter

Linkedin

email

Print