Nieswoiste zapalenie jelit (ang. inflammatory bowel disease, IBD) – to grupa przewlekłych chorób zapalnych przewodu pokarmowego, głównie jelita grubego lub cienkiego. IBD charakteryzuje się nawracającymi, przewlekłymi zaburzeniami ze strony przewodu pokarmowego, takimi jak zaburzenia wchłaniania w jelitach czy nieprawidłowa ich motoryka. Przypadłość ta może pojawić się zarówno u psów jak i u kotów. Niestety IBD jest coraz powszechniej występującym problemem zdrowotnym. Jak możemy podzielić nieswoiste zapalenie jelit? Jak je zdiagnozować i prawidłowo leczyć? Na te wszystkie pytania postaram się odpowiedzieć w poniższym artykule.
Jaka jest przyczyna IBD?
Dotychczas etiologia nieswoistego zapalenia jelit nie została dokładnie poznana. Uważa się, że rozwój choroby zapalnej jelit u kotów, podobnie jak ma to miejsce u ludzi i psów, jest wynikiem interakcji pomiędzy czynnikami środowiskowymi oraz układem immunologicznym związanym z błoną śluzową układu pokarmowego u wrażliwych osobników. Jest wielce prawdopodobne, że istotną rolę odgrywają również czynniki genetyczne. U chorych kotów opisywano występowanie różnego rodzaju zaburzeń w składzie i liczbie mikroflory jelitowej.
Podział IBD
Podział nieswoistego zapalenia jelit zależy od typu komórek zapalnych, które dominują w blaszce właściwej błony śluzowej jelit. Możemy wyróżnić tutaj limfocytarno-plazmocytarne zapalenie jelit cienkich (LPE), limfocytarno-plazmocytarne zapalenie jelit cienkich i okrężnicy, limfocytarno-plazmocytarne zapalenie okrężnicy (LPC) oraz eozynofilowe zapalenie żołądka, jelit cienkich i okrężnicy (EGE).
Jakie są objawy IBD?
Zapalenie eozynofilowe
Objawami eozynofilowego zapalenia jelit u kota mogą być okresowe wymioty, biegunka, brak apetytu, chudnięcie. U około 50 % kotów z eozynofilowym zapaleniem żołądka i jelit pojawiają się krwiste lub smoliste stolce. W badaniu klinicznym można wyczuć zgrubiałe pętle jelit. Przyczyną tego rodzaju zapalenia mogą być pasożyty, tło immunologiczne – alergia pokarmowa, nieprawidłowe reakcje na leki.
Zapalenie limfocytarno-plazmocytarne
Reakcja immunologiczna na bodźce środowiskowe stanowi najprawdopodobniej czynnik rozpoczynający stan zapalny w obrębie żołądka i jelit. Elementem inicjującym mogą być bakterie jelitowe. Objawami limfocytarno-plazmocytarnego zapalenia żołądka i jelit mogą być: okresowe, przewlekłe wymioty, drugim najczęstszym objawem jest przewlekła biegunka z jelit cienkich, następnie brak łaknienia (czasami występujący naprzemiennie z objawami wzmożonego apetytu), utrata masy ciała, okazjonalnie krwiste wymioty, krwiste i smoliste stolce.
Przyczyną tego rodzaju zapalenia mogą być czynniki zakaźne takie jak Giardia, Salmonella, Campylobacter i mikroorganizmy tworzące prawidłową florę bakteryjną; czynniki dietetyczne (białka mięsa, dodatków żywieniowych, sztucznych barwników, środków konserwujących, białek mleka oraz glutenu).
Jak zdiagnozować nieswoiste zapalenie jelit?
Rozpoznanie IBD niestety nie jest zbyt proste. W wywiadzie możemy dowiedzieć się od opiekuna, że od dłuższego czasu pojawiają się u pupila biegunki i wymioty. Charakterystyczne dla nieswoistego zapalenia jelit jest okresowe pojawianie się objawów, a następnie ich uspokojenie. Choroba pojawia się najczęściej u kotów powyżej 7 roku życia, ale nie oznacza to, że może nie pojawić się u młodszych kotów.
W związku z tym, że objawy takie jak wymioty czy biegunka są mało swoiste, należałoby wykonać podstawowe badania krwi, test na zapalenie trzustki, sprawdzenie poziomu hormonów tarczycowych, witaminy B12 i kwasu foliowego. Dobrym pomysłem jest także badanie kału na obecność pasożytów. Jeśli chcemy wykluczyć obecność ciała obcego w żołądku czy jelitach (przy obcym ciele objawy są bardzo podobne), należy wykonać zdjęcia RTG z kontrastem. Pomocne jest także dokładne USG jamy brzusznej. Dieta eliminacyjna pozwala wykluczyć alergię pokarmową lub nieprawidłową reakcję na pokarm.
W diagnostyce wykorzystuje się również badanie endoskopowe, które umożliwia potwierdzenie lub wykluczenie obecności enteropatii, poprzez stwierdzenie obecności lub braku takich zmian makroskopowych, jak: przekrwienie, kruchość, obecność nadżerek, znaczne pofałdowanie powierzchni błony śluzowej przewodu pokarmowego.
Wszystkie te badania mogą nam jedynie zasugerować, że mamy do czynienia z IBD. Jedyną pewną metodą na potwierdzenie diagnozy jest biopsja jelit i badanie histopatologiczne.
Zapalenie jelit u kota – leczenie
Jeśli kot jest odwodniony i nie może pobierać nic doustnie ze względu na wymioty, wówczas podaje się każdy rodzaj zbilansowanego płynu wieloelektrolitowego, w pozostałych przypadkach dobiera się płyn w zależności od chorób współistniejących. Zmiany dietetyczne stanowią kluczowy element leczenia. U pacjentów z rozległymi zmianami w jelitach może zachodzić konieczność wprowadzenia całkowitego odżywiania pozajelitowego do czasu uzyskania remisji.
Diety jednoskładnikowe – zawierające składnik niewywołujący alergii można stosować u pacjentów, którzy nie wymiotują, ale mają umiarkowanego lub znacznego stopnia zapalenie żołądka i jelit. Jest to przydatne przy podejrzeniu alergii pokarmowej. Łatwostrawne diety z małą ilością źródeł substancji odżywczych są niezwykle istotne przy uzyskiwaniu remisji. Mogą być później stosowane jako diety bytowe po ustabilizowaniu pacjenta.
Musisz wiedzieć, że jeśli Twój pupil cierpi na nieswoiste zapalenie jelit, u kota leczenie może obejmować przyjmowanie przez niego antybiotyków oraz leków hamujących stan zapalny jelit – z grupy sterydów. Po ustabilizowaniu pacjenta dawkę zmniejsza się do najniższej dawki działającej.
Jak pomóc kotu w domu?
Kontrola wagi
Powinniśmy regularnie ważyć swojego kota, sprawdzać, czy nie chudnie. Jest to także ważne przy doborze odpowiedniej dawki leków. Obserwować czy ma apetyt, czy wymiotuje, czy ma biegunkę. Niestety nawet ustabilizowane zwierzęta mogą mieć swoje gorsze i lepsze dni i nie ma to związku z nieodpowiednim leczeniem czy niekompetencją lekarza.
Podawanie leków
Musimy pamiętać o regularnym podawaniu leków i stosowaniu się do zaleceń lekarza weterynarii. Często zdarza się, że przy nieswoistym zapaleniu jelit kot musi być cały czas na lekach, poprawiających jego komfort życia. Nigdy na własną rękę nie zmieniajmy dawki leków czy nie odstawiajmy ich nagle bez porozumienia z lekarzem weterynarii. Szczególnie jeśli chodzi o leki sterydowe – nigdy nie powinno odstawiać się ich nagle, zawsze trzeba najpierw powoli zmniejszać dawkę.
Odpowiednia dieta
Odpowiednia dieta w nieswoistym zapaleniu jelit jest kluczowa. Czasami trzeba sporo się nagimnastykować, żeby udało się dobrać odpowiednią karmę. Jednak jest to bardzo ważne, ponieważ koty z IBD mają dużo większy problem z wchłanianiem składników pokarmowych w porównaniu ze zdrowymi zwierzętami.
Zapalenie jelit u kota – o tym musisz wiedzieć
Należy pamiętać, że nieswoiste zapalenie jelit u kota jest grupą chorób o słabo poznanej etiopatogenezie. W celu postawienia prawidłowej diagnozy konieczne jest wykluczenie innych chorób przebiegających z podobnymi objawami, co wiąże się z koniecznością wykonania badań krwi i kału oraz diagnostyki obrazowej. Ostateczne rozpoznanie może być postawione wyłącznie na podstawie badania histopatologicznego.
Pomimo że wiedza na temat IBD u kotów jest wciąż jeszcze bardzo ograniczona, udało się opracować protokoły terapeutyczne pozwalające na skuteczne kontrolowanie choroby u ogromnej większości chorych kotów. Ponieważ terapia choroby wymaga długotrwałego, a w wielu przypadkach nawet dożywotniego, regularnego podawania leków oraz ścisłego przestrzegania zaleceń dietetycznych, dobra współpraca z lekarzem weterynarii stanowi kluczowy element dla uzyskania zadowalających efektów terapeutycznych.
Pomimo że terapia zwykle nie prowadzi do całkowitego wyleczenia, rokowanie co do możliwości zapewnienia choremu kotu dobrego komfortu życia jest zazwyczaj pomyślne.
Czesiu zyl z przewleklym zapaleniem trzustki od 7lat. Od roku z zapaleniem jelit.. ostatecznie nie udalo sie Go uratowac.. straszne te chorobska a ja cierpie teraz i nie potrafie poradzic sobie ze strata
mam to samo 🙁 i ciagłe teraz doszły jeszcze wyrzuty sumienia ze mogłam zrobic wiecej
Kocurek ponad miesiąc temu miał podawany KREON, po ktorym przestał jeść, zaczął wymiotować i zaczęło się zaparcie. W USG stwierdzono ZAPALENIE JELIT i rozpoczęto leczenue antybiotykiem CONVENIA w dawce na 5kg wagi kocurka, co 2tygodnie. Dostał trzy zastrzyki. Po zrobieniu nastepnego usg, w trakcie antybiotykoterapii, stwierdzono guzek w jamie brzusznej. 10.marca była pierwsza Biopsja, ktorej wynik był malo czytelny, ale podejrzanego nowotworu nie stwierdzono. Najpierw zaproponowano Kocurkowi 16-latkowi o wadze 4.900gram, lek o nazwie DERMIPRED w dawce 10mgx1 tabl.dziennie przez 7dni, potem 1/2 tabl.(5mg) 1xdziennie przez dwa tygodnie. Następnie odwolano decyzję i zaproponowano następną Biopsję (22marca), której wynik do dzisiaj nie jest znany. Kocurek-Odinek został bez lekow… Ładnie je i pije wodę, jakby nie był chory. Schudł tylko w ostatnich tygodniach sporo. Dawka DERMIPREDU przy tak niskiej wadze Kotka wydaje mi się… zawyżona. Dr milczy, wiesci zero. CO ROBIĆ, po za szukaniem nowego Weta? – Joanna i Odinek
Mój kot wymiotuje po każdym posiłku a i pomiędzy żółcią, , schudł, i dzisiaj zobaczyłam że stolec miał czarny jaKsmoła. Czeka nas wizyta u wet. ale mój mąż oponuje, twierdzi że to tylko kot.
Jesteśmy po dwóch wizytach u wet., i jeszcze są kolejne przed nami ale jest poprawa u pacjenta. Kotek zaczyna nadrabiać brak apetytu, i zyskuje większą energię.
czekam na wiadomość, dziękuję
Współczuję Pani ,żyje pani osoba pozbawiona empatii nawet zwierzę pomaga choremu zwierzęciu . Nie wyobrażam sobie życia z kimś takim ale też nie wyobrażam sobie ze ja nic nie robie bo mąż oponuje . Życzę Pani dużo zdrowia bo od tego czegoś pomocy Pani nie otrzymała.
Zmień męża bo to zły człowiek albo oddaj kota komuś kto kocha zwierzęta i mu pomoze
To tylko kot, albo aż kot.
Jeśli ktoś decyduje się na zwierzę, to, według mnie, powinien dbać o jego dobrostan, czyli o zdrowie fizyczne jak i psychiczne.
Witam, moja kotka nagle przestała jeść, pić wodę. Zrobiła się osowiała. Od razu pojechałam do weterynarza który stwierdził że ma jakiś stan zapalny. Dokładnie ja osłuchał i twierdzi że należy podać zastrzyki po dwa na dwa dni. Jutro jadę z kotką na następne zastrzyki. Temperatura wynosiła 39.4. Wieczorem kotka zaczęła normalnie jeść ale się nie wypróżnia. Tym się martwię. Boję się że może to być coś poważnego. Pomimo że badanie jakie wykonał lekarz wykluczył coś poważnego. Kotka była odrobaczona. Proszę o pomoc, czy zrobienie badanie krwi jest bardziej pomocne?. Dziękuję i pozdrawiam
Tak badanie krwi jest bardzo ważne, USG jamy brzusznej i nerek. I kiedy kotek już się załatwi badanie kału .
Chyba to jest to. Pracujemy wspólnie z weterynarzem nad moim 12-letnim kotem. Robaki wykluczone, trzustka wykluczona, dieta zmieniona. Narazie taki etap.
Witam mój 3 miesięczny kociak przeze dni nie chciał nic jeść i schudł ale pił wodę, był osowiły i dzuo spał. Byliśmy z nim u weterynarza pani dała nam płyn z witaminmi oralade żeby tym go karmić ze strzykawki jeszcze zastrzyk i tabletkę podzieloną na cztery kawałki. Po dwóch dniach zaczął norlmalnie jeść. Czy może to nawrócić?