Proces starzenia się to zmniejszenie zdolności do odpowiedzi na tzw. stres środowiskowy, które pojawia się w organizmach wraz z upływem czasu. Starzenie się powoduje utratę równowagi wewnętrznej organizmu, co prowadzi do upośledzenia funkcjonowania komórek, tkanek, narządów i układów. Tym samym zwiększa podatność na schorzenia, takie jak demencja u psa, aż wreszcie prowadzi do śmierci. Na pewno każdy z nas chciałby, aby jego pupil dożył sędziwego wieku. Co zatem zrobić, by nasz przyjaciel był wśród nas jak najdłużej w dobrej formie?
Czym jest demencja u psa?
Do chorób wpływających na zachowanie starszych zwierząt należy zaliczyć zmiany zwyrodnieniowe mózgu, których efekty są często określane wspólnym mianem zespołu zaburzeń poznawczych – Cognitive Dysfunction Syndrome (CDS). Zastosowanie terminu „zaburzenia poznawcze” opiera się na założeniu, że odzwierciedlają one zmiany neuronalne, zmiany stężenia neuroprzekaźników, zmiany metaboliczne, naczyniowo-mózgowe lub biochemiczne,
które zachodzą w mózgu i nie są wynikiem zaburzeń w innych narządach.
Trzeba jednak wziąć pod uwagę, że sytuacja, w której pacjent geriatryczny nie cierpi na żadną chorobę układową, należy do rzadkości. Dlatego niezwykle istotna jest umiejętność rozpoznania, czy dana choroba narządowa wpływa na zachowania poznawcze, czy nie. W tym miejscu warto zaznaczyć, że objawy starości u psa ponad 400 chorób fenotypowo odpowiadających chorobom ludzi w podeszłym wieku.
Demencja starcza u psa -objawy
Jeśli jesteś opiekunem starszego psa, pamiętaj o wnikliwej obserwacji jego reakcji. U psa z demencją zmiany w zachowaniu są dużo bardziej zaawansowane niż standardowe spowolnienie związane z podeszłym wiekiem. Twój pies może bowiem cierpieć na zespół dysfunkcji poznawczej (CDS- Cognitive Dysfunction Syndrome).
Gdy zauważysz u czworonoga, chociażby takie objawy jak: zmniejszenie aktywności na spacerach, brak reakcji na przywołanie, większa senność w ciągu dnia. Pies zacznie błąkać się po mieszkaniu nocą, szczekać bez powodu, zapomni o załatwianiu swoich potrzeb fizjologicznych na zewnątrz. Zwiększy się u niego lęk separacyjny, dezorientacja w znanym dla pupila otoczeniu, snucie się bez celu, napieranie na przeszkody czy utykanie między meblami. Nastąpi zmiana w relacjach z domownikami bądź innymi zwierzętami (pies może być bardziej drażliwy) albo pojawi się utrata koncentracji, kłopoty z pamięcią, zachowania agresywne – może to oznaczać, że Twój pies cierpi na demencję.
Demencja u psa- jakie zwierzęta są najbardziej narażone na chorobę?
Wszystkie psy starzeją się w indywidualnym tempie zależnym nie tylko od odmiany czy predyspozycji genetycznych, ale również od trybu życia. Najkrócej żyją rasy duże i olbrzymie, które w wiek starości wchodzą bardzo wcześnie – 5 lat. Tymczasem wyjątkowo dużo sędziwych rekordzistów znajdziemy wśród psów ras miniaturowych jak: Yorkshire terier, Pomeranian, Chihuahua czy Shiz tzu – przeciętnie dożywają one wieku 16 lat. Do psów długowiecznych należą także przedstawiciele ras pierwotnych np. Australijski pies pasterski zwykle towarzyszy swoim właścicielom przez 15 lat.
Czy demencja starcza u psa, jest możliwa do wyleczenia?
Psia demencja jest wynikiem procesu, który skutkuje zmniejszeniem się liczby komórek w układzie nerwowym. Przejawem tego zaniku będzie utrata wrodzonych zachowań zwierzęcia. Zmiany te niestety są nieodwracalne, dlatego warto udać się do lekarza weterynarii, jeszcze zanim pojawi się alzheimer u psa. Lekarz zaproponuje dla Twojego seniora odpowiednie preparaty, które pomogą poprawić mikrokrążenie i utrzymać wydajność pracy mózgu na optymalnym poziomie.
Starość u psa – jak dbać o psa z demencją?
Regularne wizyty u lekarza weterynarii
Aby odpowiednio zadbać o zdrowie starszego psa i nie dopuścić do psiej demencji, odwiedzaj regularnie weterynarza. Systematyczne badanie krwi, moczu lub dodatkowe pomiary zlecone przez lekarza, pozwolą na wczesnym etapie wychwycić nieprawidłowości. Im szybciej uda się wykryć chorobę, tym większa szansa na odwrócenie niepokojących objawów, czy zatrzymanie dalszego jej rozwoju.
Odpowiednie ubranie
Zwierzę starsze mniej się porusza, więcej czasu przeznacza na sen, unika miejsc chłodnych i nadmiernego wysiłku fizycznego. Widać to szczególnie jesienią i zimą. Twój pies może wtedy wymagać dodatkowego okrycia. Zatem, kiedy wybierasz się na dłuższy spacer w zimna pogodę, zapewnij mu adekwatne ubranko, które ochroni go przed chłodem, wiatrem i wilgocią. Pamiętaj, żeby miało ono odpowiedni rozmiar, aby Twój pupil mógł swobodnie poruszać się na spacerze.
Jeśli regularnie strzyżesz psa wiosną i latem, nie rób tego podczas zimy. Najlepiej wykonać ostatnie przycinanie wczesną jesienią. Futro Twojego czworonoga bardzo dobrze chroni go przed zimnem.
Utrzymywanie psa w dobrej kondycji fizycznej i psychicznej
Znacznie lepiej przygotowane na nieuniknione procesy starzenia się są psy w dobrej kondycji fizycznej. Dlatego spaceruj ze swoim pupilem regularnie. Jednak dostosuj długość i intensywność przechadzek do jego możliwości.
Oprócz wysiłku fizycznego należy zadbać także o odpowiednią kondycję psychiczną czworonogów. Staraj się, aby Twój pies miał zapewnione nowe bodźce. Powtarzaj z nim wyuczone komendy. A może nawet uda się go nauczyć kolejnego triku? Dobrym pomysłem będzie też wprowadzenie do psiego życia maty węchowej.
Przeczytaj także: Jak zrobić matę węchową dla psa? Zrób to z Zooart!
Higiena jamy ustnej psa
Idealnie byłoby, gdyby Twój pies dzielnie znosił zabiegi takie jak czyszczenie zębów. Doskonale sprawdzi się przy tym szczoteczka do zębów dla psa. Najlepiej przyzwyczajać go do tego od szczeniaka. Poprzez regularne, mechaniczne usuwanie płytki nazębnej, poprawisz komfort swojego psa. Pamiętaj, że jeśli doszło już do osadzenia się kamienia nazębnego, nie ma domowych sposobów na pozbycie się go. Należy umówić się do lekarza weterynarii, na zabieg sanacji jamy ustnej.
Właściwa dieta
Starszy pies ma szczególne potrzeby żywieniowe. W podeszłym wieku obniża się tempo metabolizmu, stąd może pojawić się potrzeba zmniejszenia dziennej dawki jedzenia. Albo wręcz przeciwnie. Pies spędza zimą na zewnątrz bardzo dużo czasu i trzeba będzie zwiększyć ilość kalorii w karmie dla psa. Musisz pamiętać także, aby nie doprowadzić do otyłości u swojego pupila. Nadwaga u psa ma takie same konsekwencje jak u ludzi. Wiąże się z dodatkowymi problemami z wątrobą czy stawami.
Wieloletnie badania pokazały, że u psów, które dostawały dawki pokarmowe mniejsze o 25% w porównaniu z drugą połową czworonogów, mediana długości życia była dłuższa. Ponadto występowanie objawów chorób przewlekłych było opóźnione u pupili, którym odpowiednio dawkowano kalorie.
Demencja u psa – podsumowanie
Pamiętaj, że to Ty najlepiej znasz swojego psa. Jeżeli zauważysz jakiekolwiek zmiany w jego zachowaniu, czy wyglądzie bezzwłocznie udaj się do lekarza weterynarii. Nie wszystko jednak uda się dostrzec w gabinecie weterynaryjnym, np. lekarz nie oceni, czy rozpoczyna się demencja u psa. Tylko właściciel jest w stanie to zaobserwować. Dlatego bądź czujny i dbaj o swojego seniora.
Nie zapominaj o odpowiednim żywieniu. Właściwie dobrany pokarm uchroni Twojego psa przed otyłością.
A odpowiednia karma dla psa seniora może wydłużyć jego życie! Dbaj także o zachowanie odpowiedniej aktywności: spacery dostosowane do rasy i predyspozycji psa, kąpiele wodne. Ważna jest również odpowiednia profilaktyka zdrowotna, kontrola szczepień, odrobaczeń oraz regularne badanie krwi i moczu dwa razy do roku.
Bibliografia:
- S. Youssef, Pathology of the Aging Brain in Domestic and Laboratory Animals, and Animal Models of Human Neurodegenerative Diseases, Vet Pathol. 2016 Mar; 53(2):327-48.
- C. Quigley, Keeping focused: sustained spatial selective visual attention is maintained in healthy old age, Brain Res. 2012 Aug 21; 1469:24-34.
- T. Zanto, Attention and ageing, in The Oxford Handbook of Attention eds A. Nobre, S., (New York, NY: Oxford University Press; 2014), 927–971.
- G. Landsberg, Cognitive dysfunction syndrome: a disease of canine and feline brain aging, Vet Clin North Am Small Anim Pract. 2012;42:749–768.
- R. Kealy, Effects of diet restriction on life span and age-related changes in dogs, I Am Vet Med Assoc, 2002 May 1;220(9):1315-20.
- J. Kudła, I. Dolka, Przyczyna zaburzeń poznawczych u starych psów, Magazyn Weterynaryjny, 2014.