Hasło „szkolenie klikerowe” z pewnością nie jest Ci obce. Czy wiesz jednak, na czym polega ta metoda treningowa z użyciem małego, niepozornego przedmiotu? Jeśli nie, to czas nadrobić zaległości! Kliker dla psa może przynieść fantastyczne efekty edukacyjne, a przede wszystkim usprawnić komunikację między Tobą a Twoim czworonogiem. Dowiedz się, jak go wykorzystać!
Kliker dla psa – czym tak naprawdę jest?
Czym jest kliker? To niewielkie urządzenie, które wydaje dźwięk kliknięcia po naciśnięciu przycisku – stąd jego nazwa. Najprostszy kliker wygląda jak małe pudełeczko z blaszką w środku, którą należy nacisnąć, aby usłyszeć charakterystyczny „klik”. W prostocie siła! Aby rozpocząć szkolenie klikerowe, wystarczy zainwestować niespełna 10 zł, ponieważ właśnie tyle kosztuje najtańszy kliker. To niewielka cena za późniejsze efekty, prawda?
Oczywiście istnieją również inne rodzaje klikerów, np. z regulowaną głośnością kliknięcia czy kilkoma dźwiękami kliknięć, jednak na początek nie potrzebujesz niczego skomplikowanego.
Do czego służy kliker dla psa?
Użycie klikera ma dać zwierzęciu jasny komunikat, że jego zachowanie w danym momencie jest przez Ciebie pożądane. Urządzenie zastępuje pochwałę werbalną, np. „dobry pies” czy „brawo”. W przeciwieństwie do tonu Twojego głosu kliknięcie zawsze brzmi tak samo, dzięki czemu ma stanowić usprawnienie Waszej komunikacji.
Jak działa kliker dla psa? W pracy z tym urządzeniem wykorzystuje się warunkowanie instrumentalne. Co ciekawe, szkolenie klikerowe wcale nie jest nowością. Wykorzystywano je już w latach 40. XX wieku, jednak jego popularność przyszła dopiero 40 lat później. Kliker dla psa sam w sobie ani dźwięk, który wydaje, nic nie znaczą. Aby rozpocząć trening, trzeba najpierw wypracować skojarzenie u czworonoga, które powiąże kliknięcie z nagrodą. Póki co nie ma w tym nic skomplikowanego. Klikasz i dajesz smaczek, czyli warunkujesz zachowanie psa na dźwięk klikera. Czasami wystarczy 15-20 prób, aby po kliknięciu zwierzę zwracało się w Twoją stronę, oczekując pyszności.
Smakołyk nie jest jedyną nagrodą, którą można zastosować. Może to być chociażby zabawa z opiekunem, jednak trzeba przyznać, że nie jest to już tak jednoznaczny i szybki sygnał dla czworonoga. Pamiętaj jednak, że docelowo samo kliknięcie ma być dla psa informacją, że dobrze wykonał zadanie. Gdy zauważysz, że pies został już uwarunkowany na kliker, wycofaj smakołyki. Oczywiście nie całkowicie, stosuj je jednak co jakiś czas, a nie po każdym powtórzeniu komendy.
Trening psa z klikerem
Zastanawiasz się, czego możesz nauczyć psa podczas szkolenia klikerowego? Możliwości jest naprawdę wiele. Najważniejsze, aby zwierzę w momencie pożądanego zachowania znajdowało się na tyle blisko, aby usłyszało kliknięcie. Mogą to być zarówno komendy, które wykorzystasz na co dzień (np. „siad”, „na miejsce”), jak i sztuczki (np. ukłon). Przy pomocy klikera możesz uczyć psa również bardziej skomplikowanych komend. Pamiętaj jednak, że złożone docelowe zachowanie będzie wymagało podzielenia procesu szkolenia na wiele mniejszych etapów.
Na początkowym etapie nauki zrób zapas smakołyków dla psa. Świetnie sprawdzą się zarówno ciasteczka, jak i drobne mięsne przysmaki. Jeśli zechcesz ćwiczyć z psem podczas spacerów, przyda ci się również saszetka wyposażona w główną kieszeń na smakołyki, ale również mniejsze, w których zmieścisz torebki na nieczystości, gwizdek czy właśnie kliker.
Kliker – pies lubi jasny przekaz
Komunikacja pomiędzy opiekunem a zwierzęciem nie zawsze przebiega tak, jak sobie tego życzysz? Z jednej strony czasami ciężko Ci odczytać język ciała Twojego pupila, a nadmierna wokalizacja drażni Cię, zamiast wyjaśniać oczekiwania czworonoga. Z drugiej zaś psu też ciężko jest odgadnąć wszystkie emocje, którymi nasycone są Twoje reakcje i ton głosu, nawet gdy próbujesz zachować spokój. Tymczasem jasny, konkretny komunikat to klucz do sukcesu we wzajemnych relacjach. Dzięki klikerowi możesz bardzo precyzyjnie zasygnalizować czworonogowi, które zachowanie jest pożądane.
Przeczytaj także: Podstawowe potrzeby psa – przeżyj z nami dzień z jego życia!
Czy szkolenie klikerowe ma wady?
Sam trening z użyciem klikera wydaje się nie mieć żadnych minusów. Samo urządzenie jest tanie, nie jest w stanie zrobić czworonogowi krzywdy oraz daje mu bardzo precyzyjny komunikat. Warto jednak zwrócić uwagę na to, że opiekun, który chce zacząć szkolić zwierzę przy użyciu klikera, musi wykazać się refleksem.
Precyzyjny komunikat musi wybrzmieć w momencie, gdy pies wykonuje to, czego od niego oczekujesz. Czasami wystarczy chwila nieuwagi, a klikniesz zbyt wcześnie lub zbyt późno. Zanim zaczniesz trenować ze swoim pupilem, poćwicz najpierw swój refleks.
Jak działa kliker dla psa? Czas na naukę
Trening z klikerem możesz prowadzić tak naprawdę na trzy sposoby – wyłapywanie zachowania, naprowadzanie i kształtowanie. Pierwsze dwie metody będą idealne dla osób początkujących.
Wyłapywanie
Szkolenie klikerowe oparte na wyłapywaniu zachowania będzie wymagało od Ciebie obserwacji tego, co pies w danym momencie robi. Pewne pożądane zachowania pojawią się bowiem u psa spontanicznie, często zwierzę nawet nie wie, że tego od niego oczekujesz. Weźmy pod uwagę spacery i skupienie uwagi psa na człowieku. Musisz być uważnym obserwatorem. Kliknij za każdym razem, gdy zwierzę spojrzy na Ciebie. W ten sposób utwierdzasz czworonoga w przekonaniu, że kontakt wzrokowy z opiekunem jest ważny i właśnie tego od niego oczekujesz. W ten sam sposób możesz nauczyć pupila chodzenia przy nodze. Gdy zrówna się z Tobą podczas spaceru – klikasz.
Naprowadzanie
Drugą metodą wykorzystywaną w szkoleniu klikerowym jest naprowadzanie. Tutaj wykorzystujesz zarówno kliker, jak i smakołyki, ale przede wszystkim gestykulację, którą naprowadzasz zwierzę do pożądanej pozycji. Naprowadzanie świetnie sprawdza się przy nauce podstawowych komend, takich jak „siad” czy „leżeć”. Mój pies za pomocą naprowadzania perfekcyjnie opanował sztuczkę ukłon, która polega na tym, że przednie łapy kładzie na ziemi, a jednocześnie jego zadnia część pozostaje w górze. Ucząc zwierzę komend i sztuczek metodą naprowadzania, pamiętaj, że klikerem zaznaczasz ten moment, w którym pies robi właśnie to, o co ci chodzi. Podczas nauki siadania w pierwszych próbach może być to delikatne położenie zadu na ziemi. Szybkie kliknięcie da precyzyjny sygnał, że jest to zachowanie, którego oczekujesz. Oczywiście później należy podnieść poprzeczkę, klikając dopiero wtedy, gdy pies usiądzie twardo na podłożu.
Kształtowanie
Spodobało Ci się szkolenie psa z użyciem klikera? Możesz pójść krok dalej i spróbować pracy metodą kształtowania. W tym przypadku pracę nad uzyskaniem pożądanego zachowania dzieli się na wiele małych etapów, a jej tempo w dużej mierze zależy od zwierzęcia. Chodzi o to, aby pies sam wpadł na to, czego od niego oczekujesz. W ten sposób możesz nauczyć czworonoga wskakiwania do samochodu, przebywania w transporterze lub klatce kennelowej.
Weźmy pod uwagę transport czworonoga i próbę przyzwyczajenia psa do konkretnej klatki lub transportera. Najpierw należy nauczyć psa korzystania z niego. Jak już wspominałam, pracę nad tym musisz podzielić na małe etapy. Postaw klatkę lub transporter na podłodze i usiądź obok. Początkowo istotne będzie chociażby spojrzenie na transporter czy ruch w jego kierunku. Nawet postawienie jednej łapy w środku to wskazanie do kliknięcia. Nie przyspieszaj procesu oswajania się z transporterem czy klatką. Pies ma sam dojść do tego, aby wejść całym ciałem do środka. Nie oczekuj, że zwierzę wykona wszystkie etapy w ciągu jednej sesji treningowej. Musisz uzbroić się w cierpliwość.
W ten sposób pracujesz z psem nie tylko nad pożądanym zachowaniem, ale również nad emocjami. Szkolenie metodą kształtowania możesz wykorzystać również, gdy odwiedzasz gabinet weterynaryjny lub musisz wykonać zabiegi pielęgnacyjne, np. obcinanie pazurów.
Szkolenie klikerowe – warto spróbować
Czy jedno małe i proste w obsłudze urządzenie może usprawnić proces szkolenia czworonoga? Jak najbardziej! Gdy wiesz już, do czego służy kliker dla psa, czas przejść do praktyki. Pamiętaj o wszystkich wskazówkach – o powodzeniu treningów zadecydują przede wszystkim te dotyczącego Twojego wyczucia czasu i szybkości reakcji na zachowanie zwierzęcia. Niech kliker dla psa stanie się Waszym nieodłącznym atrybutem!
Źródła:
1. P. Dennison, Pozytywne szkolenie psów dla żółtodziobów, Dom Wydawczy Rebis, Poznań 2010.
2. K. Pryor, Kliker – skuteczne szkolenie psa, Wydawnictwo Galaktyka, Łódź 2007.