Pies obronny – wszystko na temat psów obronnych

Psy obronne to zwierzęta, które wciąż pozostają niezastąpione przez ludzi i współczesne, zaawansowane technicznie systemy ochrony, co więcej potrafią pracować wytrwale, są duże, silne, odporne na ból, a ich wygląd potrafi odstraszyć niepożądanych gości. Wielu osobom wydaje się, że psy obronne są agresywne. Takie przekonanie nie do końca pokrywa się z prawdą. Rasy psów obronnych mogą być agresywne i niebezpieczne wtedy, gdy są nieodpowiednio prowadzone. Dobrze wyszkolone psy obronne, nie tylko wykonują swoją pracę niezwykle skutecznie, ale także są mniej groźne, niż pozostałe psy, które nie przeszły przez szkolenie psów obronnych. Jeżeli chcesz mieć psa obronnego, przemyśl czy nadajesz się do roli jego opiekuna, w podjęciu decyzji pomoże Tobie nasz artykuł. Przedstawimy rasy obronne i wskażemy te, które są uznane przez prawo za agresywne. Dowiesz się jak wyszkolić psa obronnego, a także jak zadbać o jego potrzeby.

Historia psów obronnych w skrócie

Większość psów może sprawdzić się w roli obronnej. Wynika to z ich naturalnego uwarunkowania, jako zwierząt stadnych. Psy traktują opiekuna i rodzinę, jako część swojego stada. Z tego względu są w stanie bronić członków “stada”, a także terytorium, które postrzegają, jako własne. Początek relacji człowieka, z przodkiem psa domowego – dzikim wilkiem, który trzymał się blisko ludzkich osad, był oparty na zasadach symbiozy. Ludzie oddawali wilkom resztki jedzenia, a wilki w zamian – chroniły osadę przed drapieżnikami.

W dalszym procesie udomowienia oraz postępu cywilizacji powstały specjalności psów. Obronne psy możemy znaleźć pośród psów bojowych i pasterskich.

Psy bojowe

Bojowe psy wykorzystywano w wojnach już od czasów starożytności. Uczestnicząc w bitwach potrafiły powalić konia, a także rozszarpać człowieka. Najstarsze psy wojskowe to ciężkie, duże mastify, które pochodziły od tybetańskiego wilka. Wraz z rozwojem wojen, uległy zmianie zadania, które przed nimi stawiano. Obecnie psy służące wojsku są rzadko używane do bezpośrednich starć. Częściej są wykorzystywane do wykrywania materiałów wybuchowych, osób rannych oraz wrogów. Do tej roli najczęściej są wykorzystywane owczarki, które są psami inteligentnymi i zwinnymi, więcej o psach służbowych można przeczytać w artykule K9 – Psy Służbowe | Wszystko Na Temat Psów Służbowych | Encyklopedia Ras Psów. 

Innym rodzajem psów bojowych, są rasy, które uczestniczyły w pokazowych walkach psów. Psy walczyły między sobą, a także z innymi zwierzętami np. bykami (psy w typie bull), a nawet ludźmi. U psów bojowych były rozwijane cechy, które miały je czynić mocnymi i agresywnymi. W czasach obecnych, w większości krajów, takie walki są zakazane (co nie znaczy, że nie są organizowane). Psy, które były używane do walk na arenach, obecnie znajdują swoje zastosowanie, jako psy obronne, a także, jako psy do towarzystwa. Cechy, które były wcześniej pożądane, obecnie są eliminowane, a w szczególności agresja.

Pasterskie psy stróżujące

Historia stróżujących psów pasterskich jest mniej zawiła niż psów bojowych. Ich rola pozostaje niezmienna od tysiącleci. Spośród wszystkich psów pasterskich, to będą przed wszystkim duże psy pasterskie, które zajmują się stróżowaniem stad i gospodarstw. Są także psami gospodarskimi, które w nocy bronią posesji przed intruzami. Innym rodzajem psów pasterskich są owczarki, które zajmują się zaganianiem stada i chronią je podczas wypasu. Wszystkie one potrafią zapewnić bezpieczeństwo opiekunowi i jego rodzinie.

Predyspozycje psów do obrony i stróżowania

Jak już wspomnieliśmy, większość psów może sprawdzić się w stróżowaniu w mniejszym, bądź większym stopniu, na przykład w roli alarmu. Przykładami psów nienadającymi się do stróżowania, są psy które:

• entuzjastycznie podchodzą do przybyszów
• mają nieopanowany instynkt myśliwski, gdyż mogą opuścić swój posterunek, gdy wyczują trop
• reagują lękiem i ucieczką.

W dalszej części artykułu skupimy się na rasach, które mają największe predyspozycje do stróżowania oraz do obrony “stada” i jego mienia.

Rasy psów obronnych

Klasyfikacja ras Międzynarodowej Federacji Kynologicznej (FCI), a także inne spisy ras największych światowych organizacji kynologicznych, grupują psy zgodnie z ich charakterem użytkowym. W większości spisów brakuje grupy dotyczącej psów obronnych. Taka grupa została uwzględniona jedynie przez United Kennel Club i przedstawia się następująco:

• Aidi,
• Anatolian karabash (kangal)
• Appenzeller,
• Bernardyn,
• Berneński pies pasterski,
• Boerboel,
• Bokser,
• Broholmer,
• Buldog amerykański,
• Bulmastif,
• Cane corso,
• Cimarron uruguayo,
• Czarny terier rosyjski,
• Czuwacz słowacki,
• Doberman,
• Dog:
  • argentyński,
  • kanaryjski,
  • niemiecki,
  • z Majorki,
• Dogue de Bordeaux,
• Duży szwajcarski pies pasterski,
• Entlebucher,
• Hovawart,
• Komondor,
• Kuvasz,
• Leonberger,
• Mastif:
  • angielski,
  • hiszpański,
  • neapolitański,
  • pirenejski,
  • tybetański,
• Nowofundland,
• Olde English Bulldogge (rasa amerykańska, nie należy jej mylić z buldogiem angielskim),
• Owczarek:
  • karpacki,
  • kaukaski,
  • kraski,
  • maremma,
  • podhalański,
  • środkowoazjatycki,
• Pies górski z Estrela,
• Pies z Castro Laboreiro,
• Pirenejski pies górski,
• Portugalski pies stróżujący,
• Rottweiler,
• Sarplaninac,
• Sznaucer olbrzym,
• Sznaucer średni,
• Tornjak,
• Tosa Inu.

Inne rasy, które mogą pełnić rolę psów obronnych

Poniżej przedstawiamy rasy, które nie zostały uwzględnione w klasyfikacji UKC, a które uchodzą za psy obronne:

• Airedale terrier,
• Amerykański pit bull terrier,
• Bouvier des Flandres,
• Bulterier,
• Moskiewski stróżujący,
• Owczarek:
  • belgijski,
  • francuski beauceron,
  • niemiecki.

Wykaz ras psów uznawanych za agresywne

Polski, urzędowy wykaz ras psów uznawanych za agresywne, który został ujęty w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 28 kwietnia 2003 r. w sprawie wykazu ras psów uznawanych za agresywne (Dz.U. 2003 nr 77 poz. 687), uwzględnia następujące rasy:

• Amerykański pit bull terrier,
• Pies z Majorki (Perro de Presa Mallorquin),
• Buldog amerykański,
• Dog argentyński,
• Pies kanaryjski (dog kanaryjski),
• Tosa inu,
• Rottweiler,
• Akbash dog,
• Anatolian karabash,
• Moskiewski stróżujący,
• Owczarek kaukaski.

Wykaz powstał na podstawie art. 10 ust. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz. U. Nr 111, poz. 724, z późn. zm.), który brzmi:

Art. 10. 1. Prowadzenie hodowli lub utrzymywanie psa rasy uznawanej za agresywną wymaga zezwolenia wydanego przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) właściwego ze względu na planowane miejsce prowadzenia hodowli lub utrzymywania psa na wniosek osoby zamierzającej prowadzić taką hodowlę lub utrzymywać takiego psa. (…)

Ponadto artykuł 37a tej ustawy określa karę za nieprzestrzeganie przepisów.

Art. 37a. 1. “Kto prowadzi hodowlę lub utrzymuje psa rasy uznawanej za agresywną bez wymaganego zezwolenia, podlega karze aresztu lub grzywny”.

Szkolenie psów obronnych

Zanim się zdecydujesz zostać opiekunem psa obronnego, dobrze przemyśl swoją decyzję. Opiekun takiego psa musi podchodzić do swojej roli odpowiedzialnie i stosować się do obowiązków właściciela psa, które są zawarte w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz. U. Nr 111, poz. 724, z późn. zm.). Inną kwestią jest temperament i charakter opiekuna, który ma wpływ na zachowanie psa i pozwala nad nim zapanować. Psy, które nie przejdą socjalizacji lub będą nieszczęśliwe przez brak odpowiedniej opieki, mogą stanowić zagrożenie wobec innych zwierząt i ludzi. Zachowanie takich psów cechuje niekontrolowana agresja, a także chęć podporządkowania wszystkich.

Socjalizacja w hodowli

Szkolenie psów obronnych, tak naprawdę, rozpoczyna się jeszcze w hodowli. W rozwoju każdego psa, bardzo istotną rolę odgrywają pierwsze tygodnie życia, to od nich zależy czy pies będzie się dobrze czuł między ludźmi i innymi zwierzętami. Samopoczucie ma wpływ na zachowanie, pies który będzie odczuwał lęk separacyjny po zbyt szybkim oddzieleniu od matki, może w przyszłości wykazywać agresję, co więcej jeżeli chcemy posiadać psa obronnego, powinniśmy rozpocząć od znalezienia szczenięcia, które przeszło socjalizację w sprawdzonej hodowli, która przygotowuje psy obronne.

Szkolenie z podstaw posłuszeństwa

Każdy pies szkolony na psa obronnego, zanim przystąpi do szkolenia właściwego, powinien mieć zaliczony egzamin z podstawowego posłuszeństwa czyli PT-1, który jest regulowany przez Związek Kynologiczny w Polsce (ZKwP). Podczas egzaminu jest sprawdzane:

• Umiejętność psa chodzenia przy nodze na smyczy,
• Umiejętność psa chodzenia przy nodze bez smyczy,
• Reakcja psa na przywołanie,
• Przynoszenie własnego przedmiotu przez psa,
• Zmiany pozycji psa na komendy – waruj i siad,
• Bieganie psa na komendę i przywołanie,
• Reakcja psa na badanie jego uzębienia,
• Pozostawanie psa w pozycji siad,
• Pozostawanie psa w pozycji waruj,
• Szybkość reagowania na komendy,
• Szybkość reagowania na ruch przewodnika,
• Skupienie psa na przewodniku,
• Styl pracy psa.

Szkolenie psa z wykorzystaniem pozoranta

Gdy pies opanuje podstawy posłuszeństwa, będzie gotowy do szkolenia właściwego, podczas którego nauczy się:

• wykrywania intruza (pozoranta),
• oszczekania intruza,
• konwojowania,
• zatrzymanie uciekającego,
• prawidłowego ataku na pozoranta,
• puszczania intruza na komendę,
• pilnowania przedmiotów wyznaczonych przez opiekuna.

Zanim pies zostanie dopuszczony do pracy na pozorancie w pełnym kostiumie ochronnym, przechodzi ćwiczenia na gryzakach, a następnie na rękawie ochronnym. Podczas treningu największe znaczenie ma postawa opiekuna, gdyż on bierze aktywny udział w szkoleniu – wydaje komendy, w tym ataku i przerwania, a także odbiera na siebie atak pozoranta. W trakcie szkolenia u psów rozwijana jest:

• odwaga,
• uwaga,
• bezwzględna karność,
• opanowanie emocji i ich prawidłowe rozładowanie.

W zależności od ośrodka szkoleniowego mogą występować specjalizacje dla psów np. dla psów stróżująco- wartowniczych – gdzie wzmacnia się instynkt terytorialny, a szkolenie jest prowadzone na terenie, na którym będzie pracował pies. Szkolenie bazuje na rozwijaniu popędu łupu, a także wybudowaniu popędu obrończego (agresja reaktywna) – najlepiej, gdy obydwa popędy są rozwijane, lecz powinniśmy uwzględnić predyspozycje psa, niektóre osobniki mogą nie nadawać się do szkolenia pomimo, że należą do ras typowo obronnych. Na przykład mogą reagować lękliwie. Nie należy wtedy na nie naciskać i “uczyć odwagi”, gdyż taka nauka będzie daremna, a co gorsze psy mogą doznać problemów psychicznych.

Sporty kynologiczne związane z obroną

Istnieją sporty kynologiczne, które są związane z obroną. W ZKwP są to szkolenia posłuszeństwa sportowego IGP (dawniej IPO) i zawody z mondioringu.

IGP – szkolenie sportowe psów

IGP jest dyscypliną sportu kynologicznego dla psów i ich przewodników, w których pies musi wykazać się w:

• tropieniu,
• posłuszeństwie,
• obronie.

Sport ten wywodzi się od egzaminu dla psów służbowych. FCI zatwierdza kilka klas zaawansowania – 1,2,3, oraz egzamin wstępny IGP VO, który dopuszcza do IGP1. Istnieją także dodatkowe egzaminy. Żeby przejść do wyższej klasy, należy zaliczyć co najmniej 70% egzaminu. W części obronnej pozorant ma jedynie rękaw.

Mondioring – zawody sportowe dla psów

Dyscyplina podobna do IGP, w której pies musi się wykazać się:

• posłuszeństwem,
• zwinnością (agility),
• umiejętnością obrony.

Zawody mondioringu to nie tylko test sprawności dla psów pracujących, w swoim założeniu mają także stanowić rozrywkę dla widzów. W odróżnieniu od IGP, pies w przeciągu całego egzaminu porusza się bez smyczy. Pozorant w części obronnej jest ubrany w pełny kostium ochronny.

Potrzeby psów obronnych

Psy obronne zazwyczaj są psami, odpornymi na różne warunki pogodowe i potrafiącymi pracować samodzielnie, ale to nie oznacza, że mogą być pozostawione same sobie. Opiekun powinien poświęcać psu dużo uwagi, dbać o jego zdrowie, samopoczucie i zapewniać mu aktywność. Szczęśliwy, skuteczny pies obronny darzy uznaniem opiekuna i dostrzega w nim swojego przewodnika. Jeżeli pies nie będzie nas szanował, może być nie tylko nieposłuszny, ale także groźny dla otoczenia, w tym i dla nas.

Żywienie psów obronnych

Żywienie psów obronnych powinno być wysokoenergetyczne. Psy te często pracują będąc cały czas na zewnątrz. W niższej temperaturze zapotrzebowanie na pokarm jest większe. W dużej części pokarm powinien składać się z tłuszczu i białka. Tłuszcz zapewni psu energię, a białko pozwoli zachować masę mięśniową, dzięki której pies będzie pracował sprawnie, a także wyglądał odstraszająco. Trzeba pamiętać, że nadmiar białka nigdy nie jest korzystny, tak samo jak jego niedobór. Dlatego dieta powinna być dostosowana do potrzeb rasy i do każdego osobnika.

Możemy korzystać z karm komercyjnych, lub przyrządzać posiłki sami, na przykład stosując dietę BARF – opiera się ona w większości na surowym mięsie i kościach, która powinna być uzupełniania właściwymi suplementami. Posiłki domowe muszą być skonsultowane z lekarzem weterynarii, bądź sporządzone w oparciu o literaturę specjalistyczną z zakresu żywienia psów. Przy tym ważne są wizyty kontrolne, które pozwolą ustalić czy wszystkie składniki odżywcze są dostarczane w odpowiedniej ilości, także w przypadku psów żywionych karmą komercyjną. Wszelkie zmiany w diecie, powinny być wprowadzane stopniowo.

Warunki bytowe psów obronnych

Warunki dla naszego psa obronnego muszą być zgodne z wymaganiami rasy. Dużo psów ras obronnych wykazuje podobne cechy. Najczęściej psy ras obronnych:

• lubią mieć stały dostęp do swojego terenu,
• lubią przebywać w punkcie, z którego mogą obserwować najwięcej obszaru.
• nie mają kłopotu ze spędzaniem czasu samodzielnie, jednak żaden pies nie może być odizolowany od swojego opiekuna,
• psy potrzebują uwagi opiekuna, a także wspólnej aktywności,
• źle znoszą obecność innych zwierząt, w tym psów,
• mogą źle znosić obecność dzieci, niektóre osobniki mogą próbować je ugryźć,
• mogą być oporne, gdy ich potrzeby są niezaspokojone,
• potrzebują opiekuna, który jest cierpliwy, a zarazem stanowczy i konsekwentny w działaniu,
• gdy odczytują niepewność, mogą próbować zdominować opiekuna.

Teren powinien być solidnie ogrodzony. Oprócz odpowiedniego miejsca do życia, ważna jest aktywność. Podstawę stanowią częste spacery, polecamy też szkolenia specjalistyczne oraz sporty kynologiczne, a w szczególności te, które są związane z obroną. Musimy pamiętać, że niektóre rasy nie powinny wykonywać pewnych sportów, gdyż mogą być szkodliwe dla zdrowia psa, np. dla jego stawów i kości. Do sportów obronnych i szkolenia będą wymagane specjalne szelki do obrony. Oprócz tego, warto będzie zaopatrzyć się w solidną smycz i kaganiec, te akcesoria będą konieczne, podczas spaceru. Warto jest rozważyć zakup kagańca fizjologicznego, gdyż minimalizuje ryzyko otarć pyska. Otarcia i dyskomfort będą drażnić psa, co może przełożyć się na wzrost stresu, który z kolei może powodować agresję.

Pielęgnacja psów obronnych

Psy użytkowe choć nie wymagają takiej troski o wygląd, jak psy, które uczestniczą w wystawach, to muszą być zadbane. Bojowe rasy psów nie mają długiej sierści, ale rasy pasterskich psów stróżujących mogą posiadać gęste i długie owłosienie, które pozwalało im znosić różne warunki pogodowe. Pielęgnacja psa musi po prostu odpowiadać potrzebom rasy. Powinniśmy regularnie oglądać ciało psa i sprawdzać, czy nie znajdują się na nim podrażnienia, otarcia i rany. Ich opatrzenie jest ważne dla zdrowia psa, a także dla komfortu jego pracy. Nie możemy także zapominać o podstawowej higienie i ochronie przeciwko pasożytom. Możemy zakładać psu obroże owadobójcze lub podawać specjalne preparaty dla psów.

Podsumowanie

Psy obronne, gdy są odpowiednio wyszkolone potrafią ochronić nasze życie i mienie. Są w stanie odeprzeć agresję, kontrolować agresję swoją i są bezwzględnie posłuszne opiekunowi, przez co są bezpieczniejsze dla swojego otoczenia. Jeżeli chcesz mieć psa obronnego, to koniecznie pomyśl o jego szkoleniu, a także zapewnij mu odpowiednie warunki życia.

Poznaliśmy rasy psów obronnych, a także te, które uznawane są za agresywne, dlatego pamiętaj, że opieka nad każdym psem obronnym wymaga znajomości przepisów i stosowania się do obowiązków właściciela psa.

Jeżeli jesteś zdecydowany, to wybierz szczeniaka z dobrej hodowli, w której jest starannie prowadzana socjalizacja. Wybór psa dostosuj do swoich potrzeb, a także uwzględnij potrzeby jego rasy. Przedstawiliśmy historię psów obronnych, wskazaliśmy na cechy, które leżą u podstaw natury wszystkich psów oraz te, które zostały wykształcone przez specjalizacje użytkowe psów.

Pamiętaj, że tylko szczęśliwy i zadbany pies może pracować wiernie i efektywnie. Podejdź rozważnie do szkolenia psa, pamiętaj, że nie każdy pies musi się nadawać do obrony, więc nie trenuj psa na siłę. Podczas codziennych spacerów i treningów, także tych, które są związane z obroną. Pamiętaj o akcesoriach odpowiednio dobranych do Twojego psa.

Facebook

Pinterest

Twitter

Linkedin

email

Print