Szczepienia są jednym z największych osiągnięć medycyny i dzięki nim nie musimy żyć w strachu przed chorobą i śmiercią najbliższych. Choroby zakaźne przez wieki siały spustoszenie wśród ludzi i zwierząt. W XIV wieku dżuma zabiła 1/3 ludności Europy, a niecałe 100 lat temu grypa (tzw. hiszpanka) pochłonęła na całym świecie około 20-40 milionów ofiar śmiertelnych (więcej niż pierwsza wojna światowa). Dzięki szczepieniom udało się wyeliminować ospę prawdziwą – chorobę, która jeszcze w XX wieku stanowiła śmiertelne zagrożenie. Obecnie chorobą, którą dzięki powszechnym szczepieniom prawie udało się wyeliminować, jest choroba Heinego-Medina. Szczepienia pozwalają chronić także zwierzęta, dzięki temu ogranicza się użycie leków i poprawia dobrostan zwierząt gospodarskich.
Choroby zakaźne są bardzo niebezpieczne także dla naszych kotów. Niezależnie od tego, czy nasi ulubieńcy spędzają swój czas w domu, czy są kotami wychodzącymi, odpowiednie szczepienie kota chroni zdrowie zarówno jego, jak i jego najbliższego otoczenia. Nadal panuje błędne przekonanie, że nie trzeba chronić kotów niewychodzących. Nic bardziej mylnego. Takie koty także są narażone na choroby zakaźne, ponieważ bardzo wiele patogenów możemy przynieść do domu na własnych butach czy ubraniach.
Każdy kociak wychowywany przez swoją mamę otrzymuje w jej mleku (siarze) gotowe przeciwciała, chroniące je przed zachorowaniem na wiele chorób zakaźnych. Niestety, ten rodzaj odporności zaczyna dość szybko zanikać i 8-tygodniowy kociak ma już bardzo niewiele przeciwciał przekazanych od matki. Właśnie w tym momencie należy po raz pierwszy zgłosić się do weterynarza na pierwsze szczepienie kota. Kiedy dokładnie szczepić kota?
Zalecany kalendarz szczepień dla kotów, czyli kiedy i na co szczepić kota
8 tydzień: pierwsze szczepienie przeciwko panleukopenii, herpeswirozie, kaliciwirozie oraz białaczce (tylko koty z ujemnym wynikiem testu FeLV powinny być szczepione przeciwko białaczce. Test FeLV należy wykonać przed podaniem szczepionki, zapytaj się lekarza weterynarii o szczegóły).
12 tydzień: powtórzenie szczepień przeciwko panleukopenii, herpeswirozie, kaliciwirozie oraz białaczce.
14 tydzień: szczepienie przeciwko wściekliźnie Kolejne szczepienia powtarzamy po roku, później szczepimy co 2-3 lata. Dokładny harmonogram szczepień, dostosowany indywidualnie do stylu życia naszego kota, ustali lekarz weterynarii.
Szczepienia dla kota – co należy wiedzieć, o zagrażających mu chorobach?
Herpeswiroza
Herpeswiroza wywołana jest przez wirus, należący do rodziny Herpeswirus (FHV – ang. Feline Herpesvirus). Zakażenie bardzo często jest trwałe. Koty stają się nosicielami wirusa przez całe swoje życie. Objawy choroby mogą ponownie pojawić się podczas spadku odporności naszego kota. U młodych kociąt oraz u kotów starszych choroba przebiega znacznie gwałtowniej.
Okres rozwoju choroby to 3-6 dni. U zakażonego kota może pojawić się katar, kaszel, gorączka i ogólne osłabienie. Dochodzić może także do zapalenia spojówek i pojawienia się wypływu z oczu. Może dochodzić także do zapalenia i owrzodzenia rogówki oka. Ze względu na wysoką zaraźliwość i szybkie rozprzestrzenianie się choroby, na zarażenie podatne są zarówno koty wychodzące, jak i niewychodzące.
Panleukopenia
Przyczyną panleukopenii kotów jest parwowirus (FPV – ang. Feline Parvovirus), blisko spokrewniony z parwowirusem psów. Charakterystyczną cechą wirusa jest bardzo duża wytrzymałość i oporność na warunki środowiska zewnętrznego. Poza organizmem jest w stanie zachować zdolność zarażania nawet ponad rok.
Koty zarażają się poprzez kontakt z różnego rodzaju wydzielinami i wydalinami chorych zwierząt (kał, wymiociny, ślina). Najczęściej do zakażenia dochodzi drogą pokarmową, poprzez kocie miski, legowiska, ziemię czy kuwety i przez bezpośredni kontakt z innymi, chorymi kotami. Okres wylęgania się choroby trwa od 4 do 10 dni. U zarażonych kotów może pojawić się gorączka, intensywna biegunka oraz wymioty.
Kaliciwiroza
To choroba wywoływana przez wirus należący do rodziny Calicivirus (FCV – ang. Feline Calicivirus). Najczęściej występuje u młodych, kilkumiesięcznych kotów, jednak objawy kliniczne mogą pojawić się u kotów w każdym wieku. U zarażonych kotów pojawiają się objawy z górnych dróg oddechowych. Może pojawić się katar, kaszel, kichanie, wypływ z oczu i nosa.
Choroba często przebiega gwałtownie, pojawia się brak apetytu, niechęć do zabawy. Bardzo często pojawiają się wrzody na języku, podniebieniu, wargach, koniuszku nosa albo dookoła pazurów. Może także dojść do zapalenia płuc oraz zapalenia stawów.
Wścieklizna
Wścieklizna to ostro przebiegająca choroba wirusowa ssaków, w tym także człowieka, powodująca zmiany zapalne w mózgu. Przyczyną choroby jest wirus należący do rodziny Rhabdoviridae. Jest to choroba nieuleczalna i zawsze kończy się śmiercią, także u ludzi. Zakażenie następuje w wyniku pokąsania przez chore zwierzę, które wydala wirusa wraz ze śliną.
Jako że wścieklizna jest chorobą nieuleczalną, jedyną możliwością obrony przed nią są szczepienia profilaktyczne. Przez szczepienie kota przeciwko wściekliźnie chronimy jednocześnie samych siebie, jak i nasze środowisko. Mimo że nie ma w Polsce prawnego obowiązku szczepienia kotów, zapytaj swojego lekarza weterynarii o szczepienia przeciwko tej groźnej chorobie, szczególnie wtedy, kiedy kot prowadzi tryb życia kotów wychodzących i może mieć kontakt z dzikimi zwierzętami.
Białaczka zakaźna kotów
Choroba wywoływana jest przez wirus FeLV (ang. Feline Leukemia Virus) należący do rodziny Retroviridae. Najczęściej chorują koty w wieku 1-4 lat, natomiast najbardziej podatne na zakażenie są kocięta w wieku 4-5 miesięcy. Wirus białaczki wydalany jest ze śliną, kałem, moczem, mlekiem i innymi wydzielinami. Największa ilość wirusa znajduje się w ślinie.
Wirus białaczki kotów przenosi się z zakażonej matki na potomstwo podczas zabiegów pielęgnacyjnych i lizania. Między kociętami wirus może się przenosić podczas zabawy. Wychodzące, niekastrowane i nieszczepione samce są bardziej narażone na kontakt z wirusem na skutek urazów odnoszonych w trakcie walk między sobą.
U chorych na białaczkę kotów obserwuje się stopniowe chudnięcie, apatię, brak apetytu, bladość błon śluzowych, czasami także powiększenie węzłów chłonnych. Mogą zdarzyć się także stany gorączkowe, z tym że temperatura wzrasta niewiele ponad 39 stopni.
Brak właściwego pobierania pokarmów i płynów może prowadzić do odwodnienia, niedokrwistości i znacznego wyniszczenia organizmu. Następstwem rozwoju białaczki zakaźnej jest spadek odporności u kotów. Są one podatne na szereg wtórnych zakażeń bakteryjnych, wirusowych, a także na inwazję pasożytów.
Czy szczepienia są bezpieczne?
Obecnie produkcja szczepionek to niezwykle złożona, a zarazem ogromna gałąź przemysłu farmaceutycznego. Dzisiaj szczepionki podlegają wielostopniowej kontroli pod względem skuteczności oraz bezpieczeństwa ich stosowania. Proces przygotowania nowej szczepionki obejmuje m.in. badania przedkliniczne oraz kliniczne, które trwają często wiele lat. W tym czasie działanie i bezpieczeństwo szczepionki jest dokładnie analizowane.
Na tym nie koniec – działanie każdej szczepionki obecnej na rynku jest stale monitorowane przez odpowiednie urzędy, gdyż wszelkie niepożądane reakcje poszczepienne muszą być do nich zgłaszane. Jeśli pojawiają się jakiekolwiek wątpliwości dotyczące bezpieczeństwa stosowania szczepionki, to na mocy decyzji urzędowej jest ona natychmiast wycofywana z użycia. Zatem można śmiało powiedzieć, że szczepienia dla kota są skuteczne, a ryzyko wynikające z ich zastosowania jest znikome.
Dlaczego warto zaszczepić swojego pupila?
Zastanawiasz się, czy i kiedy szczepić kota? Profilaktyka jest jednym z bardziej istotnych aspektów ochrony zdrowia. Zawsze lepiej bowiem zapobiegać niż leczyć. Wiele chorób zakaźnych jest niebezpiecznych dla zdrowia i życia naszych zwierząt, a niektóre z nich, np. wścieklizna, są wręcz nieuleczalne i zawsze kończą się śmiercią. Zatem, nie szczepiąc, nie tylko narażamy go na chorobę i związane z nią cierpienia, ale także przyczyniamy się do rozpowszechniania zarazków w środowisku, co zwiększa ryzyko zachorowań dla innych zwierząt. Pamiętaj o tym, aby regularnie szczepić kota.