Dzięki sterylizacji zabezpieczymy naszego kota przed niechcianą ciążą, a także ustrzeżemy go przed niektórymi, zagrażającymi życiu chorobami. Czy powinno się sterylizować swojego kota? Czy taki zabieg jest bezpieczny? W jakim wieku można wysterylizować kotkę? Jak przygotować kotkę do zabiegu? Jakie są plusy i minusy sterylizacji? I w końcu – jaka jest poprawna nazwa, sterylizacja czy kastracja? Na te wszystkie pytania postaram się odpowiedzieć w niniejszym artykule.
Opieka nad psem lub kotem to nie tylko same przyjemności, ale także duża odpowiedzialność i obowiązki. Oprócz regularnej profilaktyki, takiej jak odrobaczania czy szczepienia, powinniśmy także w miarę możliwości zmniejszać ryzyko zachorowania naszego pupila na różne groźne choroby. Jednym z takich bezpiecznych zabiegów jest zabieg sterylizacji.
- 1. Sterylizacja czy kastracja? Czym różnią się te metody?
- 2. Fakty i mity dotyczące kastracji
- 3. Sterylizacja a bezdomność kotów
- 4. Kiedy kotka dojrzewa i kiedy wysterylizować kotkę?
- 5. Kastracja czy antykoncepcja?
- 6. Czy można kastrować kotkę w rui?
- 7. Sterylizacja kotki – jak przygotować kotkę do zabiegu?
- 8. Jak opiekować się kotką po sterylizacji?
Sterylizacja czy kastracja? Czym różnią się te metody?
Kastracja polega na wycięciu gonad (u samców jąder, u samic jajników). U samic zazwyczaj dodatkowo usuwa się także macicę. Sterylizacja u samców polega na przecięciu i/lub podwiązaniu nasieniowodów (jądra nie są usuwane), a u samic na podwiązaniu i/lub przecięciu jajowodów (jajniki nie są usuwane). W Polsce najczęściej wykonywana jest kastracja, polegająca na usunięciu jajników wraz z macicą (łac. Ovariohisterectomia- OHV).
Fakty i mity dotyczące kastracji
Niestety nadal krąży bardzo wiele błędnych mitów, dotyczących kastracji. Powtarzane krążą wśród opiekunów zwierząt i powodują, że nie decydują się oni na tego typu zabiegi. Pamiętaj, jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, zapytaj swojego lekarza weterynarii.
Fakty
- Kastracja minimalizuje ryzyko wystąpienia nowotworów gruczołu mlekowego. Owariohisterektomia eliminuje wystąpienie ropomacicza i innych schorzeń tego organu. Ropomacicze jest dosyć często występującą jednostką chorobową zarówno u suk jak i u kotek, które stanowią bezpośrednie zagrożenie życia. Leczeniem z wyboru jest usunięcie macicy wraz z jajnikami, ponieważ leczenie zachowawcze nie zawsze jest skuteczne.
- Kastracja minimalizuje ryzyko chorób i nowotworów prostaty u samców.
- Wykastrowany samiec jest bardziej stabilny psychicznie. Kastracja u samców obniża popęd płciowy, stają się mniej agresywne i pobudliwe. Wychodzące kocury o wiele rzadziej wdają się w bójki, nie oddalają się od domu na duże odległości, zapach moczu jest zdecydowanie mniej intensywny
- Kastracja eliminuje występowanie ciąż urojonych. Co prawda ciąże urojone zdarzają się głównie u suk, to jednak u kotek także mogą się pojawić
- Kastracja zapobiega przypadkowym ciążom.
Mity
- Kotka powinna przynajmniej raz w roku mieć młode. Nie istnieją żadne medyczne powody, dla których kotka musiałaby mieć raz w życiu potomstwo. Ciąża, poród i laktacja to dla organizmu samicy ogromne obciążenie.
- Kastracja powoduje otyłość. Otyłość co prawda częściej dotyka zwierzęta kastrowane, ale tylko te, które są przekarmiane i nie mają zapewnionej odpowiedniej dawki ruchu.
Sterylizacja a bezdomność kotów
Koty to zwierzęta o ogromnych możliwościach prokreacyjnych. Bywają kotki rekordzistki, które potrafią w ciągu jednego sezonu odchować cztery mioty kociąt. Dlatego tak ważne jest kastrowanie kotek nieprzeznaczonych do rozrodu, a w szczególności najbardziej plennych kotek wolno żyjących. Szczególnie bliskie kontakty, a więc także kontakty seksualne, mogą owocować (poza ciążą) różnego rodzaju chorobami, jak białaczka kotów, FIP czy panleukopenia.
Przeczytaj także: Czy zachowanie kota po kastracji się zmienia? Behawiorysta wyjaśnia
Kiedy kotka dojrzewa i kiedy wysterylizować kotkę?
Zastanawiasz się, kiedy sterylizacja kotki może zostać przeprowadzona? Kotki dojrzewają płciowo w różnym wieku, zależnie od rasy, cech osobniczych i pory roku, w której przychodzi im dorastać. Najczęściej pierwsza ruja występuje między 5 a 10 miesiącem życia. Ponieważ u kotek owulacja jest prowokowana aktem seksualnym, niekastrowana i niekryta przez kocura kotka po paru miesiącach od pierwszej rui zaczyna mieć coś w rodzaju „rui permanentnej”. Polega to na tym, że okres gotowości do zajścia w ciążę występuje prawie bez przerwy lub z kilkudniowymi przerwami, co uniemożliwia domownikom i ich sąsiadom spokojny sen.
W USA sterylizuje się koteczki jeszcze przed wystąpieniem pierwszej rui, co gwarantuje w prawie stu procentach nie zapadalność na nowotwory gruczołu mlekowego. W Polsce kotki najczęściej kastrowane są w wieku 6-12 miesięcy tuż przed pierwszą rują lub po niej. Moim zdaniem jest to bardziej słuszne, ponieważ pozwala kotce w pełni dorosnąć, jest bezpieczniejsze, a zagrożenie wystąpieniem nowotworów gruczołu mlekowego wzrasta raptem o 1-2 %.
Kiedy można wysterylizować kotkę po porodzie? Jeśli kotka jest po porodzie, najlepiej jest odczekać 2-3 miesiące aż odkarmi młode i wtedy zabrać się za zabieg kastracji.
Kastracja czy antykoncepcja?
Niektórzy opiekunowie z obawy przed zabiegiem zastanawiają się nad inną metodą antykoncepcji, mianowicie nad antykoncepcją hormonalną. Pamiętajmy, że takie leki mają bardzo dużo skutków ubocznych. Ryzyko podawania zwierzętom leków hormonalnych – zarówno tych długo- jak i krótko działających jest duże. Zawsze istnieje ryzyko ropomacicza, czy innego rodzaju stanów zapalnych endometrium macicy, czyli błony śluzowej. Możliwe są też nowotwory gruczołu mlekowego.
Czy można kastrować kotkę w rui?
Kastracja kotki w rui jest możliwa, jednak zabieg jest zdecydowanie bezpieczniejszy, jeśli kotka jest w tzw. fazie ciszy hormonalnej. Najlepiej jest przeczekać ruję, jednak musimy uważać, żeby nie czekać zbyt długo, ponieważ za chwilę może zacząć się kolejna. Żeby pomóc kotce (i nam!) przetrwać ten burzliwy okres, możemy podawać jej łagodne, ziołowe, przeznaczone dla kotów środki uspokajające, stosować feromony lub melatoninę – o dawkę i częstotliwość podawania należy zapytać swojego lekarza weterynarii.
Sterylizacja kotki – jak przygotować kotkę do zabiegu?
Zabieg kastracji, jak również sterylizacja kotki, to zabiegi bezpieczne. Obecnie stosuje się bardzo bezpieczne środki do narkozy, można także wybrać gabinet weterynaryjny, gdzie używana jest narkoza wziewna. Aby zwiększyć bezpieczeństwo zabiegu, powinniśmy wykonać podstawowe badania krwi u naszego kota (zawsze wykonywane na czczo). Jeśli w takim badaniu nie ma niebezpiecznych odchyleń od normy i po badaniu klinicznym wykonanym przez lekarza weterynarii kot zostanie dopuszczony do zabiegu – można spokojnie się na niego umawiać.
We wskazanych przypadkach, takich jak starszy wiek kota czy rasa predysponowana do problemów z sercem, można przed zabiegiem wykonać także echo serca, zanim odbędzie się sterylizajca kotki.
W dniu zabiegu kotka powinna być na czczo – około 8 godzin, 2 godziny bez picia. Najczęściej opiekun zostawia kotkę w lecznicy na kilka godzin. Sam zabieg nie trwa długo, więcej czasu zabiera przygotowanie kota do zabiegu i opieka pooperacyjna. Kotki zabezpieczane są antybiotykiem i lekiem przeciwbólowym, najczęściej dostają po zabiegu także kroplówkę. Do domu wracają w ubranku pooperacyjnym, aby uniemożliwić rozlizanie rany.
Opiekun powinien dostać do domu leki przeciwbólowe, antybiotyki oraz probiotyki. Wizytę kontrolną ustala lekarz weterynarii – najczęściej na następny dzień lub po dwóch, trzech dniach. Ubranko pooperacyjne musi być noszone co najmniej 10 dni od zabiegu. W tym czasie powinny być także zdjęte szwy, chyba że kotka ma założone szwy rozpuszczalne.
Jak opiekować się kotką po sterylizacji?
Wiesz już, kiedy można wysterylizować kotkę. Co będzie później? W dniu zabiegu kotka będzie raczej przez większość dnia śpiąca i osowiała – to jest zupełnie normalnie. Może także się trząść – jest to efekt narkozy. Organizm jest wtedy często wychłodzony – można położyć kotkę w bezpieczne, ciepłe miejsce i przykryć ją dodatkowo kocem. Nie kłaść na kanapę czy łóżko pierwszego dnia, żeby nie miała możliwości zeskoczenia.
Po kilku godzinach od zabiegu można ją nakarmić niewielką porcją karmy dla kota. Kotka w kilka dni po zabiegu nie powinna szaleć i skakać, jednak z doświadczenia wiem, jak jest to trudne do zrealizowania. Niektóre kotki już na drugi dzień po zabiegu zachowują się zupełnie normalnie i potrafią skakać na szafy, przyprawiając swojego właściciela o zawał serca. W razie jakichkolwiek wątpliwości zawsze należy skontaktować się ze swoim lekarzem weterynarii.
Źródła
D. Sumińska, Szczęśliwy kot, Wydawnictwo Galaktyka, Łódź 2006.