Gorączka u kota – jak ją rozpoznać i jak reagować?

Podobnie jak u człowieka, niepokojącym objawem pojawiającym się u naszego kota jest gorączka. Oznacza ona, że organizm reaguje podniesioną temperaturą na jakiś czynnik. Gorączka jako taka jest zjawiskiem korzystnym. Podniesienie temperatury ciała zmniejsza tempo podziałów bakteryjnych i zwiększa kompetencję układu immunologicznego. Przedłużająca się gorączka powyżej 40,5 stopni Celsjusza prowadzi do odwodnienia, braku łaknienia i depresji. Gorączka powyżej 41,1 stopni Celsjusza powoduje obrzęk mózgu, depresję szpiku kostnego i w konsekwencji śmierć. Jak objawia się gorączka u kota? Jakie są najczęstsze przyczyny gorączki u kota? Jak powinniśmy reagować w takiej sytuacji? Na te wszystkie pytania postaram się odpowiedzieć w niniejszym artykule. 

Czym jest gorączka u kota?

Koty są zwierzętami stałocieplnymi i dzięki równowadze między produkcją ciepła (głównie przez przemianę materii i aktywność mięśni) a jego oddawaniem (głównie przez skórę i oddychanie) próbują utrzymać stałą temperaturę wewnętrzną ciała. 

Temperatura ciała kontrolowana jest przez centrum termoregulacji znajdujące się w przedniej części podwzgórza.  Centrum to integruje impulsy, które przez receptory ciała w skórze przekazywane są do rdzenia kręgowego i jamy brzusznej. Temperatura ciała podnosi się fizjologicznie podczas wysiłku, aktywności mięśni i zwiększenia objętości minutowej serca, a spada podczas braku aktywności oraz przy niskiej temperaturze otoczenia.

Organizm stara się utrzymać temperaturę wewnętrzną na możliwie stałym poziomie. Mechanizmy prowadzące do wzrostu temperatury są regulowane przez układ współczulny, natomiast obniżanie temperatury podlega układowi przywspółczulnemu – gdy wzrasta temperatura ciała kota zdrowego, organizm reaguje rozszerzeniem obwodowych naczyń krwionośnych, by zwiększyć oddawanie ciepła, następuje także zmniejszenie aktywności mięśniowej, by ograniczyć jego produkcję, w związku z tym termoregulację można rozpatrywać jako ciągłe bilansowanie produkcji i utraty ciepła.

Hipertermia oznacza podwyższenie temperatury ciała bez zmiany podwzgórzowego ośrodka termoregulacji. Podwyższenie temperatury następuje w sytuacjach, w których produkcja ciepła jest wyższa niż jego utrata. Wśród mechanizmów mogących leżeć u podłoża tego zjawiska wymienia się nadmierne dostarczenie ciepła z zewnątrz (wysoka temperatura otoczenia), jego wzmożoną produkcję lub zmniejszone oddawanie. W odróżnieniu od hipertermii, w przypadku gorączki zaburzona jest regulacja temperatury.

Ośrodek termoregulacyjny w podwzgórzu przestawia punkt nastawczy termoregulacji na wyższy poziom. Dzieje się tak pod wpływem pirogenów, w konsekwencji czego ciało próbuje osiągnąć i utrzymać tę temperaturę. Za gorączkę nieznanego pochodzenia (ang. FUO – fever of unknown origin) u kotów uznaje się temperaturę ciała wyższą niż 39,7°C, potwierdzoną co najmniej w czterech pomiarach, utrzymującą się u zwierzęcia przez przynajmniej dwa tygodnie, której przyczyny nie udało się ustalić.

Objawy gorączki u kota

Objawy gorączki to oczywiście podwyższona temperatura u kota, a także objawy dodatkowe, takie jak ospałość, brak apetytu, przyspieszona akcja serca (tachykardia), nadmierne szybkie oddychanie, odwodnienie i wstrząs. 

Przyczyny gorączki u kota

Choroby zakaźne

Najczęściej występującą przyczyną gorączki u kotów jest choroba zakaźna.

• Wirusy: wirus kociej białaczki (FeLV), koci wirus niedoboru immunologicznego (FIV), herpeswirus, kaliciwirus, zakaźne zapalenie otrzewnej kotów (FIP), parwowirus,
• Bakterie: endotoksyny bakterii Gram-dodatnich i Gram-ujemnych, Mycoplasma, Haemobatronella,
• Grzybice układowe: Histoplasma, Blastomyces, Coccidiomyces, Cryptococcus,
• pasożyty: dirofilarioza, toksoplazmoza,
• Choroby odzwierzęce: Bartonelloza uważana jest za chorobę odzwierzęcą, w której rozwoju istotną rolę odgrywa narażenie na kontakt z kotem,
• Procesy immunologiczne: niedokrwistość hemolityczna tła immunologicznego, trombocytopenia tła immunologicznego, pęcherzyce, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych odpowiadające na leczenie glukokortykosterydami, zapalenie wielomięśniowe, zapalenie naczyń krwionośnych, reakcje nadwrażliwości, reakcje poprzetoczeniowe, zakażenia wtórne do dziedzicznych lub nabytych niedoborów immunologicznych.

Endokrynologiczne i metaboliczne

Nadczynność tarczycy, niedoczynność kory nadnerczy, guz chromochłonny, hiperlipidemia (zwiększenie stężenia jednej lub kilku frakcji lipoprotein w surowicy krwi) i hipernatremia (nadmiar sodu). 

Nowotwory

Chłoniak, choroby mieloproliferacyjne, nowotwory z komórek plazmatycznych, guz komórek tucznych, przerzuty nowotworowe oraz guzy lite, zwłaszcza w wątrobie, nerkach, kościach, płucach i węzłach chłonnych.

Inne choroby tła zapalnego

Zapalenie dróg żółciowych i wątroby, stłuszczenie wątroby, toksyczne uszkodzenie wątroby, marskość wątroby, choroba zapalna jelit, zapalenie trzustki, zapalenie otrzewnej, zapalenie opłucnej, choroby ziarniniakowe, zakrzepowe zapalenie żył, zapalenie tkanki podskórnej, tępy uraz, zmiany wewnątrzczaszkowe (zapalenie mózgu, uraz), ropnie.

Leki i toksyny

Tetracykliny, sulfonamidy, penicyliny, nitrofurantoina, amfoterycyna B, barbiturany, jodyna, atropina, cymetydyna, salicylany, leki przeciwhistaminowe, prokainamid i metale ciężkie. 

Czy to na pewno gorączka? Jak rozpoznać gorączkę u kota?

Musimy pamiętać, że koty to niezwykle wrażliwe zwierzęta i podniesienie temperatury powyżej normy nie zawsze wskazuje na gorączkę, dlatego zawsze należy różnicować gorączkę z hipertermią. Stres i niepokój przejawiane przez zwierzę w gabinecie weterynaryjnym mogą powodować nieznaczne podniesienie temperatury ciała. Temperatury do 39,4 stopni Celsjusza mogą być spowodowane stresem lub chorobą. Temperatura ciała przekraczająca 40 stopni jest prawie zawsze istotna. Temperatura powyżej 41,7 stopnia Celsjusza zazwyczaj nie jest gorączką, lecz pierwotną hipertermią. 

Przeczytaj także: Pozycja bólowa u kota. Jak ją rozpoznać?

Leczenie

W przypadku gorączki głównym celem jest przywrócenie do normy punktu nastawczego termoregulacji. Jest to możliwe jedynie w przypadku leczenia przyczynowego (np. odpowiednie antybiotyki w przypadku infekcji bakteryjnej, zabieg chirurgiczny w przypadku ropomacicza). U pacjentów z gorączką przeważają procesy kataboliczne, dlatego należy zastosować intensywną płynoterapię oraz zapewnić wystarczającą ilość kalorii (w zależności od przyczyny i zapotrzebowania stosuje się karmienie przymusowe, sondę nosowo-żołądkową, sondę przełykową lub całkowite żywienie pozajelitowe). Stosowanie antybiotyków powinno opierać się na wyniku posiewu i antybiogramie. Wyjątek stanowi doksycyklina, która jest antybiotykiem z wyboru przy podejrzeniu zakażeń mikoplazmami. Jeśli podejrzewa się posocznicę, można zacząć terapię empiryczną i po uzyskaniu wyników posiewu stosowanie ją uzupełnić.

Leki przeciwgorączkowe należy podać jedynie wtedy, gdy gorączka utrzymuje się długo, przekracza 40 stopni Celsjusza lub nie udaje się jej zbić przez chłodzenie i płynoterapię. Dobrze do tego celu nadaje się fluniksynian megluminy lub inne niesterydowe środki przeciwzapalne. Dopóki nie wykluczy się zakaźnej przyczyny gorączki, nie powinno się stosować glukokortykosterydów. Dodatkowo mogą one opóźnić (w przypadku chłoniaka) lub utrudnić rozpoznanie i w zależności od dawki, działać immunosupresyjnie. Są one jednak częścią terapii większości problemów immunologicznych i prawie każdego protokołu leczenia chłoniaka. 

Gorączka u kota – podsumowanie

Jak widzimy, gorączka u kota może mieć bardzo wiele przyczyn, niektóre są błahe, inne mogą świadczyć o bardzo poważnych chorobach. Najważniejsze jest znalezienie przyczyny podwyższonej temperatury ciała. Pamiętaj, żeby nie bagatelizować gorączki u swojego pupila i nie stosować leków na własną rękę. Jeśli tylko zauważysz, że Twój kot ma gorączkę, nie zwlekaj i od razu udaj się z nim do najbliższego gabinetu weterynaryjnego. Wczesne działanie i znalezienie przyczyny gorączki jest kluczowe i może uratować życie Twojego czworonożnego przyjaciela. 

Źródła:

1. Kenneth R. Harkin, Weterynaria po Dyplomie 01/2018. Jak ustalić przyczynę gorączki u kotów?.
2. Reto Neiger, Diagnostyka różnicowa w chorobach wewnętrznych psów i kotów, Elsevier, Wrocław 2011.
3. Larry Tilley, Francis Smith jr., 5 minut konsultacji weterynaryjnej, Elsevier, Wrocław 2008.

Facebook

Pinterest

Twitter

Linkedin

email

Print