Cukrzyca u psa okiem specjalisty. Objawy i leczenie

Cukrzyca to choroba, która z różnych stron atakuje organizm psa. Sama w sobie jest niebezpieczna, jednak w większości przypadków dodatkowo wikłają ją kolejne problemy. Od momentu postawienia diagnozy, regularnie prowadzona terapia i badania kontrolne, stają się elementem życia psa i jego opiekuna. Warto stawić im czoła, gdyż poświęcenie może być bardzo owocne. 

Które psy są najbardziej narażone?

Cukrzyca najczęściej jest rozpoznawana u psów pomiędzy 7, a 9 rokiem życia. W większości przypadków dotyczy suczek, jednak nie jest to regułą. W ostatnich latach, dzięki coraz częściej wykonywanym zabiegom sterylizacji, odsetek chorujących suczek bardzo się zmniejszył.

Istnieją rasy, bardziej i mniej podatne na wystąpienie choroby, co związane jest z przekazywaniem specyficznych genów. Samojedy, teriery, sznaucery, beagle, czy pudle są bardziej narażone na zachorowanie, natomiast owczarki niemieckie, boksery, czy golden retrievery należą do ras o niskim ryzyku zachorowania.

Wieloczynnikowy charakter choroby

Choroba ma charakter metaboliczny, jednak problemy wbrew pozorom nie dotyczą tylko gospodarki węglowodanowej. Zaburzeniom ulega też przemiana tłuszczy i białek. Chory pies ma również problemy ze stabilnością równowagi kwasowo-zasadowej. Dodatkowo z różnych stron mogą pojawić się powikłania, których leczenie będzie utrudnione i w wielu przypadkach wydłużone.

Z czym mierzy się chory pies?

Przede wszystkim organizm psa chorego na cukrzycę ma problem z utrzymaniem glukozy na właściwym poziomie. Po posiłku, kiedy poziom cukru wzrasta, niezbędny jest wyrzut insuliny, wydzielanej przez komórki β trzustki. Dzięki niej glukoza może przenikać do wnętrza komórek, a tym samym jej poziom we krwi stopniowo obniża się do właściwego. 

U zwierząt chorujących na cukrzycę, niedobór insuliny lub brak reakcji na jej działanie, przyczynia się do kaskady problemów.

Cukrzyca u psa objawia się nadmiarem glukozy nie tylko we krwi. Przenika ona również do moczu, do którego dodatkowo dostaje się nadwyżka elektrolitów i wody. Takie zmiany wpływają negatywnie na stan samego pęcherza moczowego, ale również na kondycję wodno-elektrolitową całego organizmu.

Dodatkowo zwiększony rozkład tłuszczy przyczynia się do stopniowego stłuszczania wątroby. Natomiast rozpadające się białka skutkują dalszym wzrostem glukozy we krwi, jak również osłabieniem zwierzęcia i jego stopniowym chudnięciem.

Typy cukrzycy występujące u psów

Typ I

Jest najpopularniejszy u tego gatunku zwierząt (nawet 90%). Jego obraz bardzo przypomina typ I cukrzycy u ludzi. Przyczyną jest niedobór insuliny, co wynika z niszczenia komórek β trzustki, które wywołuje autoagresja. Nieliczne przypadki I typu cukrzycy mają przyczyny genetyczne, zupełnie niezwiązane z autoagresywnym działaniem limfocytów T.

Typ II

Występuje sporadycznie u psów poniżej 12 miesiąca życia. Choć bywa porównywana z występującą u ludzi cukrzycą, to jednak nieznacznie się różni. Przyczyną jej wystąpienia jest oporność na insulinę (głównie komórek mięśni, wątroby i tkanki tłuszczowej). Wpływ mogą mieć również zaburzenia prowadzące do przedwczesnej utraty żywotności komórek β trzustki oraz do ograniczenia wydzielania insuliny w odpowiedzi na wysoki poziom glukozy we krwi.

Typ III

Określa on cukrzycę, która ma swoją przyczynę w innych rozwijających się chorobach. Przykładem mogą być zmiany w części wewnątrzwydzielniczej trzustki, spowodowane stanami zapalnymi, czy nowotworzeniem. Podobny skutek będzie miało nadmierne wydzielanie hormonów, które hamują działanie insuliny i nie pozwalają na jej skuteczne działanie. Do takich hormonów należy: somatostatyna, tyroksyna i trójjodotyronina, progesteron lub kortyzol. Dlatego zaburzenia pracy np. tarczycy, czy nadnerczy, mogą mieć negatywny wpływ na poziom glukozy we krwi.

Przejściowa cukrzyca

Jest niezwykle rzadka u psów. Mamy z nią do czynienia u zwierząt z subkliniczną cukrzycą, będących w trakcie terapii lekami, które działają przeciwstawnie do insuliny (są to m.in. leki blokujące cykl płciowy suk). Podobnie dzieje się u niewielkiego odsetka suczek w okresie porujowym lub po sterylizacji wykonanej w tej fazie cyklu.

Cukrzyca u psa – objawy

Najczęściej spotykanymi objawami jest zdecydowanie zwiększone pragnienie i oddawanie moczu, wzrasta też apetyt zwierzęcia, jednak pomimo tego, jego masa ciała spada.

Do tych podstawowych objawów, stopniowo dołączają się kolejne, z których najpowszechniejszym jest utrata widzenia wywołana przez zaćmę. Oczy zwierząt chorujących na cukrzycę, są narażone również na wystąpienie innych problemów, dlatego ich stan powinien być regularnie kontrolowany.

Dosyć często u cukrzyków dochodzi również do zapaleń trzustki, które objawiają się nawracającymi biegunkami i innymi problemami przewodu pokarmowego. 

Nie należy też ignorować wysokiego stężenia glukozy w moczu. Stwarza ono duże ryzyko rozwoju zakażeń na terenie pęcherza moczowego. Chory pies oddaje mocz bardzo często, jednak małymi porcjami. Zdarza się też wtedy nadmierne wylizywanie okolicy ujścia cewki moczowej, a sam mocz może przyjmować inne zabarwienie, spowodowane domieszką krwi.

Zakażenia towarzyszące cukrzycy dotyczą wielu okolic ciała. Częste są m.in. problemy zapalne na terenie jamy ustnej, które utrudniają zwierzęciu pobieranie pokarmów.

Przeczytaj także: Zaćma u psa – co musisz o niej wiedzieć?

Pies z cukrzycą – powikłania towarzyszące chorobie

Nie są to jednak jedyne objawy cukrzycy u psów. Wzmożony rozpad tłuszczów wywołuje stłuszczenie wątroby, natomiast rozpad białek, może być przyczyną nie tylko znacznej utraty masy ciała, ale również problemów dermatologicznych, czy spowolnienia gojenia ran.

Jednym z poważniejszych powikłań w cukrzycy jest rozwój kwasicy ketonowej, która zagraża życiu zwierzęcia. Pies wykazuje wtedy objawy odwodnienia, jest apatyczny i senny. Mogą pojawić się wymioty, które dodatkowo pogarszają stan zwierzęcia. Uwagę zwraca również nieprzyjemny, „acetonowy” zapach z jamy ustnej i przyspieszony, płytki oddech.

Lista powikłań towarzyszących cukrzycy jest bardzo długa. Należy wykonać choremu zwierzęciu kompleksowe badanie. Zdarza się, że pozornie nie widać problemu, jednak jego wczesne wykrycie jest niezwykle istotne dla właściwie prowadzonej terapii. 

Objawy, które powinny nas zaniepokoić

Nie zawsze widać, że coś poważnego dzieje się z psem. Cukrzyca potrafi rozwijać się powoli. Początkowo możemy nie zwrócić uwagi na niewielkie zmiany zachodzące w organizmie naszego czworonoga. Wzmożone pragnienie, czy narastająca apatia są wystarczającym powodem, by udać się na konsultacje do gabinetu weterynaryjnego. 

W tym miejscu warto też zwrócić uwagę na potrzebę wykonywania profilaktycznych pomiarów kontrolnych. Regularnie przeprowadzane badania krwi, pomogą na wczesnym etapie wychwycić problem.

Cukrzyca u psa – leczenie

Podejmując leczenie, należy mieć na uwadze, że jego celem jest eliminacja przykrych objawów i zminimalizowanie ryzyka wystąpienia powikłań. Nie zawsze uda się utrzymać poziom glukozy u psa w granicach normy, ale też nie jest to konieczne, by zwierzę czuło się dobrze.

Ryzykowne są duże wahania poziomu glukozy, a szczególnie niebezpieczne jest zbyt mocne jej obniżenie (hypoglikemia). Każdy przypadek musi być regularnie konsultowany i prowadzony przez lekarza weterynarii. Zdecydowanie niewskazane są wszelkie radykalne i zbyt gwałtowne kroki.

Leczenie wielotorowe

Na pewno należy ustabilizować stan psa. Podawanie insuliny stanowi ważny element, jednak nie jest to jedyny punkt, o który należy zadbać. Zmiana diety, odchudzanie otyłych psów, codzienna stała porcja ruchu, kontrola towarzyszących zaburzeń, zadbanie o stan jamy ustnej, a nawet sterylizacja suczek – to wszystko jest konieczne, by właściwie zająć się chorym zwierzęciem.

W zależności od kondycji psa lekarz podejmuje decyzję, jakie działania powinny zostać wykonane w pierwszej kolejności. Bardzo często początkowe dni zwierzę musi spędzić w szpitalu, aby unormować jego ogólny stan.

Czym karmić chorego psa?

Zmiana pokarmu jest nieodłącznym elementem leczenia cukrzycy u psa. Dieta powinna mieć stałą wartość energetyczną i niezmienną zawartość węglowodanów. Ważne jest obniżenie ilości cukrów prostych, a także dodanie włókna pokarmowego. Na rynku dostępne są karmy suche i mokre dla psa przeznaczone dla chorych psów. Jednak nic nie stoi na przeszkodzie, by samodzielnie przygotować właściwe posiłki w domu. Lekarz pomoże wybrać odpowiednią dietę w zależności od nawyków i upodobań psa. 

Należy jednak pamiętać, by podawać pokarm zawsze o tej samej porze i w jednakowej ilości. Koniecznie musi być również skorelowany z dawkowaniem insuliny.

Czy można zapobiec rozwojowi choroby?

Jako że u psów najczęściej mamy do czynienia z I typem cukrzycy, zwykle nie jesteśmy w stanie zapobiec jej rozwojowi. Jednak niektóre działania z pewnością będą pomocne. 

Żywienie psa pokarmami o właściwej ilości węglowodanów, zapewnienie mu codziennej dawki ruchu i kontrolowanie jego masy ciała to podstawowe aspekty.  W przypadku suczek, powinniśmy pamiętać o sterylizacji, by uniknąć wahań hormonalnych i wzrostu stężenia progesteronu.

Niejednokrotnie jednak cukrzyca u psów ma swoje podłoże w genetyce, dlatego nie jesteśmy w stanie w 100% ustrzec naszego pupila przed zachorowaniem.

Cukrzyca u psa – podsumowanie

Zdiagnozowanie cukrzycy u psa niesie ze sobą konieczność zmiany wielu przyzwyczajeń. Posiłki, spacery, aktywność i odpoczynek, a nawet poziom stresu – wszystko powinno być do siebie zbliżone każdego dnia. Dodatkowo należy przestrzegać terminów kontrolnych wizyt lekarskich i badań. Pomiar cukru powinno się wykonywać w domu. Każdy z tych elementów zmienia rytm dnia opiekuna zwierzęcia, jednak przynoszą zadziwiające efekty. A nasze poświęcenie pomoże psu znów wieść szczęśliwe życie.

Źródła:

• Ad Rijnberk, Hans S. Kooistra, Kliniczna endokrynologia psów i kotów.
• Richard W. Nelson, C. Guillermo Couto, Choroby wewnętrzne małych zwierząt.
• M. Grzegory, Cukrzyca u psów – najczęstsze problemy przy leczeniu tej choroby, Magazyn Weterynaryjny.

Facebook

Pinterest

Twitter

Linkedin

email

Print