Czym jest enostoza u psa? Objawy i leczenie

Młodzieńcze zapalenie kości, panosteitis, eozynofilowe zapalenie kości, enostoza – to wciąż jedna choroba. Istnieją rasy, które zapadają na nią częściej, jednak tak naprawdę, u każdego psa może ona zostać zdiagnozowana. Objawy u chorych zwierząt są dotkliwe, nawracające i niezwykle frustrujące. Pomimo tego, możemy liczyć na trwały powrót pupila do formy. Jak wygląda enostoza u psa? Jak rozpoznać chorobę i jak ułatwić choremu psu przejście przez ten trudny czas?

Na czym polega młodzieńcze zapalenie kości?

Nazwa choroby nie jest do końca spójna. Z jednej strony zaburzenia dotyczą rzeczywiście niemal wyłącznie zwierząt młodych, z drugiej jednak – nie znajdziemy w jej przebiegu komórek stanu zapalnego.

Enostoza dotyczy kości długich, takich jak np. kość promieniowa, łokciowa, piszczelowa, udowa, czy ramienna. Komórki wchodzące w skład tych kości, zmieniają swoją aktywność, przez co na terenie szpiku kostnego dochodzi do zwłóknień i opóźnień w przebudowie. Naczynia krwionośne, które przebiegają przez kości, są zdecydowanie zbyt mocno obciążone. Dochodzi więc do przesiąkania osocza, które dostaje się do jamy szpikowej. Wywołuje to nie tylko zmiany struktury kości, ale również zwiększenie ciśnienia śródszpikowego.

Zaburzenia te, są oczywiście bardzo dobrze widoczne na radiogramach. Ich charakter zmienia się w zależności od zaawansowania choroby.

Cały proces może występować w kilku kościach jednocześnie lub może zanikać w jednej, a pojawiać się w innej. Na szczęście choroba jest całkowicie odwracalna, a jej przebieg w większości przypadków nie wpływa na późniejszy stan kośćca.

Które psy są narażone na wystąpienie enostozy?

Młodzieńcze zapalenie kości, czyli enostoza u psa, dotyczy głównie psów rosnących. Najczęściej jest diagnozowane u zwierząt w wieku 5 – 18 miesięcy, a więc właśnie w okresie szybkiego wzrostu. Tylko wyjątkowo może się ono zdarzyć u nieco starszych zwierząt.

Warto znać rasy, u których najczęściej dochodzi do wystąpienia enostozy. Są to: owczarki niemieckie, labrador retrievery, golden retrievery, dobermany, dogi niemieckie, bassety, czy bernardyny. Wymienione rasy to duże psy, jednak niestety nawet te mniejsze nie są całkowicie wolne od problemu. Zdarza się to sporadycznie, ale jednak choroba bywa i u nich diagnozowana.

Co może być przyczyną wystąpienia młodzieńczego zapalenia kości u psów?

Nie do końca jest to pewne. Są różne hipotezy. Z pewnością można stwierdzić, że przyczyną nie jest wcześniejszy uraz kończyny. Możliwe, że wpływ ma genetyka, choć niewykluczone są choroby metaboliczne, hormonalne, zapalne, pasożytnicze, a nawet alergiczne. Wpływ może mieć również niewłaściwa, źle zbilansowana dieta, choć nie zostało to udowodnione.

Młodzieńcze zapalenie kości – objawy

Najważniejszym objawem, jaki towarzyszy chorobie jest ból kończyn, który pojawia się gwałtownie i niespodziewanie. To on przyczynia się do wystąpienia kulawizny u psa. Ogólnie chód może być niezgrabny, spowolniony i mniej sprężysty. Zdarza się jednak, że chore zwierzę w ogóle nie ma ochoty się poruszać. Jest to szczególnie często spotykane w przypadku zajęcia procesem chorobowym kilku kości jednocześnie.

Kulawiznę określa się jako „wędrującą”. Wynika to z faktu, iż proces chorobowy przenosi się z kości na kość. Dlatego też w ciągu kilku tygodni, czy miesięcy, możemy obserwować zmienny sposób poruszania się. Możliwy jest też okresowy powrót do formy i pełnej sprawności, a następnie nawrót kulawizny.

Zmienny jest czas trwania zaburzeń. Zwykle jedna kończyna boli psiaka około dwóch tygodni. Później problem ustępuje, lub pojawia się w innej kończynie. Kulawizna może być u chorych psów obserwowana z większym lub mniejszym natężeniem aż do mniej więcej 18 miesiąca życia, a więc czasu, kiedy kościec kończy swój rozwój i ostatecznie zamyka się jego budowa.

To jednak nie wszystko. Objawem enostozy jest nie tylko utrudnione poruszanie się. Dodatkowo może wystąpić gorączka, a nawet osłabiony apetyt lub zupełny jego brak. Są to więc objawy mało specyficzne, po których bez badań dodatkowych nie stwierdzimy z całą pewnością przyczyny problemu.

Przeczytaj także: Kłębuszkowe zapalenie nerek. Objawy i leczenie choroby u psa

Enostoza u psa. Jak ją rozpoznać?

Każda kulawizna zwierzęcia, szczególnie młodego, będącego w okresie wzrostu, powinna być skonsultowana z lekarzem weterynarii. Oceni on sposób poruszania się zwierzęcia i starannie zbada kończyny. Objawy nie zawsze są charakterystyczne dla enostozy, dlatego w celu potwierdzenia wstępnej diagnozy, lekarz wykona zdjęcie RTG kończyny. Badanie rentgenowskie pozwala na stwierdzenie, czy przyczyną kulawizny jest właśnie młodzieńcze zapalenie kości.

Na zdjęciach RTG kości długich zajętych procesem chorobowym, widoczne są miejsca, gdzie cień jest mocniejszy. Część z nich jest wyraźnie odgraniczona. Są one nazywane „odciskiem kciuka”. Zmiany zauważalne są przede wszystkim w okolicy otworów odżywczych kości. To właśnie tymi otworami przechodzą naczynia krwionośne.

Kość ma również zatarty rysunek beleczek kostnych, a dodatkowo widoczny jest łagodny odczyn okostnowy. Grubsza jest też warstwa korowa kości, która od strony wewnętrznej jest nierówna. Wraz z upływem czasu, obszary na terenie kości, które mocniej cieniują, pojawiają się w coraz większej ilości, aż w końcu zaczynają się ze sobą zlewać.

Pamiętajmy, że nie zawsze kość z największym nasileniem zmian jest najbardziej bolesna. W momencie badania zmianami może być objęta jedna kość długa, lub może być ich kilka. Z czasem większość z nich powraca do swojej naturalnej budowy, jednak w pojedynczych przypadkach, zmiany będą się utrzymywały.

Jak leczyć młodzieńcze zapalenie kości u psa?

Choroba ustępuje samoistnie, kiedy kończy się wzrost kośćca. Mimo wszystko leczenie jest w większości przypadków konieczne, gdyż zapewnia psu komfort. Jest ono zawsze dobierane indywidualnie dla każdego zwierzęcia. Na postępowanie lecznicze ma wpływ kondycja zwierzęcia, ale również wyniki jego badań krwi.

Często konieczne jest podawanie leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych. Niektóre z nich mają również komponentę przeciwgorączkową, która jest wskazana w przypadku zwierzaków cierpiących z powodu podniesionej temperatury ciała. Zdarza się, że dodatkowo lekarz wprowadza do diety psiaka odpowiednią suplementację karmy dla psa. Regularne pomiary parametrów krwi, pomagają we właściwej kontroli stanu organizmu.

Poza lekami warto również dbać o właściwe żywienie i utrzymanie optymalnej sylwetki psa. Ogromny wpływ na poprawienie komfortu ma ograniczenie zwierzakowi ruchu. Najczęściej właśnie po intensywnym wysiłku, pies ma największe problemy z poruszaniem się.

Co można zrobić w domu?

Przede wszystkim należy kontrolować ilość ruchu pupila. Nie zachęcać go do biegania i zabaw, a długość spacerów ograniczyć. Pamiętajmy, że przy zmniejszonej aktywności, zapotrzebowanie energetyczne spada. By nie dopuścić do przekarmienia, należy ściśle przestrzegać dawek pokarmowych. Zbyt wysoka masa ciała zdecydowanie pogarsza kondycję psa i działa bardzo niekorzystnie w przebiegu enostozy.

Enostoza, a rozmnażanie zwierząt

Psy, u których wystąpiło młodzieńcze zapalenie kości, nie powinny być ze sobą kojarzone. Choroba, pomimo swojego przejściowego charakteru, może dawać poważne objawy i wpływać na m.in. zmniejszony rozwój masy mięśniowej. Jako że przypuszczalnie młodzieńcze zapalenie kości jest dziedziczne, zaleca się staranny dobór zwierząt do rozrodu. Te psiaki, który przeszły enostozę, muszą łączyć się wyłącznie ze zwierzętami wolnymi od tego problemu.

Dzięki takiemu postępowaniu staramy się zmniejszyć ryzyko wystąpienia tej przykrej choroby wśród kolejnego pokolenia psów. Młodzieńcze zapalenie kości daje nagłe i bardzo intensywne objawy. Jest to bolesna choroba, która zdecydowanie pogarsza komfort życia młodych psów.

By mieć pewność, z czym mamy do czynienia, konieczna jest konsultacja ortopedyczna u lekarza weterynarii. Pomimo samoczynnego ustępowania procesu, pamiętajmy, że dzięki stosowaniu odpowiednich leków, jesteśmy w stanie ograniczać i kontrolować ból, jaki pies odczuwa. Zbilansowana dieta i ograniczanie zwierzęciu ruchu, mogą być również niezwykle pomocne w przejściu enostozy.

Źródła:

– W. Borawski, D. Kubiak-Nowak, W. Kinda, Ł. Jóźwiak, P. Prządka, B. Liszka, P. Skrzypczak, Diagnostyka radiologiczna wybranych chorób wieku młodzieńczego u psów, Magazyn Weterynaryjny, lipiec-sierpień 2018.

– J. Kevin Kealy, H. McAllister, Diagnostyka radiologiczna i ultrasonograficzna psów i kotów.

– Młodzieńcze zapalenie kości – enostoza. Leczenie Klinika Vetriver – blog Kliniki Weterynaryjnej Vetriver

– Enostoza – ashgi.org

Facebook

Pinterest

Twitter

Linkedin

email

Print