Prawidłowy wzrost i rozwój szczenięcia są gwarancją zdrowia w późniejszym okresie życia psa. Dlatego tak ważne jest, żeby opiekunowie młodych czworonogów zadbali o ich odpowiednie odżywianie, dostarczając szczeniętom wszelkich potrzebnych wartości odżywczych, w szczególności białek i tłuszczów. Czym i w jaki sposób karmić szczenięta? Jak najlepiej wesprzeć ich intensywny rozwój i uniknąć problemów zdrowotnych w późniejszych etapach życia?
Dwa główne etapy wzrostu szczenięcia
Okres rozwoju szczenięcia możemy pod kątem żywieniowym podzielić na dwa główne etapy. Porządkują one wszelkie potrzeby żywieniowe czworonogów i pozwalają opiekunom zaplanować pełnoporcjową dietę, która prawidłowo wesprze rozwój małego psa.
Pierwszy okres to ten od początku procesu odsadzenia, czyli od chwili, kiedy szczenięta potrzebują dodatkowego pokarmu oprócz mleka matki. Do około 4. tygodnia życia głównym pożywieniem jest mleko suki, które dostarcza szczeniętom wszelkich niezbędnych składników odżywczych oraz innych substancji, takich jak: przeciwciała, hormony, czynniki wzrostu i enzymy. Po 4. tygodniu życia możemy zacząć włączać do diety małego pupila dodatkowe pokarmy, które mają przyzwyczajać czworonoga do przyjmowania innego pożywienia niż mleko matki. W ten sposób łatwiej będzie przejść przez całkowite odsadzenie.
Drugim ważnym okresem w rozwoju czworonoga jest czas po odsadzeniu, który przypada na 6.–8. tydzień życia szczenięcia. Wtedy młody pies przestaje żywić się mlekiem suki i jego dieta zaczyna całkowicie opierać się na pokarmach dostarczonych mu przez opiekuna. Dzięki wcześniejszemu przygotowaniu szczeniąt do przyjmowania pokarmów innych niż mleko matki odsadzenie nie jest nagłe i nie zaburza nawyków żywieniowych.
Żywienie szczeniąt krok po kroku
Siara i mleko matki – pierwsze pożywienie szczeniąt, przyjmowane od urodzenia do około 6.–8. tygodnia życia. Chociaż siara i mleko mają odrobinę różny skład, są pokarmami o wysokiej zawartości tłuszczu i białka i znacząco różnią się do mleka krowiego, dlatego pamiętajmy aby nigdy nie stosować w diecie szczeniąt mleka pochodzącego od innych zwierząt. Jeśli mamy problem z pozyskiwaniem mleka matki, możemy sięgnąć po mieszanki mlekozastępcze, dostępne w prawie każdym sklepie zoologicznym i gabinecie weterynaryjnym.
Jak wygląda skład mleka psiej mamy w porównaniu do mleka krowiego? W mleku suki zawartość białka wynosi od 4% do 10%, natomiast w mleku krowim jest to zaledwie 3,5%. W mleku psiej mamy znajdziemy też więcej tłuszczu, od 8% do 12%. Mleko krowie ma natomiast więcej laktozy – 4,7%, podczas gdy w mleku suki stężenie laktozy wynosi średnio 3,7%. Większa ilość laktozy mogłaby zaszkodzić młodym psom i prowadzić do problemów z przyswajaniem pokarmów. Mleko krowie jest o wiele mniej energetyczne niż mleko suki – 74 kcal/100 g, mleko psiej mamy to z kolei 155 kcal/100 g. W mleku suki występują też duże ilości tauryny, niezwykle istotnego aminokwasu w rozwoju szczeniąt. Powyższe zestawienie pokazuje, że mleko krowie nie dostarczy szczeniętom wszelkich potrzebnych substancji, co więcej, może nawet zaszkodzić małym czworonogom.
Pokarmy suche i mokre – od około 4 tygodnia życia (początek okresu odsadzenia) następuje czas, w którym szczenięta zaczynają przyjmować dodatkowe pożywienie. Opiekunowie często stają przed dylematem dotyczącym tego, jakie pokarmy powinni podawać pupilowi. Niektórzy decydują się na samodzielne przygotowywanie posiłków, jednak według specjalistów i lekarzy weterynarii nie jest to najlepsza opcja. Aby przygotować dietę, która w pełni zaspokoi żywieniowe potrzeby czworonoga, trzeba posiadać specjalistyczną wiedzę związaną z zapotrzebowaniem na energię, białko, tłuszcze, witaminy i minerały. Każda rasa ma swoje indywidualne potrzeby, co więcej, w zależności od wielkości czy trybu życia szczenięta mogą potrzebować innego stężenia danych substancji.
Najlepszą i najbezpieczniejszą opcją jest więc korzystanie z przygotowanych przez zespół specjalistów pełnoporcjowych karm, zarówno suchych, jak i mokrych. Wybierając tego rodzaju pokarm, dostosowany do potrzeb konkretnej rasy lub psów określonej wielkości, możemy mieć pewność, że sięgamy po to, co najlepsze dla naszego czworonoga. Nie musimy zastanawiać się nad ilością poszczególnych składników, wystarczy dawkować karmę szczenięciu według zaleceń producenta.
Częstotliwość karmienia
Bardzo ważne jest, aby niezależnie od liczby porcji, jaką nasz czworonóg będzie przyjmował, zadbać o regularność karmienia. Przyzwyczajajmy szczenię do stałych pór jedzenia. Zabierajmy miskę po około 30 minutach od wystawienia, jednocześnie dbając o to, aby naczynie z wodą było stale napełnione i czyste. Ile porcji dziennie powinniśmy podawać młodemu psu? Poniżej znajduje się propozycja karmienia, którą warto uzależnić od indywidualnych potrzeb zwierzęcia.
- 6.–8. tydzień życia – pożywienie podajemy szczenięciu od 5 do 6 razy dziennie;
- od 3. miesiąca życia zmniejszamy dawkę do 4 dziennie;
- od 5. miesiąca życia znów zmniejszamy dawkę, tym razem do 3 w ciągu doby;
- od 7. miesiąca życia zaleca się podawanie pokarmu dwa razy w ciągu doby.
Pamiętajmy, że są to dane, które należy dostosować do indywidualnych potrzeb zwierzęcia, takich jak: masa ciała, rasa i tryb życia. Warto w tej kwestii skonsultować się z lekarzem weterynarii i opracować plan żywieniowy odpowiedni dla naszego szczenięcia.
Zapotrzebowanie na energię, białko, tłuszcze, witaminy i minerały
Energia – zapotrzebowanie na energię jest u szczeniąt stosunkowo wyższe niż u dorosłych psów i seniorów. Należy jednak pamiętać, że nadmiar energii w pokarmie może prowadzić do zaburzeń wzrostu i problemów z nadwagą. Warto więc przykładać szczególną wagę, żeby zrównoważyć poziom energii w pokarmie z zapotrzebowaniem zwierzęcia.
Białko – zgodnie z zaleceniami przyjmuje się, że rosnący pies powinien otrzymywać w pierwszej fazie wzrostu co najmniej 25% białka w suchej masie karmy. W drugiej fazie wzrostu, minimalne zapotrzebowanie na białko zmniejsza się do 20%.
Tłuszcze – skoncentrowane źródło energii oraz kwasów tłuszczowych. U szczeniąt obserwujemy głównie zapotrzebowanie na kwas linolowy, arachidonowy, DHA + EPA. Pokarm dla rosnących psów powinien zawierać co najmniej 8,5% tłuszczu w suchej masie.
Witaminy – w okresie intensywnego rozwoju szczenięta potrzebują witaminy z A, D, E, K oraz tych z grupy B. Witamina D3 wspomaga rozwój tkanki kostnej, natomiast witaminy z grupy B mają wiele funkcji, między innymi wpływają na przyrost masy mięśniowej. Ważna jest również witamina E, która dzięki właściwościom przeciwutleniającym skutecznie chroni organizm psa przed działaniem wolnych rodników i wzmacnia odporność.
Składniki mineralne – najważniejszymi składnikami, o których nie możemy zapomnieć, są wapń i fosfor. Szczenięta potrzebują ich znacznie więcej niż psy dorosłe. Niedobór, ale również nadmiar czy nieprawidłowe proporcje pomiędzy poszczególnymi składnikami, mogą prowadzi do zaburzeń wzrostu i układu szkieletowego.