Zwyczaje kotów – czy znasz je wszystkie?

Koty posiadają wiele różnorodnych zachowań. Obok behawioru typowego dla całego kociego gatunku obserwujemy rytuały charakterystyczne dla poszczególnych osobników. Każdy kot bowiem wykształca własne zachowania, przydatne w jego życiu – uczy się na przykład, w jaki sposób wyłudzać od swoich opiekunów smakołyki. Trudno zatem w stosunkowo krótkim artykule wymienić wszystkie zwyczaje kotów. Skupmy się zatem na bardziej ciekawych lub częściej przejawianych wrodzonych zachowaniach futrzaków.

Życie społeczne kotów 

Koty nie są takimi samotnikami, za jakie niektórzy z nas je uważają, Nasi pupile cechują się wieloma ciekawymi zachowaniami społecznymi. Jednym z najbardziej interesujących są moim zdaniem „kocie sejmiki”. Co to takiego?  

Otóż koty mają w zwyczaju gromadzić się od czasu do czasu. Podczas takich spotkań siedzą lub leżą w pewnej odległości od siebie i, choć sprawiają często wrażenie, jakby nie interesowały się innymi obecnymi futrzakami, dyskretnie się nawzajem obserwują. Można domniemywać, iż ten koci zwyczaj w jakiś sposób sprzyja nawiązywaniu i zacieśnianiu więzi między osobnikami żyjącymi na konkretnym obszarze.

Zwyczaje kotów związane ze snem

Mówi się, że koty są zwierzętami nocnymi. W rzeczywistości jednak u naszych pupili cykle aktywności i spania przeplatają się ze sobą, choć faktycznie najbardziej aktywne są one o zmierzchu i tuż po zapadnięciu nocy. Wtedy to najczęściej polują. Zwyczaje kotów domowych obejmują również sposób spania.

Lubią one chociażby zwijać się w kłębek, dzięki czemu tracą mniej ciepła podczas snu. Co ciekawe, nasze futrzaki posiadają zadziwiającą umiejętność spania dosłownie wszędzie i w każdej pozycji. Do ich ulubionych należą wszakże miejsca ciepłe, np. włączony laptop lub – kiedyś – telewizor z dużym kineskopem.

Koci zwyczaj wchodzenia do kartonowych pudeł 

Koty znane są również ze swej miłości do wszelkiego rodzaju kartonów. Najlepsze dla nich są pudełka na tyle duże, by mogły się w nich całe schować. Ten zaskakujący zwyczaj kotów wynika między innymi z wrodzonej potrzeby ukrywania się przed wrogami. Właśnie dlatego nasi pupile chętnie wchodzą również do szaf, szuflad oraz innych miejsc, które uważają za dobre kryjówki.

Koty i ich zwyczaje terytorialne

Współczesne koty domowe, choć są bardziej całkiem towarzyskie od swoich dzikich przodków, pozostają zwierzętami terytorialnymi. Kocie rewiry mogą sięgać wielu kilometrów kwadratowych i nierzadko przynajmniej częściowo dzielone są przez kilka osobników. Każde terytorium kota musi być odpowiednio oznakowane przez właściciela/właścicieli, by było wiadomo do kogo należy.

Nasi mruczący pupile używają do tego celu nie tylko moczu, ale również wydzielin gruczołów zapachowych, które zlokalizowane są między innymi na ich policzkach, u nasady ogona oraz na spodzie łapek. Dlatego terytorialne zwyczaje kotów domowych obejmują nie tylko tzw. strzykanie, ale również ocieranie się o meble oraz drapanie różnych przedmiotów (na dworze są to drzewa i drewniane płoty) – w ten sposób znakują je wspomnianymi wydzielinami.

Ponieważ ślady zapachowe z czasem wietrzeją, w zwyczaju kotów leży regularnie przemierzanie rewirów, by pozostawiać nowe. Nasi pupile muszą również wiedzieć, co dzieje się u kocich sąsiadów oraz dbać o utrzymanie wśród nich swojej pozycji społecznej lub – jeśli się da – awansować w hierarchii.

Dlatego właśnie wychodzące futrzaki tak często domagają się wypuszczania na zewnątrz. Wbrew temu, co myślą niektórzy ludzie, zdobycie i utrzymanie pozycji społecznej z reguły odbywa się bez bezpośrednich walk. Ewentualne konflikty rozwiązywane są głównie poprzez wzajemne grożenie i „pyskowanie”. Prawdziwe bijatyki, jeśli już do nich dochodzi, są zwykle gwałtowne ale też krótkotrwałe – słabszy osobnik po prostu ucieka.

Kocie polowania 

U naszych futrzaków możemy również obserwować charakterystyczne zachowania łowieckie. Przede wszystkim w kocim zwyczaju leżą samotne polowania. Nasi pupile mogą nawiązywać bliskie relacje społeczne, ale podczas łowów nigdy nie współpracują ze sobą. Wiąże się to między innymi z faktem, że ofiarami futrzaków padają głównie zwierzęta niewielkich rozmiarów, jak małe ptaki, gryzonie czy niewielkie gady.  

Do kocich zwyczajów należy również polowanie z zasadzki. Futrzaki nie gonią ofiar, ale podkradają się do nich; zaczajają się na nie. Nie znaczy to jednak, iż nasi pupile bezczynnie oczekują aż zdobycz sama do nich przyjdzie. By natrafić na jej ślad, aktywnie przeszukują swe terytoria łowieckie. Potrafią przy tym zapamiętać, gdzie najłatwiej spotkać zwierzęta, którymi się żywią.   Interesujące jest z pewnością to, że nasi pupile – podobnie, jak inne drapieżniki – posiadają wrodzone sposoby uśmiercania swych ofiar.

Do kocich zwyczajów należy zabijanie ugryzieniem w kark, które przerywa rdzeń kręgowy na odcinku szyjnym. Uważa się nawet, iż rozstaw kłów u kotów pasuje do rozmiaru kręgów szyjnych gryzoni i małych ptaków, co ułatwia ich zabicie.

Koty, które są sprawnymi drapieżnikami, potrafią szybko zadać śmierć. Nierzadko jednak możemy obserwować, jak „bawią się” zdobyczą zanim ją zabiją. Zachowanie to, choć na takie wygląda, nie jest przejawem okrucieństwa kotów. Czasami po prostu nie są one jeszcze dostatecznie głodne, a czasem zachowują się ostrożnie i chcą najpierw osłabić silną ofiarę, zanim zadadzą jej ostateczny cios. Taka „zabawa” stanowi ponadto dobre ćwiczenie dla łowcy, dlatego kocie matki na pewnym etapie rozwoju kociąt, przynoszą im żywą, choć osłabioną zdobycz – by ćwiczyły się w zabijaniu.  

Do wrodzonych zwyczajów kotów zaliczamy jeszcze sposób przygotowywania zdobyczy do konsumpcji. Gryzonie są przez nie zjadane nierzadko razem ze skórką i futerkiem, ptaki jednak wymagają oskubania z piór – koty robią to w następujący sposób: przyciskają łapami zdobycz do ziemi, chwytają zębami kępki piór u nasady i prostym ruchem ku górze wyrywają pióra, po czym potrząsając głową, by je wypluć. Gdy nasze futrzaki są bardzo głodne albo liczba ofiar znacznie ograniczona, zjadają zdobycz w całości – w innych przypadkach, mogą konsumować tylko najsmaczniejsze części zdobyczy, resztę zostawiając.

Godowe zwyczaje kotów 

Niektóre kocie zwyczaje, choć u ich podłoża leży instynkt, do pewnego stopnia mogą być modyfikowane przez doświadczenie życiowe. Rytuały godowe należą jednak to tych bardzo sztywnych. Kotki w zaawansowanej rui zawsze zachowują się podobnie: w charakterystyczny sposób przypadają do ziemi i wyginają ciało, tarzają się, mruczą i nawołują zalotników. Czasami strzykają moczem, który zawiera żeńskie feromony płciowe.  

Na wezwanie kotki zjawiają się wszystkie dojrzałe płciowo kocury z okolicy. Każdy z nich stara się zdobyć jej względy, ale nie każdemu się to uda. To bowiem kotka decyduje o przebiegu godów i to do niej należy wybór partnera. A raczej partnerów, gdyż u kotów wolno żyjących podczas jednej rui samica parzy się z kilkoma kocurami – w efekcie w jednym mocie znajdują się kocięta mające różnych ojców.

Higiena osobista u kotów 

A czy wiedzieliście, że także sposób pielęgnacji ciała jest u naszych pupili wrodzony? Pełny rytuał czyszczenia futra wygląda następująco: kot oblizuje pyszczek, liże nadgarstek jednej przedniej łapy, którą czyści jedną stronę głowy, liże nadgarstek długiej łapy, którą myje drugą stronę głowy, następnie językiem czyści ciało od przodu ku tyłowi.

Podczas mycia nierzadko przeczesuje zębami futro, przegryzając kołtuny, jeśli na takie natrafi. Kocim zwyczajem jest ostrzenie przednich pazurów poprzez drapanie, a tylnych zębami.

Zrzucanie z półek różnych rzeczy i inne kocie rozrywki 

Tę krótką prezentację kocich zachowań zakończmy może ich niektórymi rozrywkami. Ciekawostką jest tu, że do zwyczajów kotów należy między innymi zabawa polegająca na zrzucaniu ze stołów i szafek różnych przedmiotów. Niewątpliwie jest to zabawa, trudno bowiem znaleźć inne logiczne wytłumaczenie takiego zachowania.

Bardzo możliwe, iż zabawą jest również nawyk obgryzania roślin doniczkowych (przynajmniej jest to jeden z powodów tego kociego zwyczaju). Nasi pupile lubią się ponadto bawić w wojnę i w polowanie, gdyż kształtują w ten sposób swoją sprawność fizyczną.

Koty i ich zwyczaje – warto znać wrodzone zachowania pupili 

Zwyczaje kotów – z pewnością nie zaprezentowałem wszystkich, ale – jak już wspomniałem na wstępie – trudno wymienić wszystkie w tekście o stosunkowo niewielkiej objętości. Z konieczności też wymienione zachowania mogły być tylko pobieżnie opisane (każde z nich to temat na osobny artykuł).

Choć zwyczaje kotów domowych są nierzadko bardzo złożone i czasami trudne do wytłumaczenia, warto starać się jak najlepiej je poznać. Im więcej będziemy o nich wiedzieli, tym lepiej zrozumiemy charakter futrzaków. To zaś ułatwi nam się opiekę nad nimi.

Facebook

Pinterest

Twitter

Linkedin

email

Print