Mózg psa od dekad fascynuje człowieka. Mimo że w dalszym ciągu mózg jest dla nas wielką tajemnicą, nawet w odniesieniu do organizmu ludzkiego, badacze ochoczo podejmują się analiz i badań związanych z działaniem mózgu czworonogów. Podczas tych badań dochodzą do ciekawych wniosków na temat snów, tresury oraz odczuwania emocji. Jednym z najciekawszych aspektów jest jednak kwestia rozumienia ludzkiej mowy.
Czy psy rozumieją ludzi? To pytanie, na które niemal każdy właściciel psa odpowie twierdząco. Niekiedy nie potrzeba żadnych wnikliwych badań, żeby wiedzieć, że psy, podobnie z resztą, jak i koty, rozumieją ludzką mowę. Pytaniem pozostaje jednak to, w jakim stopniu i w jaki sposób działa ich mózg, kiedy kieruje się do nich polecenia i pochwały.
Czy znaczenie ma tutaj wyraźne wypowiedzenia słowa czy może raczej tonacja głosu? A może psy silnie odczuwają emocje i to one sprawiają, że człowiek i pies tworzą nieodłącznie zgrany duet?
Jak działa mózg psa?
Zacząć należy od tego, jak w ogóle działa psi mózg. Tutaj pojawia się pierwsza ciekawostka, ponieważ działa on podobnie do ludzkiego. W jakim znaczeniu? Przede wszystkim w kwestii stymulacji i rozwoju. Żaden człowiek nie rodzi się z pełni wykształconym mózgiem. Dopiero lata rozwoju, edukacji i ćwiczeń sprawiają, że osiąga on coraz bardziej imponujące możliwości. Nie bez powodu podaje się małym dzieciom klocki o różnych kształtach, uczy rozróżniania kolorów czy działań matematycznych.
Mózg od urodzenia jest przygotowany na działanie, jednak to właśnie stymulacja sprawia, że może przekraczać kolejne bariery. Podobnie jest w przypadku psów. Jeśli odpowiednio pobudzasz swojego psa do rozwoju, nie tylko fizycznego, ale też psychicznego, w niedługim czasie zauważysz u niego postęp w codziennych czynnościach.
Wyjście na spacer, poznawanie nowych miejsc, obcowanie z innymi osobnikami gatunku lub z innymi gatunkami, węszenie, szukanie, aportowanie oraz wykonywanie poleceń – to wszystko składa się na widoczny rozwój Twojego psa, którego źródło leży w pobudzeniu jego mózgu do pracy.
Mózg psa a mózg kota
Jak myśli pies? Ciekawostki wynikające z badań naukowców wskazują na wiele różnorodnych aspektów. Jednym z nich jest fakt, że psy są bardziej inteligentne od innych najbardziej popularnych zwierząt domowych, czyli od kotów. Odwieczna batalia między miłośnikami jednych i drugich zakończyła się niezbitym dowodem naukowym: psy posiadają większą ilość neuronów, a to one odpowiadają za większe zdolności poznawcze.
Nie oznacza to jednak, że koty należy spisać na straty, jeśli chodzi o komunikację. Podobnie jak psy potrafią reagować na komendy, a niektóre z nich wydają się rozumieć nie tylko ludzką mowę, ale również wszystko, co dzieje się dookoła nich. Mózg psa jednak działa bardzo podobnie do ludzkiego i to dlatego właśnie z tymi zwierzętami częściej czujemy niezwykłą więź.
Czy psy rozumieją ludzką mowę?
Jednak czy psy rozumieją ludzką mowę w taki sam sposób jak drugi człowiek? Badania przeprowadzone na grupie trzynastu przedstawicieli różnych ras, oparte o analizowanie wyników rezonansu magnetycznego nie należały do najłatwiejszych.
Po pierwsze naukowcy musieli najpierw dobrze wytresować psiaki, tak, żeby pozostały w całkowitym bezruchu podczas badania magnetycznego. Jak wiadomo, psy z natury nie nalezą do najspokojniejszych zwierząt, zwłaszcza jeśli wokół nich dużo się dzieje. Ostatecznie jednak udało się osiągnąć pierwszy sukces i przeprowadzić rewolucyjne badania sprawdzające, jak działa psi mózg. Badania wykazały, że psy reagują zarówno na wypowiadane słowa, jak i na ton głosu człowieka.
Kolejne pochwały i neutralne słowa podczas badania wypowiadane były w różnych tonacjach i z różnymi akcentami. Kiedy pies słyszał wyrażenie „dobry piesek” w neutralnym tonie, uruchamiała się lewa półkula mózgu. Kiedy jednak słyszał neutralne słowo w tonacji, która wskazywała na pochwałę, uruchamiała się prawa półkula. W momencie, kiedy pochwała słowna i odpowiedni pochwalny ton łączyły się w jedno, zaczynała działać część środkowa i można było zaobserwować widoczną reakcję psa na miłe słowa.
Jakie słowa rozumieją psy? Ciekawostki poparte badaniami
Co to oznacza? Oznacza to, że psy rozróżniają zarówno słowa, jak i ton. Jednak dopiero wtedy, kiedy złożą się one w logiczną całość, następuje reakcja ze strony czworonoga. Podobnie jest z reakcją u ludzi, którzy na słowo „dobra robota” wypowiedziane w neutralnym albo zirytowanym tonie, reagują konsternacją i zaczynają zastanawiać się nad prawdziwym znaczeniem tych słów.
Psy podobnie jak ludzie potrzebują dwóch bodźców, słownego i tonalnego, żeby w pełni poprawnie odczytać komendę, pochwałę czy znaczenie słów. Istnieją jednak specyficzne słowa, które wywołują natychmiastową reakcję czworonogów bez względu na ton. Tych słów jest kilka i zazwyczaj wiążą się z silnymi emocjami, a do tego powtarzane są cyklicznie, stąd psy bardzo dobrze potrafią je rozróżnić.
Takie hasła jak „spacer” czy „smycz”, które dodatkowo zawierają charakterystyczne „s” sprawiają, że pies w mgnieniu oka wie, czego od niego oczekujesz. Merda ogonem, biega po przedpokoju i trzyma smycz w pysku. To najlepszy dowód na to, że pies doskonale rozumie, co do niego mówisz.
Czy pies rozpoznaje dźwięki?
Badania pokazały także jeszcze jedną ciekawą zależność. Obszary głosowe u psów są zlokalizowane w tym samym miejscu, co w mózgu człowieka. Powodujeto nie tylko takie same reakcje na słowa i ton, ale także na inne dźwięki, jak chrząkanie, krzyk czy jęk. Pies potrafi rozpoznać, który dźwięk jest wołaniem o pomoc, a który jest zwykłym codziennym odgłosem.
Na chrząknięcie pod nosem nie zareaguje, podczas gdy na krzyki i jęki już tak. Można to zauważyć nawet podczas zwykłej zabawy dzieci. Podczas gdy jedno krzyczy i wzywa pomocy, pies od razu reaguje szczekaniem, a czasem nawet gryzieniem osoby atakującej. Ta reakcja nie oznacza jednak, że każdy pies jest świetnym obrońcą i przyjdzie Ci na ratunek, kiedy będziesz w opałach. Oprócz rozumienia krzyków potrzebny jest jeszcze syndrom bohatera, a ten jak wiadomo, nie zawsze aktywuje się u wszystkich przedstawicieli gatunku.
Jak więc rozwijają się psy? Ciekawostki ciekawostkami, jednak rzetelne badania potwierdzają, że ich mózg po pierwsze potrzebuje odpowiedniej stymulacji do rozwoju, a po drugie w pewnym sensie umożliwia im zrozumienie ludzkiej mowy. Pamiętaj, że kluczowe jest tu jednak nie tylko wypowiedzenie danego słowa, ale też odpowiednia intonacja, dzięki której Twój pies doskonale zrozumie, czy chcesz go pochwalić, dać reprymendę, czy może poczęstować ulubionym smakołykiem.