Wystraszony kot – jak mu pomóc?

Lęk jest całkowicie naturalnym (fizjologicznym) stanem emocjonalnym, który pełni ważną biologiczną funkcję. Dzięki niemu koty, tak jak inne zwierzęta, mogą unikać potencjalnych niebezpieczeństw, zagrażających ich zdrowiu lub życiu. Mowa tu jednak o strachu okazjonalnym, który pobudza zwierzę do ucieczki lub obrony, a potem mija.

Gdy uczucie lęku towarzyszy kotu nieprzerwanie przez długi czas, staje się przyczyną zaburzeń behawioralnych, a nawet poważnych problemów ze zdrowiem. Co jest przyczyną krótkotrwałego i permanentnego lęku u naszych pupili? W jaki sposób możemy pomóc wystraszonemu kotu? I skąd mamy wiedzieć, że nasz zwierzak czegoś się boi?

Dwa rodzaje lęku u kotów

Strach jest bardzo silnym popędem, który kieruje zachowaniem zwierząt. Małe kocięta początkowo boją się niemal wszystkiego – głośnych dźwięków, obcych ludzi, innych stworzeń itd. Z czasem uczą się jednak, co im rzeczywiście zagraża, a czego nie powinny się obawiać. Źródłem tej wiedzy jest ich własna matka (maluchy uczą się przez naśladownictwo) oraz indywidualne doświadczenia życiowe.

Wyróżniamy dwa rodzaje lęku u kotów – krótkotrwały oraz permanentny. W przypadku chronicznego lęku, bodziec, który go wywołuje stale towarzyszy zwierzęciu. Niestety, nierzadko tak właśnie dzieje się w przypadku futrzaków zamkniętych w czterech ścianach mieszkania lub domu. Wystraszony kot wolno żyjący może uciec, typowo domowy pupil nie ma takiej możliwości.

Przestraszony kot – objawy, które możesz zaobserwować

Strach u naszych pupili obawia się między innymi w mimice i postawie ciała. Przestraszony kot może nieruchomieć, przypadać do ziemi, kulić się i kłaść uszy po sobie. Oczy może mieć szeroko otwarte, a źrenice rozwarte. Objawem lęku jest również syczenie, prychanie, jeżenie sierści, a także wyginanie grzbietu (tzw. koci grzbiet).

Znieruchomienie jest typowe dla tzw. biernego strachu. W skrajnych przypadkach, przy wyjątkowo silnym lęku, może dojść nawet do omdlenia lub czasowego paraliżu mięśni, który uniemożliwia wykonanie jakiegokolwiek ruchu. Wystraszone koty mogą również reagować w bardziej aktywny sposób, np. uciekając. Nasze futrzaki mają małe rozmiary, więc – choć dobrze uzbrojonymi drapieżnikami – nierzadko decydują się właśnie na takie rozwiązanie. Dzieje się tak, szczególnie gdy zagrożenie jest większe i silniejsze od nich. Czasem silnie przestraszony kot może także zaatakować wroga.

Czego boją się koty?

Lęk u kota może wywołać wiele czynników, które trudno nawet wymienić. Futrzaki odczuwają na przykład wrodzony lęk przed wodą, choć potrafią pływać. Zwierzaki boją się również większych i silniejszych od siebie drapieżników, np. psów czy dużych ptaków drapieżnych. Ogromną ostrożność zachowują także przy spotkaniu z wężami.

Wszystkie koty wolno żyjące uciekają przed ludźmi. Jesteśmy bowiem od nich dużo więksi i silniejsi. Domowe futrzaki, choć przyzwyczajone są do kontaktu z człowiekiem, na widok obcych także mogą reagować strachem. Kot może być przestraszony, gdy coś go zaskoczy, nawet jeśli normalnie się tego nie boi.

Źródłem kociego strachu bywają duże zmiany w otoczeniu. Zwierzęta odczuwają lęk, gdy zmuszane są do zmiany miejsca pobytu – dlatego koty zwykle nie lubią podróżować, szczególnie gdy celem podróży jest gabinet weterynaryjny. Mamy tu do czynienia z lękiem nabytym, jako że pobyt u lekarza weterynarii nieprzyjemnie się im kojarzy.

Wystraszony kotek – jak mu pomóc?

Jak pomóc wystraszonemu kotu? Jeśli mamy do czynienia z lękiem krótkotrwałym, czyli nagłym, w większości przypadków nie musimy robić niczego.

Gdy np. nasz futrzak przestraszy się hałasu na ulicy, naszych gości, czy nawet sylwestrowych fajerwerków, lepiej nie próbujmy go pocieszać. Niechcący możemy tylko utrwalić jego lęki. Możemy natomiast udostępnić pupilowi kryjówki, w których będzie czuł się bezpieczne w takich sytuacjach.

Stres u kota, np. związany z wizytą gości lub fajerwerkami, nie trwa długo i mija bez naszej interwencji, gdy tylko zniknie stresor. Czasami, gdy czynnik stresujący systematycznie się powtarza, ale nie robi krzywdy zwierzęciu, ten przyzwyczaja się do niego i przestaje się bać. Tego typu zjawisko nazywamy habituacją, czyli przywykaniem.

Niestety nie zawsze to działa. Niektóre futrzaki nigdy nie przyzwyczajają się do stresogennego czynnika. Raczej niewiele kotów przywyka np. do wizyt w gabinecie weterynaryjnym – niewątpliwie dlatego, że odwiedzają go zwykle rzadko i te wizyty nie należą do przyjemnych przeżyć.

Przy takich specyficznych sytuacjach, jak pobyt u lekarza weterynarii, możemy dodawać otuchy wystraszonemu kotu delikatnym głaskaniem lub ciepłymi słowami. Przede wszystkim jednak powinniśmy sami zachowywać się spokojnie i się nie denerwować. Pamiętajmy, że koty doskonale wyczuwają nasze zdenerwowanie, co zwiększa ich własny stres.

Chroniczny lęk u kota – jakie są jego przyczyny?

Koci strach ma to do siebie, że mija, gdy tylko znika jego konkretna przyczyna. Naszych mruczących pupili nie dręczą irracjonalne lęki, których my tak często doświadczamy. Jednakże – jak już wspomniałem – i u nich może występować chroniczny lęk, gdy stale znajdują się pod wpływem działania stresora.

Źródłem chronicznego lęku u kotów bywa między innymi konflikt między futrzakami mieszkającymi pod jednym dachem. Nie wszystkie zwierzaki potrafią żyć ze sobą w zgodzie. Czasami intensywnie ze sobą rywalizują, a jeden z nich jest silnie zdominowany przez drugiego. Zastraszany przez rywala osobnik nie ma gdzie uciec, więc żyje w ciągłym stresie.

Chronicznie wystraszone koty bywają, gdy w domu pojawia się nowy członek rodziny, np. dziecko, pies, czy inne zwierzę. Czasami źródłem stresu jest pupil najbliższych sąsiadów. Stresogennie działa na nasze futrzaki także przeprowadzka, a nawet generalny remont połączony z wymianą mebli. Innym powodem mogą być także bardzo częste wizyty u lekarza weterynarii w przypadku zwierząt przewlekle chorych.

Niestety, bywa również i tak, że przyczyną permanentnego lęku u kotów są ich właściciele. Zdarza się, że zachowanie opiekuna, nierzadko nieświadome, wzbudzą strach u jego pupila. Może się to nam wydawać zaskakujące i trudno nam w to uwierzyć, ale musimy mieć tego świadomość.

W jaki sposób objawia się chroniczny lęk u kotów?

Głównymi objawami chronicznego lęku u naszych futrzaków są różnego rodzaju zaburzenia behawioralne. Wystraszony kot nierzadko załatwia się poza kuwetą. Gdy oddaje mocz na łóżku lub obsikuje buty i ubrania, możemy domniemywać, iż w grę wchodzi konflikt z opiekunem. Brudzenie w mieszkaniu to jeden z przejawów konfliktu między kotami – słabszy, zdominowany osobnik boi się korzystać z te samej kuwety, co jego silniejszy współlokator.

Spośród innych zaburzeń behawioralnych związanych z permanentnym stresem wymienić możemy jeszcze obniżenie nastroju i apatię, przesadne wykonywanie pewnych czynności, na przykład zbyt intensywna pielęgnacja ciała, miauczenie po nocach, nerwowe ruchy czy częste chowanie się. U przestraszonych kotów obserwujemy również zaburzenia snu oraz odżywiania. Stres powoduje ponadto obniżenie odporności, dlatego zestresowane zwierzę jest bardziej podatne na choroby.

Jak pomóc kotu, który doświadcza chronicznego strachu?

Długotrwały stres pod każdym względem jest niekorzystny dla kotów, dlatego powinniśmy pomóc im się z nim uporać. Jak łatwo się domyślić, nie zawsze jest to łatwym zadaniem. Przede wszystkim wymaga zidentyfikowania przyczyny chronicznego strachu, co samo w sobie bywa trudne. Dzięki temu jednak łatwiej będzie nam opracować skuteczną terapię dla wystraszonego kota. W niektórych przypadkach już samo wyeliminowanie źródła stresu może skutecznie rozwiązać problem.

W leczenie chronicznego lęku u kotów powinniśmy również brać pod uwagę sposób, w jaki się on u zwierzęcia objawia oraz predyspozycje psychiczne futrzaka i specyfikę środowiska, w którym żyje. Praca z przestraszonym kotem polega między innymi na osłabianiu reakcji na stresujący bodziec i wzmacnianiu jego poczuciu bezpieczeństwa. W następnej kolejności poprawiamy samopoczucie futrzaka, co możemy osiągnąć poprzez pieszczoty i zabawę – warto zainwestować w interaktywne zabawki oraz w inny sprzęt urozmaicający życie zwierzaka, które w domowych warunkach bywa bardzo monotonne.

Powyższe działania przygotują naszego pupila do ostatniego etapu terapii, czyli zmiany lub wyeliminowania niepożądanych zachowań, jeśli takie występują.

W procesie leczenia wystraszonemu kotu pomóc mogą odpowiednie leki uspokajające – najlepiej jednak uciekać się do nich tylko w skrajnych przypadkach i po konsultacji z lekarzem weterynarii. Samodzielnie, bez takiej konsultacji, możemy zastosować specjalne kocie feromony, które mają działanie uspakajające i wzmacniają pewność siebie u futrzaków. Z pewnością nie zaszkodzą, a mogą pomóc.

Wystraszony kot – problem, który da się rozwiązać

Koci strach z jednej strony jest czymś zupełnie naturalnym, z drugiej zaś, w pewnych sytuacjach może być ogromnym problemem zarówno dla futrzaka, jak i dla jego opiekuna. Niestety ze względu na dużą różnorodność bodźców, które go wywołują oraz na kilka innych czynników towarzyszących, trudno jest udzielić jednej, uniwersalnej porady, jak pomóc wystraszonemu kotu. Terapie muszą być dostosowane do konkretnych przypadków, by były maksymalnie skuteczne. Możemy jednak powiedzieć, że zawsze powinniśmy starać się o właściwe relacje między nami a naszymi podopiecznymi. Kluczem do sukcesu jest rozumienie zachowania zwierzęcia i zaspokajanie jego naturalnych potrzeb oraz duża doza cierpliwości. Przestraszony kot to problem, który da się rozwiązać!

Facebook

Pinterest

Twitter

Linkedin

email

Print