Zoonozy: choroby od kota, którymi możesz się zarazić

6 lipca obchodzimy Światowy Dzień Zoonoz. Choroby odzwierzęce rozprzestrzeniają się od zwierząt gospodarskich, ale niektóre mogą być również przenoszone przez nasze zwierzęta domowe – psy i koty. Dlatego higiena, szczepionki i kontrole weterynaryjne są podstawowymi krokami dla odpowiedzialnych właścicieli zwierząt, aby chronić siebie i swoich pupili przed niebezpiecznymi zoonozami. Jakie choroby przenoszą koty? Dowiedz się!

Co to jest zoonoza?

Zoonoza to choroba zakaźna, która może być wywoływana przez bakterie, grzyby, pasożyty czy priony i jest przenoszona ze zwierząt na człowieka. Niektóre z zoonoz mogą być bardzo niebezpieczne np. leiszmanioza, leptospiroza czy wścieklizna. 

Choroby odzwierzęce to często niedoceniane zagrożenie na całym świecie. Obecnie znanych jest ponad 150 chorób o potencjale zoonotycznym. Niektóre z nich wyewoluowały niedawno, inne znane są od wielu lat, ale występują coraz częściej ze względu na ekspansję geograficzną i większą ingerencję ludzi w terytoria zwierząt (np. wylesianie) oraz kontakt z dzikimi zwierzętami, z którymi nie mieliśmy wcześniej takiego kontaktu. Czym można zarazić się od kota?

PRZECZYTAJ TAKŻE: Wścieklizna u psa – jak ją rozpoznać? Lekarz odpowiada!

Choroby, którymi możemy zarazić się od kota

Chejletieloza

To choroba pasożytnicza wywoływana przez roztocze z rodzaju Cheyletiella, które znajdują się na włosach i w warstwie rogowej naskórka. Objawy towarzyszące tej chorobie to świąd, krostki i łupież. U człowieka głównymi objawami są małe, swędzące rumieniowe grudki, które najczęściej układają się w większe grupy.

Echinokokoza

To choroba wywoływana przez tasiemca bąblowcowego. Koty zarażają się, zjadając gryzonie, w których są larwy tego tasiemca. Dorosły pasożyt bytuje w jelicie kota, a wraz z kałem uwalniane są człony tasiemca wypełnione jajami, które mogą w środowisku przeżyć nawet ponad rok. Człowiek może zarazić się poprzez zjadanie nieumytych, leśnych owoców, zjadanie warzyw i owoców z upraw zanieczyszczonych odchodami lisów oraz pijąc zanieczyszczoną wodę.

Giardioza

Lamblia lub inaczej giardia to pierwotniak z grupy wiciowców, który może prowadzić do rozwoju choroby określanej terminem giardioza. Głównym jej objawem jest biegunka. Żywicielami pasożyta mogą być ludzie i zwierzęta, w tym także psy i koty. Inwazję stwierdzano także u małp, przeżuwaczy, świń oraz gryzoni. Do zarażenia dochodzi głównie poprzez drogę pokarmową w wyniku wprowadzenia do jamy ustnej inwazyjnych cyst pierwotniaka. Głównym źródłem zarażenia jest zanieczyszczona woda, gleba czy surowe, nieumyte warzywa. Ponadto inwazja może być przenoszona przez kontakt bezpośredni między zwierzętami. 

Glistnica

Inaczej Toksokaroza, jest to groźna odzwierzęca choroba wywoływana przez inwazję larw glisty psiej lub kociej (Toxocara canis, Toxocara cati). Źródłem zakażenia toksokarozą jest skażona gleba, spożyty skażony pokarm, kontakty z zakażonymi zwierzętami oraz ich odchodami. Zanieczyszczenie środowiska jajami glisty psiej i kociej występuje powszechnie na całym świecie. 

Najbardziej narażone są dzieci, które zarażają się podczas zabaw z zakażonymi zwierzętami oraz w piaskownicach, w których znajdują się inwazyjne jaja glist. Do zakażenia przyczynia się także brak nawyku mycia rąk. W organizmie człowieka (w dwunastnicy) z połkniętych jaj inwazyjnych wykluwają się larwy o długości około 0,4 mm. Przedostają się przez ściany jelita do krwiobiegu. Wraz z krwią migrują do różnych narządów organizmu i osiedlają się w nich (w wątrobie, oku, mózgu). Pozostając w tkankach, powodują odczyn zapalny i niszczenie zainfekowanych tkanek.

Świerzb drążący

U kotów wywoływany jest przez pajęczaka Notoedres cati. Objawy choroby to niewielkie, swędzące grudki pokryte strupkami. 

Toksoplazmoza

Wywoływana przez pierwotniaka Toxoplasma gondii, którego żywicielem ostatecznym jest kot. Tokspolazmozą jest bardzo trudno zarazić się od kota. Ludzie zakażają się przede wszystkim jedząc skażone surowe, lub niedogotowane mięso, jedząc nieumyte owoce i warzywa, czy pijąc skażoną wodę. Zdrowy, zadbany kot nie stanowi zagrożenia toksoplazmozą dla ludzi! Nie jest też zagrożeniem dla kobiety w ciąży!

Koty najczęściej zarażają się, zjadając upolowane gryzonie i ptaki, względnie surowe mięso i narządy zwierząt zawierające tkankowe postacie T. gondii – tachyzoity i bradyzoity. Siewcami oocyst są młode koty zarażone po raz pierwszy, u których występuje jelitowa postać toksoplazmozy, tj. dochodzi do namnażania się pasożyta w nabłonku jelita cienkiego i wytwarzania oocyst. W przebiegu choroby u młodych kotów występują zaburzenia oddechowe i nerwowe, często dochodzi do uszkodzenia wątroby i zaatakowania gałki ocznej.

Co robić, aby koty nie stanowiły zagrożenia dla ludzi? Nie karmić ich surowym mięsem, ograniczać kotom możliwość polowania na gryzonie i ptaki, codziennie opróżniać kocią kuwetę.

Wścieklizna

Jest jedną z bardziej przerażających chorób odzwierzęcych, przenoszonych przez ślinę zakażonego zwierzęcia. Można jej zapobiec u człowieka, poprzez odpowiednie szczepienie rozpoczęte szybko po pogryzieniu przez zwierzę chore na wściekliznę. W przypadku braku szybkiego szczepienia choroba u ludzi kończy się śmiercią. Wścieklizna ma jeden z najwyższych wskaźników śmiertelności wśród wszystkich chorób. Według WHO ponad 99% wszystkich przypadków wścieklizny u ludzi powodowanych jest poprzez pogryzienie przez psa.

Mimo że istnieją sprawdzone metody eliminacji zagrożeń w przypadku tej choroby od kota, na świecie około 60.000 osób rocznie umiera z powodu wścieklizny, przenoszonej przez psy i koty. Mimo że główne zagrożenie znajduje się poza Europą, według statystyk, dzikie i domowe zwierzęta nadal narażone są na zachorowanie w Europie. Dlatego też konieczne jest regularne szczepienie psów i kotów na całym świecie, aby zapewnić bezpieczeństwo nam oraz naszym zwierzętom. 

PRZECZYTAJ TAKŻE: Obowiązkowe szczepienia szczeniaka – jakie są i kiedy je wykonać?

Bartoneloza

Inaczej nazywana chorobą kociego pazura, wywoływana jest przez bakterię Bartonella henselae. Głównym rezerwuarem bakterii jest kot domowy, a pierwotnym wektorem pchła kocia. Bakteria, rezerwuar i wektor są rozmieszczone na całym świecie. Bartoneloza objawia się głównie u ludzi z obniżoną odpornością. Objawia się gorączką powiększonymi węzłami chłonnymi, zapaleniami oczu, dziąseł i serca. Może być śmiertelna.

Dermatofitoza

Choroba wywoływana przez wielokomórkowe grzyby. U kotów najczęściej przez Microsporum canis. Objawy dermatofitozy u kota to wyłysienia, przerzedzenia sierści, łupież. Dermatofitoza może łatwo przenieść się na człowieka, szczególnie na osoby z obniżoną odpornością, dzieci i starszych ludzi. Grzybica odzwierzęca zlokalizowana na skórze cechuje się występowaniem zwykle okrągłych lub owalnych zmian zapalnych, dobrze odgraniczonych od zdrowej skóry.

W obrębie ogniska grzybiczego może dochodzić do łuszczenia się skóry czy miejscowej utraty włosów, jeśli zajęty obszar mieści się w obrębie skóry owłosionej. Zmianom skórnym może, choć nie musi, towarzyszyć świąd lub delikatne pieczenie. Grzybica odzwierzęca u ludzi może niekiedy przypominać inne schorzenia skórne, jak łuszczycę, łojotokowe zapalenie skóry czy rumień o różnej etiologii. Grzybica odzwierzęca u dzieci bywa mylona ze skórnymi postaciami alergii.

Choroby od kota – podstawowa profilaktyka

Jak widzisz, istnieje bardzo wiele chorób, którymi możemy zarazić się od kota. Jeśli masz pod opieką czworonoga, pamiętaj o podstawowej profilaktyce – regularnym odrobaczaniu, szczepieniu, ochronie przed pasożytami zewnętrznymi. Pamiętaj także o podstawowych zasadach higieny – myciu rąk po sprzątaniu kuwety, czy po zabawie z naszym kotem. 

Wszyscy jesteśmy ze sobą połączeni, a nasze samopoczucie jest ściśle powiązane ze zdrowiem zwierząt i naszym wspólnym środowiskiem. Rozwiązanie wielu współczesnych problemów zdrowotnych wymaga podejścia nazywanego „Jedno zdrowie” (ang. One Health). Koncepcja „Jedno Zdrowie” (One Health) odnosi się do ochrony zdrowia człowieka przy współdziałaniu ochrony zdrowia zwierząt i uwzględnianiu wpływów środowiska na ludzi i zwierzęta. Mając pod opieką czworonoga, jesteśmy odpowiedzialni nie tylko za jego zdrowie, ale także za zdrowie naszej rodziny.

Choroby przenoszone przez koty na ludzi. Podsumowanie

Zoonozy, czyli inaczej odzwierzęce, również choroby od kota, to grupa chorób zakaźnych, które mogą rozprzestrzeniać się między zwierzętami i ludźmi. Niestety nadal co roku wiele ludzi cierpi na choroby odzwierzęce. Stanowią one nawet 60% chorób występujących na całym świecie. Odpowiadają one za co najmniej 2,4 miliarda przypadków chorób ludzi i 2,2 miliona zgonów rocznie. Dlatego tak ważna jest odpowiednia profilaktyka, ponieważ walka z zoonozami to wspólny interes zarówno ludzi, jak i zwierząt.

Źródła

• ESCCAP – Polska Rada Konsultacyjna Ds. Parazytoz Zwierząt Towarzyszących.
• T. Frymus, T. Gruffydd-Jones, M.G. Pennisi, D.D. Addie, S. Belák, C. Boucraut-Baralon, H. Egberink, K. Hartmann, M.J. Hosie, A. Lloret, H. Lutz, F. Marsilio, K. Möstl, A.D. Radford, E. Thiry, U. Truyen, M.C. Horzinek, Dermatofitoza („ringworm”), Wytyczne Europejskiej Rady Ekspertów ds. Chorób kotów. Weterynaria po dyplomie, 2017.
• J.L. Gundłach, A.B. Sadzikowski, Parazytologia i parazytozy zwierząt, Warszawa, 2004.
• Choroby zakaźne zwierząt z elementami epidemiologii i zoonoz, praca zbiorowa pod red. Z. Glińskiego i K. Kostro, PWRiL, 2011.

Facebook

Pinterest

Twitter

Linkedin

email

Print